Czy wilki zagrażają nam i naszym psom? Taka dyskusja rozgorzała ostatnio w internecie po umieszczeniu w jednym z portali społecznościowych zdjęcia wilka, który w paszczy niesie odgryzioną głowę psa. Co oznacza takie zachowanie drapieżnika? Czym może być spowodowane? Czy mamy się czego bać?
28 grudnia do internetu trafiły trzy zdjęcia z wilkiem, który niesie coś w pysku. Po zdjęciach ciężko jednoznacznie stwierdzić, co to jest. Fotografujący informuje, że była to głowa psa. W internecie zawrzało. Wiele osób zaczęło domagać się zabicia zwierzęcia. Pojawiło się kilka komentarzy wskazujących na inny, możliwy charakter zdarzenia. Według Marcina Kostrzyńskiego, znanego przyrodnika, cała sytuacja mogła być spowodowana chęcią wyeliminowania przez wilki psów, które kłusowały na jego terenie.
Jak potwierdza nadleśniczy Stefan Traczyk z Nadleśnictwa Jabłonna, na terenie powiatu legionowskiego można natknąć się na wilka (osobniki przechodnie, zamieszkujące Puszczę Kampinoską). Na terenie powiatu wciąż wielu właścicieli puszcza swoje psy bez opieki. Zainteresowaliśmy się tematem. Na temat tego konkretnego zdarzenia, ale także zachowań wilków i psów rozmawiamy z Krzysztofem Zdebem z kliniki Legwet w Legionowie.
Krzysztof Grodek: Co sądzi pan o tych zdjęciach, które od kilku dni krążą po internecie?
Krzysztof Zdeb: Na przedstawionych fotografiach widać wilka niosącego coś w pysku. Nie wiem czy to głowa psa, jednak nie mam powodów, żeby nie ufać autorowi zdjęcia.
Zgadza się Pan z analizą sytuacji, jaką przedstawił Marcin Kostrzyński?
Nie wiemy jakie były okoliczności tego zdarzenia. Wypowiedź pana Kostrzyńskiego jest już raczej historią wokół zjawiska obecności wilków w Polsce, a nie analizą sytuacji, której ilustracją mają być te fotografie. Jednak nie o tym rzecz. Od wielu lat obecna jest populacja wilków w Polsce i ona rzeczywiście się powiększa. Są to zwierzęta zamieszkujące nasz kraj, ale i przemieszczające się po terenie od Niemiec po Białoruś. Na pewno prawdą w tej wypowiedzi jest, że wilki są regulatorem populacji większych ssaków w lasach, będąc na końcu łańcucha pokarmowego. Tę rolę w dużej mierze chcieliby przejąć myśliwi, ale nie zakładam, że są oni częścią ekosystemu i ich działania rzeczywiście nie są emanacją praw natury.
Ale o zdziczałych stadach psów, może nie u nas, ale na terenach o rzadszym zagęszczeniu ludności usłyszeć nie trudno.
Grupy kłusujących psów wałęsające się po lasach to prawdziwy problem. I wcale nie muszą to być zdziczałe porzucone lub zagubione psy. Nierzadko psy mieszkające przy domach, szczególnie na terenach wiejskich, wałęsają się po okolicy szybko organizując się w grupy i terroryzują populację zwierząt mieszkających w okolicznych lasach. Opisana w tej wypowiedzi sytuacja sugeruje, że zachowania wałęsających się psów są także dalekie od emanacji praw natury, a raczej należałoby je przyrównać do zabawy wynikającej z dobrobytu. Ta teza ma sens, bo takie zachowania u wilków nie występują. Z czysto etologicznego punktu widzenia coraz większa aktywność wilka obserwowana na terenie siedlisk ludzkich chyba jest przykładem praw ewolucji, która prowadziła do powstania gatunków pies i wilk, jakie dzisiaj obserwujemy, a zaczęła się dziesiątki tysięcy lat temu. Prawdopodobnie mniej płochliwe osobniki podchodziły do siedlisk ludzkich po łatwiejsze jedzenie i ciepło. A pozostała grupa, tych bardziej płochliwych, oddalała się od człowieka. Szczególnie w sytuacji, kiedy pierwotni przodkowie psa, silni i nakarmieni, stworzyli stado razem z ludźmi i dzięki wytężonym narządom zmysłów byli skuteczniejsi w odganianiu swoich dzikich braci. Wcale bym się nie zdziwił, gdybyśmy w najbliższym czasie obserwowali coraz częściej tego typu sytuacje. Tak samo jak było z dzikami, których zarówno liczebność się zwiększała w ostatnich latach, ale i pojawiły się zachowania świadczące o bardzo dużej tolerancji na obecność człowieka. Dostępność łatwego pokarmu w okolicach siedlisk ludzkich jest czynnikiem bardzo motywującym.
Powinniśmy obawiać się wilków?
Czy należy bać się zagrożenia ze strony wilków? Stanowczo nie. Myślę, że zanim wilki nauczą się otwierać domofonem wejście do budynku, otwierać drzwi do mieszkania i zakradać pod kołderkę, pod którą śpią moje psy, to miną jeszcze pokolenia. I ani ja, ani moje psy tych czasów nie dożyjemy. To ironizujące zdanie jest trochę wyrazem aprobaty zdania autora komentowanej przeze mnie wypowiedzi. Bo prawdą jest i prawo reguluje to jednoznacznie, że opieką nad psem obarczony jest jego posiadacz. Póki co zwykły płot i ciepłe posłanie na werandzie jest dostatecznym zabezpieczeniem zdrowia i życia psów, ale i innych zwierząt domowych, które mogłyby się stać ofiarami wilków.
