Ministerstwo Edukacji Narodowej (MEN) odpowiedziało na najczęściej zadawane pytania w związku z powrotem dzieci od 1 września do gmachów szkół. W jakich okolicznościach szkoły będą mogły przejść na system nauki hybrydowej albo zdalnej? Czy w razie stwierdzenia zakażenia koronawirusem, w szkołach będą wykonywane testy? Odpowiedzi na te i inne pytania szukajcie poniżej.
MEN w odpowiedziach na najczęściej zadawane pytania w związku z powrotem dzieci do szkół na prostszy język przekłada zawiłości prawne związane z nowym przeciwepidemicznym prawodawstwem. Tworzy też grafiki, które mają ułatwić dorosłym i dzieciom dostosowanie się do szkolnych reguł w czasach epidemii koronawirusa.
Wybraliśmy kilka najważniejszych zagadnień, które będą miały zastosowanie w placówkach oświatowych działających w powiecie legionowskim.
Jaką temperaturę uznaje się za stan podgorączkowy? Czy jest to 37°C, czy 37,5°C?
W zależności od metody pomiaru różne wartości temperatury ciała uznawane są za temperaturę prawidłową i podwyższoną. Za prawidłową temperaturę ciała uznaje się wartość 36,6-37,0°C. Temperatura ciała w granicach ok. 37,2-37,5°C stopni może mieć różne przyczyny, np. związane z problemami metabolicznymi, stresem, wysiłkiem fizycznym. Za stan podgorączkowy uznaje się temperaturę przekraczającą zwykła temperaturę ciała, ale nie wyższą niż 38°C. Za gorączkę uznaje się temperaturę ciała 38°C oraz wyższą.
Dokładność pomiaru przy użyciu termometru bezdotykowego jest mniejsza. Na odczyt mają wpływ warunki środowiskowe (temperatura otoczenia, wiatr, przeciąg), temperatura urządzenia, sposób przeprowadzenia pomiaru (miejsce, odległość), skóra badanego (powinna być sucha).
Przepisy w sprawie ograniczeń podczas pandemii wskazują temperaturę 38,0°C jako kryterium niewpuszczenia pasażera na lotnisko/pokład samolotu.
Czy uczeń będzie miał mierzoną temperaturę przed wejściem do szkoły?
Rekomendujemy posiadanie termometru bezdotykowego (co najmniej 1 termometr dla szkoły) i dezynfekowanie go po użyciu w danej grupie. W przypadku posiadania innych termometrów niż termometr bezdotykowy konieczna jest dezynfekcja po każdym użyciu.
Kto zawiadamia o zagrożeniu w szkole i placówce?
Informacja, np. o zachorowaniu wśród uczniów lub personelu, może pochodzić od lekarza, ale – w zależności od sytuacji – również od rodziców lub pełnoletniego ucznia, dyrektora szkoły, placówki lub innych pracowników szkoły, którzy uzyskali informację o zachorowaniu. Informacja taka podlega weryfikacji i ocenie ryzyka przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.
Państwowy powiatowy inspektor sanitarny przeprowadza dochodzenie epidemiologiczne, a następnie, w razie potrzeby, podejmuje czynności, które mają na celu zapobieganie szerzeniu się zakażeń i zachorowań.
Kto powiadamia dyrektora o zakażeniu ucznia?
Tutaj są dwie drogi. Rodzice lub sanepid.
Powiadamiają rodzice ucznia niezwłocznie po tym, gdy otrzymają dodatni wynik badania.
Informację o każdym przypadku zakażenia SARS-CoV-2 lub zachorowaniu na COVID-19 otrzymuje również (z laboratorium/od lekarza) państwowy powiatowy inspektor sanitarny. W takiej sytuacji kontaktuje się on z rodzicami, a następnie ze szkołą, aby przeprowadzić dochodzenie epidemiologiczne na terenie szkoły (wśród uczniów i personelu) i ustali listę kontaktów osoby zakażonej.
W jaki sposób dyrektor szkoły ma odróżnić objawy grypy od COVID-19?
Na podstawie zewnętrznych objawów nie można jednoznacznie odróżnić infekcji dróg oddechowych od zachorowania na COVID-19. Zachorowania te przebiegają z gorączką i dają objawy z górnych dróg oddechowych.
