Wiele osób poszukujących możliwości rozwoju osobistego oraz zawodowego zastanawia się jak zdobywać nowe umiejętności? Wciąż rosnącą popularnością cieszą się szkolenia online. Czy jednak gwarantują one równie wysoką efektywność uczenia się co szkolenia i kursy realizowane stacjonarnie?
Czym jest szkolenie online? Jaka jest definicja szkolenia online?
Wiele osób na tak postawione pytanie odpowie, że szkolenie online, znane także jako e-learning, odnosi się do procesu uczenia się, który odbywa się za pośrednictwem Internetu. To forma edukacji, która zazwyczaj nie wymaga fizycznego obecności ucznia i nauczyciela w jednym miejscu, umożliwiając naukę na odległość. Uczestnik otrzymuje dostęp do materiałów szkoleniowych w postaci uprzednio nagranych filmów, prezentacji multimedialnych, treści do samodzielnego przeczytania oraz szeregu zajęć praktycznych, takich jak ćwiczenia, quizy itp.
Ofertę szkoleń i kursów prześledzić możemy w portalach szkoleniowych takich jak Eventis.pl. Na stronie eventis.pl/szkolenia znajdziemy kilkaset szkoleń online.
Zajęcia na żywo czy nie na żywo?
Potoczne rozumienie szkolenia online jest jednak dużo szersze, dlatego definicja jest mocno złożona. Prześledźmy rodzaje szkoleń online.
Szkolenie online z zajęciami na żywo – tego typu szkolenia w swoim kształcie i przebiegu przypominają szkolenia stacjonarne, czyli te realizowane w sali szkoleniowej. Różnica pomiędzy nimi wynika z faktu, że w szkoleniu online sala ma postać pokoju wirtualnego, najczęściej w programie Microsoft Teams, Zoom lub innym tego typu. Uczestnicy spotykają się w dniu zajęć o ustalonej z góry godzinie i mają możliwość uczestniczenia w zajęciach prowadzonych na żywo. Szkolenie takie zaczyna się od przywitania uczestników, przedstawienia się prowadzącego i uczestników i zapoznania z agendą szkolenia. Program ma postać kolejnych wykładów, prezentacji i ćwiczeń przerywanych przerwami na kawę czy obiad. Oczywiście kawę i obiad, w odróżnieniu do szkolenia stacjonarnego, musimy zapewnić sobie sami.
Kursy i szkolenia online bez zajęć na żywo, czyli w postaci e-learningu. To tradycyjna forma uczenia się na odległość. W ramach takiego szkolenia online, materiały edukacyjne są dostarczane poprzez różne cyfrowe platformy i narzędzia, takie jak systemy zarządzania nauką (LMS), webinaria, filmy wideo, quizy interaktywne, e-booki, forum dyskusyjne i inne. Uczestnicy mogą mieć dostęp do tych materiałów i zasobów w dowolnym miejscu i czasie, o ile mają dostęp do Internetu. Szkolenie takie jednak nie pozwala na kontakt z prowadzącym i innymi uczestnikami. Dlatego często mówimy, że jest to szkolenie „na żądanie” (asynchronicznie), gdzie uczestnicy mogą przejść przez materiały we własnym tempie i w dogodnym dla siebie czasie. Szkolenie e-learningowe oferuje wiele korzyści, w tym elastyczność, oszczędność czasu i kosztów, możliwość personalizacji ścieżki nauki, jak również dostęp do szerokiej gamy materiałów i zasobów.
Jakie są wady i zalety szkoleń online z zajęciami na żywo, a szkolenia online w postaci e-learningu?
Szkolenia online, zarówno na żywo, jak i w formie e-learningu, mają swoje unikalne zalety i wady. Poniżej omawiamy najważniejsze z nich.
Szkolenia online na żywo (synchroniczne):
Zalety:
- Interakcja w czasie rzeczywistym – uczestnicy mogą zadawać pytania i otrzymywać odpowiedzi od trenera lub innych uczestników na bieżąco, co sprzyja zrozumieniu i przyswajaniu wiedzy.
- Struktura i harmonogram – szkolenia na żywo mają z góry określony harmonogram, co może pomóc w utrzymaniu dyscypliny i regularności w nauce.
- Dynamika grupy – możliwość współpracy i interakcji z innymi uczestnikami może zwiększyć motywację do nauki i prowadzić do lepszego zrozumienia materiału.
