Jak informuje Urząd Transportu Kolejowego, każda osoba powyżej 60. roku życia może korzystać ze specjalnych ofert zniżkowych przygotowanych przez spółki kolejowe.
Zniżki dla seniorów wahają się pomiędzy 10% a 50% cen biletów, w zależności od oferty przewoźnika. Największą zniżkę dla seniorów oferuje Warszawska Kolej Dojazdowa – 50% i dotyczy biletów jednorazowych oraz tygodniowych, dwutygodniowych, miesięcznych i kwartalnych. 35% zniżki na bilety jednorazowe, strefowe czasowe, okresowe oraz sieciowe oferują Koleje Mazowieckie.
Z kolei w pociągach PKP Intercity zniżka wynosi 30% na jednorazowe przejazdy wszystkimi pociągami oraz 30% na bilety okresowe w pociągach TLK oraz IC. W Express InterCity i Express InterCity Premium ulga obowiązuje w drugiej klasie. Na takie same rabaty mogą liczyć np. pasażerowie Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej posiadający „Kartę Seniora Województwa Łódzkiego” oraz Kolei Śląskich (pasażerowie powyżej 65 roku). Zniżka w wysokości 30% obowiązuje na przejazdy na podstawie biletów jednorazowych oraz miesięcznych.
W pociągach Przewozów Regionalnych, Kolei Dolnośląskich, Kolei Wielkopolskich, Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej (dla osób nieposiadających „Karty Seniora Województwa Łódzkiego”) oraz Szybkiej Kolei Miejskiej
w Trójmieście, seniorzy mogą kupić bilety jednorazowe tańsze o 25%, a okresowe – tańsze o 10% (poza Kolejami Dolnośląskimi). Koleje Małopolskie stworzyły specjalną taryfę uzależnioną od przejechanych kilometrów.
Pociągami Szybkiej Kolei Miejskiej w Warszawie można podróżować na podstawie biletu całorocznego uprawniającego do korzystania ze wszystkich linii dziennych i nocnych organizowanych przez ZTM Warszawa w strefie 1 i 2. W przypadku tego przewoźnika, bilet taki jest dostępny dla osób, które ukończyły 65 rok życia. Jednorazowy koszt biletu („Bilet Seniora”) to 50 zł. Osoby powyżej 70 lat mogą jeździć całkowicie bezpłatnie. Należy pamiętać, że bilety ze zniżką ważne są tylko z dokumentem tożsamości ze zdjęciem oraz potwierdzającym wiek pasażera.
Emeryci i renciści mają prawo do dwóch przejazdów w roku pociągiem dowolnego przewoźnika (w klasie drugiej) ze zniżką 37%. Wówczas w czasie kontroli, oprócz dokumentu tożsamości, powinni okazać zaświadczenie wydawane przez odpowiednią instytucję (np. terenowe jednostki Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i Inwalidów). Dodatkowo emeryci i renciści, którzy nie ukończyli 65 roku życia, mają prawo do 50% zniżki w pociągach warszawskiej SKM. Jako dwa przejazdy liczy się podróż tam i z powrotem.
Znacznie wyższe ulgi przysługują niepełnosprawnym seniorom. Oni skorzystają z 93 proc. zniżki w pociągach osobowych, a w pospiesznych i ekspresowych – 51 proc. Inni niezdolni do samodzielnej egzystencji korzystają z 49 proc. ulgi w pociągach osobowych oraz 37 proc. w pospiesznych i ekspresowych.
PKP Intercity ma także propozycję handlową dla starszych osób. Z „Biletu dla Seniora” mogą skorzystać wszyscy, którzy ukończyli 60 lat. Jest to 30-proc. ulga obowiązująca na przejazdy w komunikacji krajowej pociągami wszystkich kategorii spółki w pierwszej i drugiej klasie. Aby potwierdzić uprawnienia do takiej zniżki, wystarczy przedstawić konduktorowi dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość i wiek.
Kombatanci, osoby represjonowane oraz wdowy i wdowcy po nich, skorzystają z ustawowych ulg także w autobusach komunikacji zwykłej i przyspieszonej, gdzie mają zapewnione 51 proc. zniżki, a w komunikacji miejskiej 50 proc.
