Tydzień temu przedstawiałam argumenty, dla których warto jeść wszystkie kasze. Dziś opiszę walory jednej z najzdrowszych z nich – kaszy gryczanej.
Ciekawostką jest, że jako jedyna z kasz nie należy do grupy roślin zbożowych (rodzina traw). Wytwarzana jest z nasion gryki – rośliny która należy do rodziny rdestowatych (tak jak szczaw i rabarbar).
Rozróżniamy następujące rodzaje kaszy gryczanej:
– niepalona np. krakowska, która powstaje z łamanych, niepalonych ziaren gryki. Ma kremową barwę i delikatny smak, mniej charakterystyczny niż palona kasza gryczana. Kiedyś była bardzo popularna, dziś jest rarytasem poszukiwanym tylko przez koneserów.
– prażona – popularniejsza od nieprażonej. Ma orzechową barwę i charakterystyczny, dosyć intensywny smak.
Czym wyróżnia się kasza gryczana na tle innych kasz?
1. Zawiera białko wysokiej wartości odżywczej. Dostarcza wszystkich aminokwasów egzogennych – tych których nasz organizm nie jest w stanie sam wyprodukować i dla prawidłowego rozwoju organizmu muszą one być dostarczone z pożywieniem. Większość produktów zbożowych ma za małą zawartość lizyny (tzw. aminokwas ograniczający). Natomiast w kaszy gryczanej zawartość tego aminokwasu jest stosunkowa duża i dzięki temu jej białko charakteryzuje się wysoką wartością odżywczą.
2. Jest dobrym źródłem przeciwutleniaczy takich jak: rutyna, kwercetyna, pelargonidyna, procyjanidyna. Dla porównania – pół butelki czerwonego wina, uważanego za dobre źródło przeciwutleniaczy, dostarcza łącznie 5 razy mniej polifenoli i od 10 do 23 razy mniej rutyny.
Za sprawą wysokiej zawartości rutyny i kwercetyny kasza gryczana wzmacnia naczynia krwionośne i zwiększa ich szczelność. Dzięki temu może zapobiegać powstawaniu żylaków, czerwonych przebarwień na skórze (tzw. pajączków), a także obrzęków. Ma właściwości przeciwzakrzepowe, co pozytywnie wpływa na leczenie choroby niedokrwiennej serca, może chronić przed udarami i zawałami. Innymi zaletami kaszy gryczanej, wynikającymi z wysokiej zawartości przeciwutleniaczy, jest spowalnianie procesów starzenia się, działanie wspomagające odporność organizmu, przeciwnowotworowe, a nawet regulujące gospodarkę hormonalną i przeciwbakteryjne (zwłaszcza na bakterie wywołujące zakażenie układu moczowego).
3. Reguluje stężenie glukozy i insuliny we krwi. Kasza gryczana, nie tylko ze względu na wysoką zawartość błonnika i niski indeks glikemiczny, polecana jest chorym na cukrzycę. W swoim składzie zawiera również D-chiro-inozytol, związek który bierze udział w prawidłowym działaniu insuliny, a jego niedobór może być czynnikiem sprzyjającym rozwojowi cukrzycy typu II. Ze względu na regulację stężenia insuliny, a także męskich hormonów płciowych przez D-chiro-inozytol, kasza gryczana polecana jest także kobietom chorującym na zespół policystycznych jajników.
4. Nie zawiera glutenu, dlatego może być składnikiem diety osób chorujących na celiakię.
5. W porównaniu do pozostałych kasz zawiera najwięcej: jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, wapnia, fosforu, kwasu foliowego, 2 razy więcej potasu i manganu, od 2 – 20 razy więcej magnezu, 2 razy więcej żelaza i 4 razy więcej cynku i witaminy B1, B6.
Kto powinien jeść kaszę gryczaną?
– osoby chore na cukrzycę
– osoby cierpiące na chorobę niedokrwienną serca
– kobiety chore na zespół policystycznych jajników
– kobiety w okresie menopauzy
– osoby odchudzające się
– kobiety w ciąży i planujące dziecko
– mężczyźni prowadzący intensywne życie seksualne lub cierpiący na bezpłodność, brak popędu seksualnego lub łysienie
– chorzy na celiakię
– osoby prowadzące stresujący tryb życia, pijące dużo kawy i cierpiące na bezsenność
– osoby podatne na pękanie naczyń krwionośnych, cierpiące na żylaki, obrzęki
Kto powinien unikać kaszy gryczanej?
– Osoby z niewydolnością nerek.
– Chorujący na wrzody żołądka i dwunastnicy
– Dzieci poniżej 10 miesiąca życia
Dietetyk, mgr Katarzyna Foszner
Kampania sfinansowana ze środków Funduszu Promocji Ziarna Zbóż i Przetworów Zbożowych
