Stowarzyszenie HDK Legion prowadzi na terenie Powiatu Legionowskiego szkolenia zarówno dla dzieci jak i młodzieży z zakresu pierwszej pomocy, jak również krzewi ideę honorowego krwiodawstwa. O historii Stowarzyszenia Honorowych Dawców Krwi (HDK) Legion, prowadzonych akcjach a także szkoleniach wśród dzieci i młodzieży oraz planach na przyszłość rozmawialiśmy z prezesem Stowarzyszenia HDK Legion Robertem Kowalewskim, który jest również żołnierzem zawodowym.
Kamil Jagnieża: Panie Prezesie jakie były początki Stowarzyszenia HDK Legion?
Robert Kowalewski: Swoją działalność rozpoczęliśmy przy okazji Finału Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy 12 stycznia 2014 roku w Legionowie. Początkowo działaliśmy lokalnie jako mały, kilkuosobowy klubik. Jednak zapał i ogromne zaangażowanie naszych działaczy – tak krwiodawców jak i wolontariuszy – doprowadził do tego, że pod koniec pierwszego roku Legion liczył już ponad 10 oddziałów w Polsce. Z uwagi na fakt, że nasze działania bardzo szybko się rozrastały wdrażaliśmy z powodzeniem coraz to nowe innowacyjne możliwości. Obecnie mamy najnowocześniejszą stronę internetową na świecie dotyczącą krwiodawstwa – Portal Legion (www.legionhdk.pl) wsparty mobilną aplikacją „Legion HDK – Honorowy Dawca Krwi”. Potocznie użytkownicy nazywają go małym Facebookiem, ponieważ na naszym portalu użytkownik zakłada sobie profil analogicznie jak na Facebooku i rozwija go np. prowadząc swój indywidualny dziennik donacji. Działając i jednocześnie obserwując potrzeby i oczekiwania wielu krwiodawców stwierdziliśmy, że nie możemy stać w miejscu – idziemy dalej – z postępem czasu wykorzystując nowoczesne narzędzia i możliwości technologiczne. Nie chcieliśmy być jednym z wielu małych klubików. Naszym marzeniem było stworzenie potężnego stowarzyszenia, które będzie prowadziło podległy klub z oddziałami na terenie całej Polski. Obecnie Legion liczy ponad 30 oddziałów, ale już czekają wnioski na zatwierdzenie kolejnych czterech. Dodatkowo jeden z naszych oddziałów znajduje się na terenie Wielkiej Brytanii – Polish Blood, gdzie działają polscy krwiodawcy pokazując wsparcie dla brytyjskiego społeczeństwa. To bardzo cieszy i daje motywację do dalszej pracy.
Gdzie Państwo działacie w Powiecie Legionowskim?
Początkowo organizowaliśmy zbiórki krwi pod Urzędem Miasta w Legionowie, jednak z czasem zaczęliśmy organizować akcje praktycznie w każdej gminie powiatu oraz dodatkowo w każdej szkole średniej przy okazji edukując młodzież i zapraszając ich do oddawania krwi po raz pierwszy przy naszym boku. Zdajemy sobie bowiem sprawę jak ważne jest pozyskiwanie nowych krwiodawców. Oczywiście pandemia wstrzymała akcje, lecz dalej staramy się krzewić i nauczyć zarówno młodzież w szkołach średnich, dzieci w szkołach podstawowych jak również najmłodszych w przedszkolach. Edukację zaczynaliśmy poprzez prelekcje w szkołach, następnie dołożyliśmy zabawy edukacyjne w przedszkolach, a w ostatnich latach dzięki wsparciu Starostwa Powiatowego w Legionowie udało się nam uruchomić na naszym portalu nowoczesną platformę e-learningową. Dzięki niej każda ze szkół średnich w powiecie ma swoje dedykowane szkolenia zarówno z idei HDK jak i z Pierwszej Pomocy Przedmedycznej.
Czy ostatni rok z powodu pandemii koronawirusa mocno dał się Państwu we znaki?
Nawet bardzo, ponieważ dotychczas prowadzone zajęcia z dziećmi i młodzieżą, czyli prelekcje i zabawy edukacyjne, które przynosiły bardzo dobre rezultaty zostały całkowicie wstrzymane. Wiadomo, że szkolenie np. z pierwszej pomocy przedmedycznej, gdzie oprócz wiedzy teoretycznej uczniowie mogą bezpośrednio ćwiczyć na fantomach przynosi najlepsze efekty. Na szczęście – jak wcześniej wspomniałem – rozwinęliśmy nasz portal o platformę edukacyjną. Takie rozwiązanie okazało się być ewenementem na skalę kraju, a w przypadku trwającej pandemii także strzałem w dziesiątkę. W momencie, gdy wiele innych organizacji stanęło ze szkoleniami, Legion mógł dalej edukować młodzież uczącą się w domach. W kwietniu tego roku zaczęliśmy szkolenia w przedszkolach i szkołach średnich z zakresu Pierwszej Pomocy Przedmedycznej. Jeżeli szkoły od września ruszą normalnie to, poza szkoleniami e-learningowymi postaramy się także o pomoc straż pożarną, by zdobytą wiedzę przećwiczyć na żywo. Po wakacjach uruchomimy także nowe szkolenia z zakresu Honorowego Dawstwa Krwi, tym razem będzie to poziom expert, by w jak największym stopniu zaciekawić młodych tą tematyką.