Do darmowych przejazdów upoważnieni są m.in.:
– uczestnicy Powstania Warszawskiego odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym po okazaniu legitymacji o przyznaniu odznaczenia wraz z dokumentem tożsamości lub zaświadczeniu o uprawnieniach kombatantów i osób represjonowanych z wpisem uznającym Powstanie Warszawskie jako okres zaliczony do uprawnień,
– odznaczeni medalem „Za Warszawę 1939-1945” po okazaniu legitymacji o przyznaniu odznaczenia wraz z dokumentem tożsamości,
– obywatele polscy poszkodowani przez III Rzeszę będący zwyczajnymi członkami Stowarzyszenia Polaków Poszkodowanych przez III Rzeszę po okazaniu legitymacji stowarzyszenia wraz z dokumentem tożsamości,
– osoby, które ukończyły 70 rok życia po okazaniu dowodu osobistego lub innego dokumentu ze zdjęciem zawierającym datę urodzenia,
– inwalidzi wojenni i wojskowi oraz przewodnik towarzyszący inwalidzie wojennemu lub wojskowemu zaliczonemu do I grupy inwalidzkiej po okazaniu książeczki inwalidy wojennego (wojskowego) zawierającej wpis o zaliczeniu do odpowiedniej grupy inwalidów lub o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy lub o całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji.
Ulga na paszport
Całkowicie zwolnione z opłaty za wydanie paszportu są osoby, które ukończyły 70 rok życia. Opłaty paszportowej nie pobiera się także od osób przebywających w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych albo korzystających z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych, jeżeli ich wyjazd za granicę następuje w celu długotrwałego leczenia lub w związku
z koniecznością poddania się operacji.
Ulga 50 % w opłacie paszportowej przysługuje:
– emerytom, rencistom, osobom niepełnosprawnym i współmałżonkom tych osób, pozostających na ich wyłącznym utrzymaniu,
– osobom przebywającym w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych, albo korzystających z pomocy społecznej w formie zasiłków stałych,
– kombatantom i innym osobom będącymi ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,
– osobom małoletnim do czasu podjęcia ustawowo określonego obowiązku szkolnego, uczniom i studentom.
Opłata za wydanie paszportu wynosi 140 zł za paszport ważny 10 lat. W przypadku paszportów tymczasowych opłata wynosi 30 zł.
Paszport wydaje wojewoda właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego osoby ubiegającej się o dokument paszportowy, a w razie braku takiego miejsca wojewoda właściwy ze względu na ostatnie miejsce stałego pobytu tej osoby, a za granicą konsul.
Co do zasady paszport powinniśmy odebrać osobiście. Jednak za osoby ubezwłasnowolnione całkowicie mogą uczynić to opiekunowie ustanowieni przez sąd.
Ulga na telewizję i radio – zwolnienie z opłat abonamentu
Obecna ekipa rządowa niemal od samego początku zapowiada zmiany w przepisach dotyczących opłat za abonament radiowo-telewizyjny, jednak tych zmian jak na razie nie wprowadzono. Zgodnie z dotychczasowymi przepisami, zwolnienie z płacenia abonamentu przysługuje m.in. osobom:
– które ukończyły 75 lat,
– inwalidom,
– osobom po 60 roku życia mającym prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza miesięcznie 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
– inwalidom wojennym i wojskowym,
– kombatantom będącym inwalidami wojennymi lub wojskowymi,
– osoby, które otrzymują świadczenie pielęgnacyjne lub rentę socjalną,
– osoby niesłyszące, u których stwierdzono całkowitą głuchotę lub obustronne upośledzenie słuchu,
– osoby niewidome, których ostrość wzroku nie przekracza 15 proc.,
– osoby, które mają prawo do korzystania ze świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej,
– osoby bezrobotne, posiadające prawo do zasiłków przedemerytalnych oraz świadczeń przedemerytalnych,
– członkowie rodzin pozostali po kombatantach.
Osoby, które ukończyły 75 lat, nie muszą jednak wybierać się na pocztę. Są zwalniane z abonamentu już automatycznie.