Zawsze w sytuacji, gdy dziecko przejawia objawy infekcji górnych dróg oddechowych, konieczna jest jego izolacja i natychmiastowy kontakt z rodzicami, którzy powinni odebrać dziecko ze szkoły. Jest to standardowa procedura ostrożnościowa związana z trwającym stanem epidemii.
Na podstawie jakich objawów dyrektor szkoły powinien odizolować dziecko?
Jeżeli pracownik szkoły zaobserwuje u ucznia objawy, które mogą sugerować chorobę zakaźną, w tym kaszel, temperaturę wskazującą na stan podgorączkowy lub gorączkę, powinien odizolować ucznia w odrębnym pomieszczeniu lub wyznaczonym miejscu, zapewniając minimum 2 m odległości od innych osób. Następnie niezwłocznie powiadomić rodziców o konieczności pilnego odebrania ucznia ze szkoły.
Jakie kryteria państwowy powiatowy inspektor sanitarny (PPIS) bierze pod uwagę, wydając opinię o zawieszeniu działania szkoły, placówki?
Opinia dotycząca zawieszenia zajęć stacjonarnych (i kontynuowanie zajęć wyłącznie w formie nauczania zdalnego) będzie uwzględniała:
- wystąpienie przypadku lub przypadków zakażenia SARS-CoV-2/ zachorowań na COVID-19 wśród uczniów lub pracowników szkoły, placówki,
- lokalną sytuację epidemiologiczną na danym obszarze (liczbę osób zakażonych/zapadalność/dynamikę wzrostu) z uwzględnieniem przypadków związanych z transmisją poziomą oraz ogniskami instytucjonalnymi i ich charakterem.
W przypadku, gdy przyczyną zawieszenia zajęć będzie sytuacja epidemiologiczna w powiecie (nie zaś zdarzenia związane z funkcjonowaniem szkoły), decyzję o nauczaniu na odległość może podjąć nie dyrektor, lecz zespół zarządzania kryzysowego odpowiedniego szczebla. Zespół ten stale monitoruje sytuację epidemiologiczną na danym terenie, koordynuje działania zapobiegawcze i przeciwepidemiczne, w szczególności w powiatach uznanych za obszary żółte i czerwone.
Czy jest możliwe ustalenie odrębnych kryteriów zawieszenia zajęć dla grupy, grupy wychowawczej, oddziału, etapu edukacyjnego lub całej szkoły, placówki?
Będzie to zależało od sytuacji epidemiologicznej.
W sytuacji, gdy jeden z uczniów zachoruje na COVID-19, kwarantannie będą musieli poddać się pozostali uczniowie z tej klasy. Wówczas prowadzenie dla nich zajęć w formie zdalnej będzie jedyną możliwością kontynuowania nauki. Nauka stacjonarna dla innych klas w danej szkole będzie zależała od tego w jakim stopniu byli oni narażeni na zakażenie.
Decyzja przejścia na kształcenie w formie mieszanej (hybrydowej) będzie przedmiotem indywidualnej opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, na podstawie przedstawionych przez dyrektora szkoły, konkretnych rozwiązań dotyczących organizacji zajęć szkolnych.
Czy wydając opinię w sprawie reorganizacji zajęć, PPIS będzie kierować się wskaźnikami liczbowymi związanymi ze stwierdzoną liczbą zachorowań w szkole/w gminie/w powiecie?
Opinia będzie uwzględniała lokalną sytuację epidemiologiczną (liczbę osób zakażonych/zapadalność/dynamikę wzrostu), w tym przypadki związane z transmisją poziomą oraz ogniskami instytucjonalnymi i ich charakterem.
Czy liczba osób podejrzanych o zakażenie lub zakażonych w szkole, placówce będzie determinowała zakres zawieszenia zajęć?
Tak. Opinia ta będzie uwzględniała lokalną sytuację epidemiologiczną (liczbę osób zakażonych/zapadalność/dynamikę wzrostu), w tym przypadki związane z transmisją poziomą oraz ogniskami instytucjonalnymi i ich charakterem.
W przypadku, gdy zawieszenie zajęć jest spowodowane narażeniem, zakażeniem, zachorowaniem, które dotyczy ucznia lub pracownika szkoły, jego zakres jest uzależniony od oceny ryzyka transmisji zakażenia na pozostałych uczniów i personel.