Jakie odznaczenia nadawane są krwiodawcom?
Odznaczeń i wyróżnień dedykowanym krwiodawcom jest naprawdę dużo. Pierwsza podstawowa odznaka to „Zasłużony Honorowy Dawca Krwi”. Jest przyznawana po oddaniu kolejno 6, 12 i 18 litrów krwi i jej składników przez mężczyzn oraz analogicznie 5, 10 i 15 litrów oddanych przez kobiety. Po oddaniu 20-u litrów krwi przyznawane jest przez Ministra Zdrowia odznaczenie „Honorowy Dawca Krwi Zasłużony Dla Zdrowia Narodu”. Krwiodawcy, którzy poza oddawaniem krwi działają społecznie na rzecz wspierania krwiodawstwa mogą liczyć również na Odznakę Honorową „Za Zasługi dla Ochrony Zdrowia” przyznawaną także przez Ministra Zdrowia. Bardzo ważnymi wyróżnieniami jest również Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski i Oficerski Orderu Odrodzenia Polski przyznawane przez Prezydenta RP. Jednak by otrzymać wspomniane odznaczenia wieloletnia działalność dawcy musi być potwierdzona przez instytucje lub organizacje, przy których działają. Poza odznaczeniami resortowymi jest także wiele odznaczeń i wyróżnień organizacyjnych promujących honorowe krwiodawstwo. Nasze Stowarzyszenie HDK Legion posiada pięciostopniowe Odznaczenie „Serce Legionu”. Stopień V – najniższy – to pinsa, IV, III i II to w kolejności medale: brązowy, srebrny i złoty, a stopień I to Kryształowe Serce Legionu. Odznaczenia te nadawane są klubowiczom oraz osobom, które wraz z nami wspierają społeczeństwo np. oddając krew podczas pandemii.
Jak można przedstawić Legion w liczbach?
Działalność Legionu oparta jest głównie o Stowarzyszenie oraz prowadzony przez nie Klub Honorowych Dawców Krwi Legion składający się z ponad 30 oddziałów w całej Polsce. W chwili obecnej członkostwo deklaruje ponad 5.000 osób, które w większości oddają krew oraz ponad 600 wolontariuszy, którzy wspierają naszą działalność w terenie. W Powiecie Legionowskim mamy około 200 członków rozdzielonych pomiędzy tutejsze oddziały klubu odpowiednio w Serocku i Legionowie. Obecnie na prowadzonym przez nas Portalu Legion, jest założonych łącznie ponad 33. 000 profili.
Przejdźmy do dwóch dużych akcji, które obecnie Państwo prowadzicie w Powiecie Legionowskim, co to za akcje?
W 2021 roku zostały ogłoszone przez Starostwo Powiatowe w Legionowie dwa konkursy na zadania publiczne realizowane w powiecie, które udało się nam wygrać. Jeden konkurs dotyczy pierwszej pomocy przedmedycznej, natomiast drugi honorowego dawstwa krwi. Już od kwietnia ruszyliśmy z pierwszą pomocą przedmedyczną w przedszkolach. Przekazaliśmy do tych placówek kolorowanki, które opowiadają wierszem i rysunkami o podstawowych zasadach udzielania pierwszej pomocy. Są one specjalnie przygotowane tak, żeby dzieci wszystko zrozumiały. Nauczyciele mają za zadanie poprzez czytanie i pokazywanie elementów zawartych w kolorowankach edukować dzieci przybliżając im tym samym w sposób przystępny znaczenie szybkiego i sprawnego udzielenia pomocy potrzebującemu. W następnej kolejności ruszyliśmy ze szkoleniem e-learningowym z zakresu pierwszej pomocy we wszystkich siedmiu szkołach średnich znajdujących się na terenie Powiatu Legionowskiego.
Jak na te zajęcia i szkolenia reagują dzieci i młodzież oraz kadra pedagogiczna?
Zawsze, kiedy dzwonię do placówek oświaty i informuje o takich szkoleniach, to dyrektorzy chętnie do tego programu przystępują. Kadra pedagogiczna zdaje sobie sprawę ze znaczenia pierwszej pomocy i krwiodawstwa. Przedszkola przesyłają nam liczne zdjęcia pokazujące zaangażowanie maluchów, jak również wstawiają je niejednokrotnie na Facebooku. Widać na nich, jak dzieciaczki uwielbiają kolorować. Dyrekcja i nauczyciele zawsze na koniec pytają się, kiedy odwiedzimy ich ponownie i proszą o więcej takich akcji. Takie słowa dają nam jeszcze więcej energii do działania. Jeżeli chodzi o szkoły średnie to odzew też jest bardzo duży. Średnio ok. 1,5 tys. osób: nauczycieli, uczniów i pracowników bierze udział w każdym e-learningu. Jest to już pokaźna liczba. Dyrektorzy bardzo sobie chwalą nasze e-learningi. Dwa lata temu zostaliśmy poproszeni przez dyrekcję dwóch szkół o przygotowanie kolejnych poziomów szkoleń, dlatego też w tym roku przygotowaliśmy je rozszerzając o krótkie filmiki instruktażowe z zakresu z pierwszej pomocy. Natomiast w krwiodawstwie pojawi się poziom ekspert, w którym będzie wiele ciekawostek np. informacje o grubości igły do pobierania krwi czy wyposażeniu pojazdu do jej przewożenia. Mamy nadzieję, że będą to tematy, które mogą zaciekawić.