Wysokość opłaty za używanie odbiornika radiowego wynosi miesięcznie 5zł i 35 groszy, a za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiowy łącznie wynosi 17 zł i 15 gr. miesięcznie. Płacenie za kilka miesięcy jednocześnie jest korzystne, gdyż opłata np. za cały rok z góry jest, w przypadku odbiornika telewizyjnego, o 17,5 zł mniejsza niż w wypadku opłacania comiesięcznego.
Wysokość opłaty za używanie odbiornika radiowego wynosi miesięcznie 5zł i 35 groszy, a za odbiornik telewizyjny lub telewizyjny i radiowy łącznie wynosi 17 zł i 15 gr. miesięcznie.
Jak uzyskać zwolnienie?
Zwolnienie uzyskują osoby uprawnione, które złożą w urzędzie pocztowym następujące dokumenty:
– wypełniony formularz zwolnienia z opłat abonamentowych,
– dokument uprawniający do zwolnienia,
– oświadczenie o spełnieniu warunków do korzystania ze zwolnienia,
– dowód osobisty.
Zmiany w opłatach za pobyt w domu pomocy społecznej
Sejm uchwalił nowelizację ustawy o pomocy społecznej dzięki której dzieci, rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej nie będę musiały ponosić odpłatności za ich pobyt w domu pomocy społecznej. Projekt został przygotowany przez podkomisję stałą do spraw pomocy społecznej i powstał w odpowiedzi na problemy zgłaszane przez przedstawicieli środowiskowych domów samopomocy. Zawiera zmiany porządkujące.
Środowiskowe Domy Samopomocy przeznaczone są głównie dla osób psychicznie chorych oraz niepełnosprawnych intelektualnie. Są to ośrodki wsparcia świadczące pomoc półstacjonarną, służącą utrzymaniu podopiecznego w jego środowisku, zapobiegające pobytowi w instytucjonalnej placówce.
Zapisy noweli umożliwiają gminom prowadzenie klubów samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi. Mają one uzupełniać ofertę środowiskowych domów samopomocy i stanowić rozwiązanie np. dla osób aktywnych zawodowo. Obecnie takie kluby mogą prowadzić jedynie powiaty, przez co wiele osób nie może korzystać z ich usług ze względu na odległość.
O miejsce w Domu Pomocy Społecznej może ubiegać się osoba wymagająca całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, która nie może samodzielnie funkcjonować w życiu codziennym.
Aby zostać przyjętym do DPS należy złożyć wniosek do ośrodka pomocy społecznej właściwego ze względu na miejsce zamieszkania osoby zainteresowanej. Z takim wnioskiem może wystąpić osoba zainteresowana, jak również, członek rodziny, przedstawiciel ustawowy oraz powiatowe centrum pomocy rodzinie. Po otrzymaniu takiego wniosku. pracownik socjalny ośrodka, przeprowadza wywiad środowiskowy, który ma na celu sprawdzenie informacji dotyczących sytuacji osobistej, rodzinnej i dochodowej tej osoby. Po zgromadzeniu wymaganej dokumentacji, ośrodek wydaje decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej. Cała dokumentacja wraz z decyzją ośrodka przekazywana jest do powiatowego centrum pomocy rodzinie, które wydaje decyzję o umieszczeniu w DPS.
Opłata za pobyt
Należy pamiętać, iż zgodnie z obowiązującymi przepisami w DPS jest płatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania.
Do ponoszenia opłaty są zobowiązani:
– mieszkaniec domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy z dochodów dziecka,
– małżonek, zstępni przed wstępnymi,
– gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.
Przy czym osoby i gmina określone w pkt 2 i 3 nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność.
Wraz z nowelizacją zasad przyznawania świadczeń kwota ta wzrosła do 300 proc. kryterium dochodowego obowiązującego w pomocy społecznej i wynosi 1053 zł. Jeżeli kwota ta w rodzinie nie jest przekroczona, to rodzina będzie zwolniona z opłaty za pobyt krewnego w domu pomocy społecznej, a do pobytu tej osoby będzie dopłacać gmina.