Wady:
- Brak elastyczności – wymóg uczestnictwa w określonym czasie może być trudny dla osób, które mają inne zobowiązania lub mieszkają w różnych strefach czasowych.
- Problemy techniczne – problemy z połączeniem internetowym lub sprzętem mogą przeszkadzać w udziale w szkoleniu.
- Ograniczenie w dostępie do materiałów – materiały szkoleniowe mogą być dostępne tylko podczas sesji na żywo, co ogranicza możliwość powtórek w dogodnym czasie.
Szkolenia online w postaci e-learningu (asynchroniczne):
Zalety:
- Elastyczność – uczestnicy mogą uczyć się w dowolnym czasie i miejscu. Możliwość nauki w swoim tempie jest idealna dla osób, które chcą zrównoważyć naukę z innymi obowiązkami.
- Dostęp do materiałów – materiały szkoleniowe są dostępne przez cały czas, co umożliwia naukę, przeglądanie i powtarzanie w dowolnym momencie.
- Skalowalność – asynchroniczne szkolenia online mogą obsłużyć dużą liczbę uczestników, niezależnie od ich lokalizacji, a co za tym idzie są często tańsze.
Wady:
- Brak interakcji w czasie rzeczywistym – uczestnicy nie mają możliwości zadawania pytań i otrzymywania natychmiastowych odpowiedzi.
- Brak struktury – brak ustalonego harmonogramu może prowadzić do odkładania nauki i braku regularności.
- Konieczność radzenia sobie w trudnych momentach – brak bezpośredniej interakcji z innymi uczestnikami i trenerem sprawia, że gdy natrafiamy na trudniejszą porcję materiału, zdani jesteśmy na siebie samych.
Oczywiście, wiele z tych kwestii zależy od specyficznej organizacji szkolenia online, a wiele programów szkoleniowych online stara się łączyć elementy zarówno synchroniczne, jak i asynchroniczne, aby zminimalizować wady i maksymalizować korzyści.
Czy szkolenia online są równie skuteczne co kursy i szkolenia stacjonarne?
Z dużą dozą pewności możemy stwierdzić, że tak. Istnieją badania, które sugerują, że szkolenia online mogą być równie skuteczne, a czasem nawet bardziej skuteczne, niż szkolenia stacjonarne.
Na przykład, raport opublikowany przez US Department of Education w 2010 roku, który obejmował metaanalizę badań dotyczących online i tradycyjnej nauki, stwierdził, że „średnio, studenci w warunkach online nauki osiągali lepsze wyniki niż ci otrzymujący tradycyjną edukację na miejscu.”
Również badanie opublikowane w „Journal of Applied Psychology” w 2013 roku pokazało, że e-learning jest równie efektywny, jak tradycyjne metody szkolenia pod względem zdobywania wiedzy. Dodatkowo, zdobywanie umiejętności i zadowolenie z treningu było podobne między tymi dwoma metodami.
Warto jednak zauważyć, że skuteczność szkolenia online w porównaniu do szkolenia stacjonarnego może zależeć od wielu czynników, takich jak charakterystyka kursu, charakterystyka uczestników (na przykład ich umiejętności technologiczne, styl nauki), jakość materiałów szkoleniowych, oraz wsparcie i interakcja z instruktorem. Ze świadomości wad szkoleń e-learningowych zrodził się trend na szkolenia online z zajęciami na żywo. W dużej mierze pozwalają one zminimalizować nieefektywności szkoleń e-learningowych, co przekłada się na ich popularność. Oblicza się, że blisko 40% wszystkich szkoleń organizowanych w Polsce to aktualnie szkolenia online z zajęciami na żywo.
Podsumowanie
Warto jednak pamiętać, że choć badania wykazały, że szkolenia online mogą być skuteczne, nie wszystkie kursy online są tworzone przez profesjonalistów. Jakość kursu online może znacznie się różnić w zależności od dostawcy, platformy, materiałów szkoleniowych i innych czynników.
Tak więc, choć szkolenia online mają potencjał do bycia równie skutecznymi, a nawet bardziej skutecznymi niż tradycyjne metody nauczania, kluczowe jest, aby podejść do wyboru kursu online z rozwagą, biorąc pod uwagę zarówno pozytywne aspekty, jak i potencjalne wyzwania.