Czy w przypadku stwierdzenia zakażenia przewiduje się wykonanie testów dla grupy, kadry, a może dla wszystkich uczniów i pracowników szkoły?
W przypadku stwierdzenia zakażenia u uczniów lub pracowników szkoły państwowy powiatowy inspektor sanitarny przeprowadza dochodzenie epidemiologiczne, którego celem jest ustalenie kręgu osób narażonych. Wyniki dochodzenia epidemiologicznego decydują o zakresie dalszych działań.
Osoby, które spełniają kryteria bliskiego kontaktu (tzw. styczności) z osobą chorą lub zakażoną są obejmowane kwarantanną. Natomiast osoby, które miały kontakt o charakterze innym niż styczność są obejmowane nadzorem epidemiologicznym.
Osoby skierowane na kwarantannę ze względu na bliski kontakt z osobą zakażoną otrzymują poprzez aplikację telefoniczną zaproszenie na pobranie w 10 lub 11 dniu kwarantanny wymazu z nosogardła w mobilnym punkcie pobrań (drive thru).
W przypadku osób, które ze względu na brak samochodu lub z innych powodów nie mogą skorzystać z tego rozwiązania, kwarantanna automatycznie zakończy się maksymalnie po 14 dniach bez wykonywania badań.
Natomiast w stosunku do osób, które nie były bezpośrednio narażone na kontakt ze źródłem zakażenia (nie były z osobą zakażoną w bliskim kontakcie), możliwe jest wykonanie badań przesiewowych. Należy jednak podkreślić, że badania przesiewowe (mass testing) nie są postępowaniem standardowym i są realizowane przede wszystkim w sytuacji wystąpienia ognisk o dużej liczbie zachorowań, w których istnieje wysokie ryzyko podtrzymywania transmisji poprzez występowania niezidentyfikowanych zakażeń bezobjawowych, w szczególności w zakładach pracy (np. kopalnie), w których nie jest możliwe wygaszenie ogniska poprzez wstrzymanie pracy stacjonarnej i przejście na telepracę. Masowe wykonywanie badań przesiewowych u osób, które nie wykazują objawów chorobowych i nie pozostających w styczności ze źródłem zakażenia zwiększa prawdopodobieństwo uzyskiwania wyników fałszywie dodatnich u osób faktycznie niezakażonych.
W poprzednich wytycznych epidemiologicznych było wskazanie, że pracownicy/obsługa podmiotu powinni zostać poinstruowani, że w przypadku wystąpienia niepokojących objawów nie powinni przychodzić do pracy, powinni pozostać w domu i skontaktować się telefonicznie ze stacją sanitarno-epidemiologiczną, oddziałem zakaźnym, a w razie pogarszania się stanu zdrowia zadzwonić pod nr 999 lub 112 i poinformować, że mogą być zakażeni koronawirusem.
Osoba wykazująca objawy infekcyjne, w tym gorączkę, w szczególności osoba wykazująca objawy ze strony układu oddechowego, powinna uzyskać teleporadę ze strony lekarza POZ. Lekarz POZ jest uprawniony do tego, aby wystawić osobie chorej zwolnienie od pracy z powodu infekcji górnych dróg oddechowych (spełniające równocześnie funkcję izolacji medycznej), a gdy istnieją ku temu przesłanki zadecydować o dalszej diagnostyce w kierunku SARS-CoV-2 zgodnie z aktualnie obowiązującymi procedurami medycznymi.
Czy nauczyciel na kwarantannie może wykonywać pracę?
Może, wyłącznie zdalną, o ile taki sposób zostanie ustalony z pracodawcą- dyrektorem szkoły. Kwarantanna nie oznacza niezdolności do pracy w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa zasiłek chorobowy, lecz stanowi niemożność wykonywania pracy w określony sposób.
Nauczyciel na kwarantannie nie może pracować poza miejscem kwarantanny.
Czy dziecko z rodziny, w której członek/członkowie są objęci kwarantanną, musi pozostawać w domu?
Musi pozostać w domu. Wszystkie osoby współzamieszkujące lub pozostające we wspólnym gospodarstwie domowym z osobą kwarantannową również podlegają kwarantannie. Dlatego też dzieci, których rodzice są na kwarantannie nie mogą przychodzić do szkoły.
