Nasza Historia: Ks. Wacław Szelenbaum (1907-1944)

Ks. Wacław Szelenbaum

Ks. Wacław Szelenbaum

Ks. Wacław Szelenbaum (1907-1944) – wikary parafii św. Jana Kantego w Legionowie, kapelan Szarych Szeregów i Armii Krajowej I Rejonu Legionowo „Marianowo-Brzozów”.

Urodził się 2 września 1907 r. w Górcach (obecnie część dzielnicy Bemowo w Warszawie) jako syn gospodarza Wojciecha Szelenbauma i Tekli z Rogulskich. Był szóstym z ośmiorga rodzeństwa. Przodkowie jego przybyli do Polski z Niemiec ok. 1817 r. i osiedlili się w gminie Blizne pod Babicami stopniowo ulegając polonizacji. W 1927 r. wstąpił do Wyższego Metropolitalnego Seminarium Duchownego w Warszawie i ukończył je z wyróżnieniem. 16 października 1932 r. w Katedrze Warszawskiej otrzymał święcenia kapłańskie. W latach 1932-1934 dzięki materialnej pomocy rodziny studiował w Rzymie uzyskując licencjat z prawa kanonicznego. W latach 1934-1937 kapelan i prefekt w Zakładzie Zgromadzenia Sióstr Niepokalanek w Szymanowie. W latach 1937-1939 wikariusz w parafii św. Zbawiciela w Warszawie, a w latach 1939-1942 w parafii Wszystkich Świętych, gdzie 5 listopada 1939 r. udzielił ślubu Czesławowi Centkiewiczowi i Alinie Giliczyńskiej – pisarzom również związanym z dziejami Legionowa.

 
4 października 1939 r. zatrzymany na krótko przez gestapo przebywał w więzieniu przy ul. Daniłowiczowskiej. Zagrożony kolejnym aresztowaniem w 1942 r. został przeniesiony przez władze kościelne na wikarego w parafii św. Jana Kantego w Legionowie. Tutaj jako moderator opiekował się Sodalicją Mariańską Młodzieży Żeńskiej. Jako prefekt uczył religii w legalnie działających szkołach podstawowych oraz w Szkole Handlowej. W tej ostatniej włączył się w pracę tajnego gimnazjum i liceum. Obok formowania religijnego stawiał na stworzenie dla młodzieży namiastki normalnego życia organizując wycieczki i zabawy. Zdobył ogromną popularność jako człowiek życzliwy i budzący zaufanie. Po zaprzysiężeniu na członka Armii Krajowej został kapelanem I Rejonu Legionowo w stopniu kapitana. Działał pod pseudonimem „Bonus”. Objął funkcję kierownika referatu duszpasterstwa w sztabie I Rejonu „Marianowo-Brzozów” VII Obwodu „Obroża”. Kapelan AK oraz Roju „Tom” Szarych Szeregów. Uczestniczył przy składaniu przysięgi przez członków AK i tajnego harcerstwa. W Legionowie przyjaźnił się z organistą Leonem Rykaczewskim „Zawiszą” szefem sztabu I Batalionu Legionowo AK.
W okresie powstania warszawskiego śpieszył z pomocą duchową uczestnikom walk na terenie Legionowa. W dniach 5-6 sierpnia 1944 r. uczestniczył w pogrzebach trzech poległych harcerzy podczas, których wygłaszał patriotyczne przemówienia. Przypuszcza się, że z tego powodu został aresztowany przez Niemców na plebanii 12 sierpnia 1944 r., a następnie rozstrzelany na terenie koszar 17 sierpnia 1944 r. Podczas powojennych ekshumacji ciała jego nie udało się odnaleźć. Symboliczny grób ks. Wacława znajduje się w grobowcu rodziny Szelenbaumów na cmentarzu w Starych Babicach. W sierpniu 1988 r. w kościele „na górce” w parafii św. Jana Kantego odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. Więcej informacji na temat ks. Wacława Szelenbauma i jego rodziny można znaleźć w biogramie autorstwa Wojciecha Jeute w tomie VIII „Rocznika Legionowskiego” (2015).

Rafał Degiel