Dom pomocy społecznej powinien zapewnić:
– dach nad głową,
– 0dzież i obuwie,
– utrzymanie czystości,
– 0piekę nad mieszkańcami,
– pielęgnację,
– wyżywienie,
– udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych i załatwianiu spraw osobistych,
– udział w terapiach zajęciowych,
– zaspakajanie potrzeb związanych z religią mieszkańców i ich obcowaniem z kulturą,
– dążenie do usamodzielniania mieszkańców,
– przestrzeganie praw mieszkańców oraz dostępność informacji o nich, a także możliwość sprawnego wnoszenia i załatwiania skarg i wniosków.
Zwolnienia z opłaty
Możliwość zwolnienia osoby obowiązanej od ponoszenia kosztów mieszkańca w domu pomocy społecznej przewiduje ustawa o pomocy społecznej. Stanowi ona, iż osoby wnoszące opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej można zwolnić, na ich wniosek, częściowo lub całkowicie z tej opłaty, w szczególności, jeżeli:
– wnoszą opłatę za pobyt innych członków rodziny w domu pomocy społecznej, ośrodku wsparcia lub innej placówce;
– występują uzasadnione okoliczności, zwłaszcza długotrwała choroba, bezrobocie, niepełnosprawność, śmierć członka rodziny, straty materialne powstałe w wyniku klęski żywiołowej lub innych zdarzeń losowych;
– małżonkowie, zstępni, wstępni utrzymują się z jednego świadczenia lub wynagrodzenia;
– osoba obowiązana do wnoszenia opłaty jest w ciąży lub samotnie wychowuje dziecko.
Mieszkaniec domu, a także inna osoba obowiązana do wnoszenia opłat za pobyt w domu pomocy społecznej, jeżeli mieszkaniec domu przebywa u tej osoby, nie ponoszą opłat za okres nieobecności mieszkańca domu nieprzekraczającej 21 dni w roku kalendarzowym.
Inne ulgi i zniżki
Muzea, teatry, kina, baseny, galerie, skanseny
Muzea państwowe mają obowiązek wprowadzenia ulgowych biletów dla osób niepełnosprawnych i ich opiekunów, dla rencistów i emerytów. Zasady sprzedaży placówki ustalają samodzielnie, zwykle wystarczy w kasie okazać legitymację emeryta – rencisty, lub ostatni odcinek renty. Podobnie postępuje większość teatrów, kin, galerii, skansenów czy ogrodów zoologicznych udziela dla seniorów zniżek wynoszących do 25 proc. ceny biletu. Wiele basenów, parków wodnych i pływalni oferuje emerytom ulgowe bilety wstępu. Ulgi te zwykle uzależnione są od pory dnia.
Tańsze latanie
Większość linii lotniczych oferuje ulgi na przeloty dla pasażerów po 60. r. życia. Ulga ta ustalana jest indywidualnie przez linie lotnicze. Można zaoszczędzić od 10-20 proc. ceny biletu.
Ulga na psa
Osoby, które ukończyły 65 lat i prowadzą samodzielne gospodarstwo domowe, są zwolnione z opłat za posiadanie psa.
Taniej u fryzjera
Emeryt może liczyć na ulgi również w niektórych punktach usługowych. Wiele gabinetów dentystycznych, salonów fryzjerskich czy kosmetycznych, oferuje emerytom ulgi na niektóre zabiegi. Spore zniżki proponują emerytom również firmy sprzedające okulary i sprzęt rehabilitacyjny.
Osoby o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności bez względu na rodzaj schorzenia, oraz osoby o lekkim stopniu niepełnosprawności w związku ze schorzeniami narządów ruchu kupujące sprzęt rehabilitacyjny, wózki inwalidzkie, motorowery, motocykle lub samochody osobowe mogą być zwolnienie od podatku od czynności cywilnoprawnych.
Karty seniora
Wiele organizacji skupiających seniorów np. Akademie Seniora, Uniwersytety Trzeciego Wieku, jak też gminy, wprowadzają specjalne karty seniora. Dzięki nim starsze osoby mogą korzystać ze zniżek, promocji i specjalnych bonusów w firmach i instytucjach, które przystąpią do programu. Chodzi przede wszystkim o restauracje, kawiarnie, kina, teatry, księgarnie, sklepy, apteki, salony fitness,
a nawet firmy usługowe i produkcyjne.
Opr. Roman Biskupski
Andrzej Karski