Czy jest uzasadnienie, aby odsunąć od pracy nauczycieli, pracowników szkoły, placówki po 60. roku życia?
Sam wiek nauczyciela, czy pracownika szkoły nie jest przesłanką, aby odsunąć go od świadczenia pracy. Faktem jest, że osoby te według danych epidemiologicznych są narażone na większe ryzyko ciężkiego przebiegu zachorowania na COVID-19.
Zgodnie z wytycznymi GIS, w miarę możliwości podczas organizowania pracy pracownikom powyżej 60. roku życia lub z istotnymi problemami zdrowotnymi, które zaliczają osobę do grupy tzw. podwyższonego ryzyka, należy zastosować rozwiązania minimalizujące ryzyko zakażenia (np. nieangażowanie w dyżury podczas przerw międzylekcyjnych, a w przypadku pracowników administracji w miarę możliwości praca zdalna).
Czy osoby podejrzane o zakażenie (nauczyciele i uczniowie, inni pracownicy) w szkole powinni natychmiast zakładać maseczki?
Tak, powinny. Osoby wykazujące objawy choroby zakaźnej, w tym w szczególności kaszel w połączeniu z podwyższoną temperaturą, powinny założyć maseczkę i niezwłocznie odizolować się od innych osób. Nie mogą one prowadzić zajęć lub uczestniczyć w lekcjach.
Czy uczniowie przewlekle chorzy (np. z deficytem odporności) na co dzień uczęszczający do szkoły powinni uczestniczyć w lekcjach stacjonarnych?
Decyzja powinna być podjęta na podstawie opinii lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad uczniem z chorobą przewlekłą.
Czy uczniowie objęci indywidualnym nauczaniem powinni uczestniczyć w zajęciach w formie stacjonarnej? Nauczyciele mają z nimi zajęcia w domu, w bezpośrednim kontakcie.
Decyzja w tym zakresie powinna być podjęta na podstawie opinii lekarza sprawującego opiekę zdrowotną nad uczniem, co pozwoli uwzględnić przesłanki zdrowotne, które były przyczyną nauczania indywidualnego.
Czy trzeba zachowywać dystans społeczny na terenie szkoły? Czy dzieci muszą nosić maseczki?
W miarę możliwości zaleca się taką organizację pracy szkoły i jej koordynację, która umożliwi zachowanie dystansu między osobami przebywającymi na terenie szkoły i ograniczy gromadzenie się uczniów (np. różne godziny przychodzenia uczniów z poszczególnych klas do szkoły, różne godziny przerw lub zajęć na boisku) oraz unikanie częstej zmiany pomieszczeń, w których odbywają się zajęcia. Ponadto obowiązują ogólne zasady higieny: częste mycie rąk, ochrona podczas kichania i kaszlu oraz unikanie dotykania oczu, nosa i ust. Maseczki powinny być stosowane w przypadku niemożności zachowania dystansu np. w czasie przerw w miejscach wspólnie użytkowanych, o ile nie jest zachowane zróżnicowanie czasowe w prowadzeniu zajęć.
Jak postępować w sytuacji, gdy uczeń krótko przed rozpoczęciem roku szkolnego wrócił z wypoczynku z kraju podwyższonego ryzyka?
Pobyt za granicą nie oznacza, że doszło do zakażenia i dojdzie do zachorowania. Nie należy ograniczać chodzenia ucznia do szkoły, o ile jego stan zdrowia nie wskazuje na chorobę, a kraj podróży nie był objęty restrykcjami w zakresie ruchu granicznego.
Jakie zasady postępowania przyjąć wobec uczniów, którzy krótko przed rozpoczęciem roku szkolnego uczestniczyli w weselach, pogrzebach oraz innych spotkaniach rodzinnych z udziałem wielu osób?
Obecność na imprezie nie oznacza zarażenia lub zachorowania. Postępowanie może się zmienić w przypadku powzięcia przez służby PPIS informacji o konieczności objęcia dziecka i jego rodziny kwarantanną/izolacją.
