W styczniu 2017 roku w Polsce zmarło 11 tys. ludzi więcej niż rok wcześniej. Wielu specjalistów upatruje przyczyn w problemie jakości powietrza w Polsce. Chyba zaczęło docierać do szeroko rozumianej opinii publicznej, że nie jest to wymyślony problem?
Nadmierne zanieczyszczenie powietrza może pogorszyć stan zdrowia. Osoby uskarżające się na dolegliwości
układu oddechowego lub krwionośnego muszą liczyć się z nasileniem objawów w wypadku wystąpienia bardzo wysokiego stężenia zanieczyszczeń. Problem istnieje w Polsce od lat, a jego rozwiązanie jest bardzo kosztowne. Dobrze, że coraz więcej osób jest zaniepokojonych stanem środowiska w Polsce i aktywnie stara się przeciwdziałać jego degradacji.
Legionowo jest jednym z miast mocno dotkniętych tym problemem. Jakie są źródła zanieczyszczenia w mieście? Czy problemem jest np. palenie śmieci?
Mamy to szczęście, że w Legionowie, przy ul. Zegrzyńskiej, od wielu lat znajduje się stacja państwowego
monitoringu środowiska. Dzięki pomiarom prowadzonym przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska mieszkańcy Legionowa i okolic dysponują sprawdzoną informacją o zanieczyszczeniach powietrza. Jakie są jego źródła? Zgodnie z wynikami modelowania matematycznego, w skali całego roku większość zanieczyszczeń
napływa do nas z sąsiednich powiatów, województw a nawet z zagranicy. Jednak najbardziej dokuczliwe dla mieszkańców są chwilowe okresy wyżowej, bezwietrznej pogody w okresie zimowym gdy zanieczyszczenia kumulują się przy powierzchni ziemi. Ich źródło jest lokalne – to głównie domy jednorodzinne ogrzewane drewnem lub węglem. Także palenie śmieci jest w Polsce problemem – emituje się wtedy szczególnie dużo szkodliwych dla zdrowia substancji, jednak nie jest ono powszechne w Legionowie.
Jak dużo osób ukarano już za ten proceder?
W ostatnich latach Straż Miejska w Legionowie przeprowadziła ponad 1200 kontroli. Stwierdzono 22 przypadki spalania odpadów i we wszystkich przypadkach wystawiono mandaty karne.
Co można zrobić by poprawić jakość powietrza w Legionowie? Jakie działania udało się wdrożyć przez ostatni rok?
Odpowiedź na pierwsze pytanie jest prosta – nie ogrzewać domów paliwami stałymi, takimi jak drewno lub węgiel.
Niestety, od wielu lat brakuje przepisów prawnych które mogłyby narzucić określony sposób zasilania domów w ciepło. Już 2001 r. Rada Miasta Legionowo w Miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ograniczyła w nowych budynkach źródła ciepła do oleju opałowego, gazu ziemnego, energii elektrycznej, ciepła systemowego lub odnawialnych źródeł energii. Gmina Legionowo od 2015 r. udziela dotacji do modernizacji ogrzewania. Oprócz dofinansowania do kosztów zakupu nowego kotła, można uzyskać dotację na budowę przyłącza gazowego. W zeszłym roku uruchomiona została kogeneracja w miejskiej ciepłowni. Dzięki częściowemu zastąpieniu węgla kamiennego gazem ziemnym, PEC Legionowo sp. z o.o. znacznie zmniejszył ilość emitowanych zanieczyszczeń. Blisko 200 domów w Legionowie zostało sfotografowanych na koszt gminy kamerą termowizyjną, a mieszkańcy otrzymali szczegółowe raporty dotyczące jakości ocieplenia i możliwej termomodernizacji.
Kto może zostać beneficjentem programu wymiany pieców? Ile osób z niego skorzystało i jak wygląda udział w tym programie?
O dofinansowanie do wymiany pieca może zwrócić się każdy mieszkaniec Legionowa, który ogrzewa swój dom
drewnem lub węglem. Warunkiem jego otrzymania jest zastąpienie starego pieca nowym. Na dzień dzisiejszy podpisano z mieszkańcami 189 umów na wymianę starych pieców węglowych na nowoczesne, gazowe. Z tego 145 umów zostało w pełni zrealizowanych. Łączna kwota udzielonych dotacji wynosi 1 469 000 złotych.
We wtorek 24 października sejmik województwa mazowieckiego głosował nad uchwałą antysmogową dla Mazowsza. Myśli Pan, że te zmiany w prawie pomogą w walce z zanieczyszczeniem powietrza?
Na uchwałę antysmogową czekamy od kilku lat. Szlak przetarł Kraków – potrzeba była zmiana ustawy w 2015
r. aby możliwe było wprowadzanie tych przepisów w życie. Uchwała antysmogowa powinna znacząco poprawić jakość powietrza na Mazowszu. Do tej pory z różnych form pomocy korzystały tylko te osoby, które chciały zmodernizować ogrzewanie. Obecnie, w ciągu kilku lat, każdy posiadać urządzeń spalających paliwa stałe (nie tylko kotły centralnego ogrzewania, ale także kominki) będzie musiał je zmodernizować lub wymienić na nowoczesne urządzenia spełniające surowe, unijne normy. Pojawią się także przepisy dotyczące jakości spalanego węgla lub drewna.
Jakie plany ma urząd na najbliższe miesiące i lata w sprawie jakości powietrza? Czy macie pomysł na to był w perspektywie (jeżeli tak to jak dużej) na tyle poprawić jakość powietrza w mieście?
Opublikowane przez WIOŚ wyniki pomiarów powietrza za 2016 r. i wstępne dane za okres od stycznia do września 2017 wskazują, że prowadzone działania przynoszą konkretny, mierzalny efekt. Jakość powietrza w Legionowie systematycznie poprawia się. Po wejściu w życie przepisów uchwały antysmogowej dotyczących jakości paliw zwiększy się liczba i zakres kontroli. W najbliższym czasie planujemy także rozszerzenie oferty dla mieszkańców o bezpłatne, uproszczone audyty energetyczne. Dzięki fachowej konsultacji będą mogli oni przeanalizować różne warianty planowanych prac, ocenić ich koszty i korzyści. Sądzę, że nadmierne zanieczyszczenie pyłami jest
problemem który zostanie rozwiązany w ciągu najbliższych kilku lat.
