Mieszkamy pośród lasów, łąk i pól. Wielu z nas wybrało ten teren, przenosząc się z wielkich hałaśliwych i zanieczyszczonych miast. Chcemy żyć spokojnie, w zgodzie z naturą i zdrowo. Czy jednak tak jest?
Wraz z nadejściem jesieni, w powietrzu unoszą się gryzące w oczy i gardło zapachy pochodzące z naszych domostw, szklarni oraz zakładów pracy.
Dym bardzo nam przeszkadza , czasem zmusza wręcz do ucieczki. Czy to jest jednak jedyny problem? Czy na pewno wiesz, czym oddychasz? Czy masz świadomość, jakie skutki dla ciebie i twoich bliskich ma oddychanie „byle czym”?
Człowiek aby żyć, musi oddychać. Bez jedzenia i wody jest w stanie przeżyć jakiś czas. Bez tlenu umiera bardzo szybko. Wzięcie głębokiego oddechu w czystym powietrzu jest przyjemne, orzeźwiające i uspokajające. Pozytywnie wpływa na nasze samopoczucie. Inaczej jest w przypadku, gdy zmuszeni jesteśmy oddychać zanieczyszczonym powietrzem. Nasz organizm od razu daje znaki, że coś jest nie tak. Ten genialny mechanizm zaczyna się psuć.
Oddychanie zanieczyszczonym powietrzem ma wpływ na wszystkich – od dzieci po dorosłych. Szacuje się, że koszty chorób, spowodowanych zanieczyszczeniami powietrza, wynoszą w Unii Europejskiej 940 miliardów euro rocznie. W samej Polsce zaś w każdym roku na choroby związane z zanieczyszczeniem powietrza umiera około 40 tysięcy osób. To kilkanaście razy więcej, niż ginie Polaków w wypadkach drogowych!
Celem realizowanego przez Koło Gospodyń Wiejskich „Kałuszyńskie smaki” projektu – „Pełną piersią -kampania informacyjna dotycząca poprawy jakości powietrza” ma na celu przybliżenie mieszkańcom problemu i uświadomienie, iż nie zawsze zdrowe oddychanie jest możliwe. Czasem wręcz może grozić poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi.
Co zrobić, jak dołożyć swoją małą cegiełkę do wspólnego budowania naszej „czystej enklawy” ?
Większość z nas nie ma o niej pojęcia ale warto pochylić się nad nią i uświadomić sobie, czym tak naprawdę oddychamy. Jesteśmy żywym organizmem a skoro tak, to wiadomo każdy związek chemiczny wchodzi w reakcje z żywymi komórkami.
Szczególnie ważną, z punktu widzenia ochrony zdrowia i życia ludzkiego szkodliwą substancją obecną w powietrzu jest pył zawieszony. Jego cząstki są niewidoczne dla oka, gdyż mają średnicę aerodynamiczną poniżej 2.5 mikrometra. Poza rozmiarami (a także kształtem, w szczególności wielkością powierzchni) cząstek pyłu, wpływ zanieczyszczeń pyłowych na zdrowie może też zależeć od ich składu chemicznego. Skład chemiczny pyłu zależy z kolei silnie od jego pochodzenia. W szczególności, w skład pyłu pochodzącego z procesów spalania mogą wchodzić różne szkodliwe dla zdrowia substancje, np. wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) i ich pochodne, azaareny i inne wielopierścieniowe związki aromatyczne, związki z grupy dioksyn (PCDD/F), a także metale ciężkie i przejściowe.
Szkodliwy wpływ na zdrowie mają również zanieczyszczenia gazowe, takie jak tlenek węgla (CO) dwutlenek siarki (SO2), dwutlenek azotu (NO2), czy powstający z dwutlenku azotu w reakcjach fotochemicznych ozon troposferyczny. Zazwyczaj mamy zresztą do czynienia z jednoczesną ekspozycją na zanieczyszczenia gazowe i pyłowe. W wyniku reakcji między substancjami gazowymi (amoniak, tlenki siarki i tlenki azotu) mogą także powstawać tzw. pyły wtórne, a skład chemiczny pyłów pierwotnych może ulegać modyfikacji.
W powietrzu , którym na co dzień oddychamy unoszą się wiec pyły i metale ciężkie, które wprawdzie nie są widoczne gołym okiem, jednak wszyscy zauważamy ich oddziaływanie. Osadzają się na samochodach i oknach. Widzimy je również w postaci zawieszonego nad naszymi miejscowościami smogu, który wręcz utrudnia oddychanie – głównie zimą, gdy ogrzewamy nasze domy paląc w starych piecach niestety czasem „byle czym” a mała ilość wiatru nie przegania go i zanieczyszczenia opadają.
Najgroźniejszy jest pył zawieszony, który jest tak mały, że dociera głęboko do naszych płuc, a nawet przenika do krwioobiegu. W pyle tym mogą znajdować się również szkodliwe metale ciężkie, jak arsen czy rtęć. W powietrzu można niestety znaleźć też tlenki azotu, z których powstaje amoniak. Znajdziemy w nim też często dwutlenek siarki, benzen, benzopiren, a nawet ozon, który niby jest zwykłą składową atmosfery, jednak nie powinien być w niej zawieszony zbyt nisko, bo wówczas jest silnie toksyczny.
Jakie konkretnie zmiany w organizmie człowieka powoduje długotrwała ekspozycja na niezdrowe powietrze?
• Zmiany w obrębie układu oddechowego – kłopoty z oddychaniem, świszczący oddech, zapalenie oskrzeli i płuc, napady kaszlu i astmy itp.
• Problemy z absorpcją tlenu we krwi, powodujące schorzenia układu krwionośnego i centralnego układu nerwowego
• Obniżenie odporności na różnego rodzaju infekcje (system odpornościowy człowieka jest bardzo osłabiony)
• Uszkodzenie między innymi takich narządów wewnętrznych jak nerki, wątroba, nadnercza, ale również i kości
• Problemy związane z płodnością oraz z prawidłowym rozwojem płodu; przedwczesne porody
• Stałe gromadzenie się zanieczyszczeń w ciele może wywołać zmiany nowotworowe.
Projekt „Pełną piersią- kampania informacyjna na rzecz poprawy jakości powietrza” realizowany jest przez Koło Gospodyń Wiejskich „Kałuszyńskie smaki” dzięki wsparciu finansowemu Krakowskiego Alarmu Smogowego ze środków Clean Air Fund. W ramach projektu przewidzianych jest szereg działań informacyjnych oraz wydarzeń o charakterze edukacyjnym, które zostaną podjęte jeżeli pozwoli na to sytuacja epidemiologiczna m.in. spotkanie informacyjne ze specjalistą oraz EKObieg w Kałuszynie.