Czy później widzicie Państwo tych młodych ludzi ze szkół średnich, którzy przechodzą Państwa szkolenie na akcjach krwiodawstwa?
Jak najbardziej. Wielu młodych ludzi zaczyna przygodę z oddawaniem krwi z nami, później wielu z nich widzimy na naszych akcjach czy podczas aktywności na Facebooku, kiedy chwalą się z kolejnej donacji. Podobnie jest z nauczycielami w szkołach. Przykładem jest Pani Katarzyna Jóźwik-Kaliszewska, dyrektor Powiatowego Zespołu Szkół Ponadpodstawowych im. Jerzego Siwińskiego w Legionowie, która sama oddaje krew zarówno na akcjach w swojej szkole jak i innych organizowanych w Powiecie Legionowskim.
Jak wyglądają szkolenia e-learningowe?
Każda ze szkół średnich w powiecie ma dedykowane tylko dla siebie szkolenie tak, by mogły do niego przystąpić osoby wyłącznie z danej placówki, a są nimi uczniowie, nauczyciele i pracownicy. Dyrekcje otrzymały od nas konspekt zawierający wytyczne oraz informacje dla uczniów, by mogli przystąpić do szkoleń. Każda z osób, musi założyć profil na Portalu Legion, a następnie wybrać odpowiednie szkolenie i rozpocząć czytanie poszczególnych tematów oraz oglądanie filmów np. krótkich instruktaży z udzielania pierwszej pomocy. Szkolenie zakończone jest krótkim egzaminem, po którego zaliczeniu system automatycznie generuje indywidualny certyfikat, w którym znajduje się imię, nazwisko, data i numer certyfikatu. Obecnie na naszej platformie edukacyjnej posiadamy dwa szkolenia z Pierwszej Pomocy Przedmedycznej, oraz trzy szkolenia z Honorowego Dawstwa Krwi: poziom podstawowy dla dzieci z przedszkoli, oraz poziom średni i expert, który uruchomimy zaraz po wakacjach. Przyznam, że szkolenia z Pierwszej Pomocy Przedmedycznej cieszą się największym zainteresowaniem zarówno młodzieży jak również nauczycieli i pracowników. Wiadomo, że uczniowie chcą spróbować i zobaczyć jak to wygląda, ale to często nauczyciele i personel placówki szkolnej jest mocniej zainteresowany, ponieważ w ich pracy każdego dnia taka wiedza może się przydać do ratowania życia.
Panie Robercie, oprócz tego, że jest Pan Prezesem Stowarzyszenia HDK Legion i aktywnie działa na rzecz akcji krwiodawstwa jest Pan również żołnierzem.
Rzeczywiście, elementy edukacyjne zarówno idei HDK jak i PPP wychodzą ode mnie. Jestem autorem prezentacji multimedialnych i wszystkich e-learningów. Ponieważ jestem ratownikiem KPP moja wiedza teoretyczna i umiejętności bardzo przydały się w tworzeniu materiałów z zakresu Pierwszej Pomocy Przedmedycznej. Oczywiście tworzone materiały konsultowane są zawsze z wykwalifikowanymi strażakami i Wojewódzką Stacją Pogotowia Ratunkowego „Meditrans” w Warszawie i to właśnie oni ostatecznie po sprawdzeniu akceptują zawarte w nich informacje edukacyjne. Jestem również autorem wierszy w kolorowankach, które rozdajemy w przedszkolach. Za grafikę odpowiada Grzegorz Grzywocz. Lubię czasami wstać o trzeciej w nocy i tworzyć. Przyznam, że nie było łatwo napisać wierszyki o tematyce krwiodawstwa i pierwszej pomocy przedmedycznej. Do każdego tematu wiersz jest tak napisany, że dziecko powinno zrozumieć, o co chodzi. Jestem z zamiłowania szkoleniowcem. Od młodych lat szkoliłem się i moich kolegów sztuk walk, nurkowania, byłem także instruktorem nauki jazdy, ale przede wszystkim blisko 16 lat szkoliłem młodych adeptów Wojska Polskiego. Szkolenia oraz edukacja nie są mi więc obce. Lubię przede wszystkim szkolić młodych ludzi i przekazywać im swoje doświadczenie i wiedzę. Obecnie pracuję w Szkole Podoficerskiej SONDA w Zegrzu i Toruniu.
Dziękuję za rozmowę.