Jakie zalecenia powinny obowiązywać podczas zajęć wychowania fizycznego w szkole (dotyczy również szkolenia sportowego) zarówno w przypadku uczniów, jak również nauczycieli? Jak zachować bezpieczeństwo podczas lekcji muzyki (śpiew oraz gra na instrumentach dętych)?
Podczas zajęć wychowania fizycznego i sportowych, w których nie można zachować dystansu, należy ograniczyć ćwiczenia i gry kontaktowe (np. sztuki walki, gimnastyka, koszykówka, piłka ręczna) i zastąpić je innymi (np. siatkówka, lekkoatletyka, trening przekrojowy, tenis stołowy i ziemny, badminton, biegi przełajowe). W miarę możliwości należy prowadzić zajęcia wychowania fizycznego na otwartej przestrzeni. Przedmioty i sprzęty znajdujące się w sali, których nie można skutecznie umyć, uprać lub dezynfekować, należy usunąć lub uniemożliwić do nich dostęp. Przybory do ćwiczeń (piłki, skakanki, obręcze) wykorzystywane podczas zajęć należy czyścić lub dezynfekować. W sali gimnastycznej sprzęt sportowy oraz podłoga powinny zostać umyte detergentem lub zdezynfekowane po każdym dniu zajęć, a w miarę możliwości po każdych zajęciach.
W trakcie nauki muzyki uczeń powinien korzystać z własnego instrumentu. Instrument wypożyczony jest przypisany do jednego ucznia przez cały rok szkolny. Należy zrezygnować ze śpiewu chóralnego.
Czy należy promować, szczególnie w ramach wychowania fizycznego, wychodzenie poza teren szkoły (basen, park, miejskie boiska, sale zabaw)?
Należy promować prowadzenie zajęć wychowania fizycznego na otwartej przestrzeni.
Czy można organizować wycieczki z noclegiem, czy tylko jednodniowe?
Organizowanie wycieczek jest dopuszczalne. Organizując je należy zachować obowiązujące przepisy prawa i zasady bezpieczeństwa.
Kiedy rodzice mogą wysłać dziecko do szkoły?
Do szkoły może uczęszczać wyłącznie uczeń zdrowy, bez objawów infekcji dróg oddechowych, którego domownicy nie przebywają na kwarantannie lub w izolacji w warunkach domowych.
Co uczeń powinien wiedzieć przed pójściem do szkoły?
Powinien pamiętać o częstym myciu rąk, szczególnie po przyjściu do szkoły, przed jedzeniem i po powrocie ze świeżego powietrza, po skorzystaniu z toalety, ochronie podczas kichania i kaszlu oraz unikaniu dotykania oczu, nosa i ust. Uczeń powinien mieć własne przybory i podręczniki, które w czasie zajęć mogą znajdować się na stoliku szkolnym, w tornistrze lub we własnej szafce. Nie powinien zabierać do szkoły niepotrzebnych przedmiotów.
Czy rodzice mogą wejść do szkoły?
Generalnie zalecamy, by ograniczyć wchodzenie do szkoły osób trzecich. Rodzice lub opiekunowie mogą wchodzić z dziećmi do przestrzeni wspólnej szkoły, zachowując dystans 1,5 m od innych rodziców i pracowników szkoły, przy czym powinni przestrzegać wszelkich środków ostrożności (m.in. osłona ust i nosa, dezynfekcja rąk).
Czy uczeń może korzystać ze stołówki szkolnej?
Tak. Zasady korzystania ze stołówki ustali dyrektor. Rekomenduje się zmianowe wydawanie posiłków lub – w miarę możliwości – spożywanie ich przy stolikach z rówieśnikami z danej klasy. Przy zmianowym wydawaniu posiłków konieczne jest czyszczenie blatów stołów i poręczy krzeseł po każdej grupie. W przypadku braku innych możliwości organizacyjnych dopuszcza się spożywanie posiłków przez dzieci w salach.
Czy rodzic ma obowiązek kupić dziecku do szkoły środki higieny osobistej, maseczki, rękawice, płyn dezynfekujący?
Uczeń w drodze do/ze szkoły musi być zabezpieczony w środki ochrony osobistej. Na terenie szkoły nie ma obowiązku zakrywania nosa i ust. Może to robić dla zwiększenia własnego bezpieczeństwa. Mydło, ciepłą wodę i płyn dezynfekujący zapewnia szkoła.