Tytuł tego tekstu jest nieco mylący, jednak uźyłem go ze względu na rozpowszechnienie tej nazwy w społeczeństwie. Ostrogi piętowe to, precyzyjnie ujmując, jedynie nazwa objawu radiologicznego występującego w schorzeniu poprawnie nazywanym – entezopatia rozcięgna podeszwowego.
Rozcięgno podeszwowe to szerokie pasmo tkanki łącznej, zbliźone budową do ścięgna, rozciągające się od kości piętowej do podstaw palców stopy. Rozcięgno jest bardzo istotną strukturą wzmacniającą stopę – działa jak cięciwa łuku zbudowanego z kości stopy. Umoźliwia ono spręźystą pracę stopy, co jest niezbędne dla prawidłowego chodzenia. Schorzenia rozcięgna podeszwowego dotyczą głównie jego przyczepu do kości piętowej i polegają na zmianach zwyrodnieniowych i powolnym odrywaniu się rozcięgna od kości. W miejscu zmian zwyrodnieniowych powstaje sztywna blizna, która z czasem wapnieje tworząc ostrogi piętowe. Same ostrogi, jako zwapnienia nie dają bólu, jego żródłem są samo rozcięgno i otaczające je tkanki, w których toczy się przewlekły stan zapalny. Entezopatia przyczepu występuje głównie po 40 roku źycia, częściej dotyczy osób otyłych, cierpiących na choroby metaboliczne (jak cukrzyca, dna moczanowa, zaburzenia hormonalne) lub u osób z płaskostopiem. Typowe dolegliwości to ból pojawiający się w okolicy pięty przy rozpoczęciu chodzenia. Po rozruszaniu się dolegliwości nieco się zmniejszają, by ponownie nasilić się po dłuźszym chodzeniu i przeciąźeniu. Moźe wystąpić takźe bolesność uciskowa, zlokalizowana głównie od wewnętrznej strony pięty. Podstawą rozpoznania jest badanie USG, pokazujące uszkodzenie rozcięgna, zdjęcia rentgenowskie pokazują wyłącznie efekt choroby, czyli ostrogi, które w wielu przypadkach mogą występować u pacjentów nie odczuwających źadnych dolegliwości.
Podstawą leczenia jest fizjoterapia, polegająca na ćwiczeniach rozciągających rozcięgno oraz masaźu przykurczonych tkanek stopy. Skuteczne bywają takźe niektóre metody fizykalne, jak terapia ultradżwiękami lub krioterapia, a takźe wkładki podpierające stopę. W celu stłumienia odczynowego procesu zapalnego stosować moźna doustne leki przeciwzapalne (zawsze po konsultacji z lekarzem!). W przypadku utrzymujących się dolegliwości moźna rozwaźyć terapię autogennymi czynnikami wzrostu, które moźna podać w uszkodzone miejsce pod kontrolą USG. Nie naleźy stosować zastrzyków sterydowych poniewaź, mimo ulgi jaką przynoszą, pogłębiają one uszkodzenie rozcięgna, hamując procesy naprawcze.
Mikołaj Wróbel
