Z początkiem sierpnia br. wielu pracowników czekają duże zmiany w Kodeksie pracy. Nowe rozwiązania, które zostaną wprowadzone dotyczą m.in. urlopu rodzicielskiego, zasiłku macierzyńskiego czy pracy zdalnej. Poniżej podajemy szczegóły zmian, które mają zacząć obowiązywać za kilka tygodni.
W dużej mierze zmiany, które z początkiem sierpnia w Kodeksie pracy wprowadzi polski rząd spowodowane są wprowadzeniem w życie dwóch dyrektyw Unii Europejskiej. Chodzi dokładnie o dyrektywę w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej i o tzw. dyrektywę rodzicielską. Polska ma czas, żeby wdrożyć pierwszą dyrektywę do 1 sierpnia 2022 roku, natomiast druga musi zostać wprowadzona dzień później.
Jakie zmiany czekają polskich pracowników po wprowadzenie w życie unijnych dyrektyw w Kodeksie pracy?
Informacja o dodatkowych warunkach zatrudnienia
Jeden z nowych zapisów zawarty w dyrektywach unijnych stanowi, że pracodawca będzie musiał przekazać – w ciągu 7 dniu od dopuszczenia pracownika do pracy – informację o dodatkowych warunkach związanych z zatrudnieniem. Chodzi m.in. o szkolenia, procedury rozwiązania stosunku pracy czy informacje o wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu.
Umowa na okres próbny i pisemna odpowiedź pracodawcy z uzasadnieniem
Zmiany w Kodeksie pracy obejmą również umowy na okres próbny. Pracownikowi, który wykonywał pracę co najmniej pół roku (w tym na podstawie umowy na okres próbny) będzie przysługiwało prawo do wystąpienia o formę zatrudnienia z bardziej przewidywalnymi lub bezpieczniejszymi warunkami pracy. Pracodawca będzie miał miesiąc na pisemną odpowiedź wraz z uzasadnieniem swojej decyzji na prośbę pracownika o lepsze warunki pracy.
Wypowiedzenie umowy o pracę
Nawet przy umowie terminowej pracodawca będzie musiał uzasadnić, dlaczego wypowiada umowę o pracę na czas określony. Obecnie nie ma takiej konieczności.
Zmiany w urlopie rodzicielskim
W świetle nowych przepisów, które mają zostać wprowadzone od sierpnia urlop rodzicielski będzie dłuższy. Obecnie to 32 tygodnie w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodnie w przypadku ciąży mnogiej. Po zmianach będzie to odpowiednio 41 i 43 tygodnie. Każdy z rodziców będzie miał również gwarancję 9 tygodni urlopu, których nie będzie mógł przenieść na drugiego rodzica. Urlopu rodzicielskiego nie trzeba będzie wykorzystywać od razu, tylko maksymalnie w pięciu częściach do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy szósty rok życia.
Zmiany w urlopie ojcowskim
Nowe rozwiązania obejmą również zmiany w urlopach ojcowskich. Obecnie ojcowie mogą wykorzystać dwutygodniowy urlop do 24 miesiąca życia dziecka. Po wejściu w życie nowych przepisów będzie to okres do 12 miesiąca życia dziecka. Urlop ten musi być wykorzystywany w okresie narodzin dziecka i wyraźnie wiązać się z tym wydarzeniem.
Urlop opiekuńczy
Unijne rozwiązania wprowadzi również w Polsce rozwiązanie, którego wcześnie nie było w naszym Kodeksie pracy. Chodzi dokładnie o urlop opiekuńczy. Będzie to pięć dni w roku kalendarzowym bezpłatnego urlopu udzielanego na wniosek pracownika, który musi zapewnić osobistą opiekę dziecku, ale też innemu członkowi rodziny np. starszym rodzicom czy małżonkowi, wymagającemu znacznej opieki lub znacznego wsparcia z poważnych względów medycznych.
Dodatkowo w nowych przepisach ujęte zostanie też zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej, przysługujące w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Pracownik z takiego zwolnienia mógłby skorzystać w wymiarze dwóch dni (lub 16 godzin) w roku kalendarzowym, a za każdy dzień przysługiwałaby mu połowa wynagrodzenia.
Zasiłek macierzyński
Od sierpnia zwiększeniu ma ulec zasiłek macierzyński za cały okres urlopu rodzicielskiego i ustalony zostanie na poziomie 70 proc. podstawy wymiaru zasiłku. Obecnie zasiłek macierzyński wypłacany jest w wysokości 100 proc. podstawy zasiłku za pierwsze 6 tygodni urlopu rodzicielskiego i 60 proc. podstawy wymiaru zasiłku za pozostałą cześć tego urlopu (obecnie zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi średnio 67,5 proc. podstawy wymiaru zasiłku).
Praca zdalna
Nowelizacja Kodeksu pracy wprowadzi pojęcie pracy zdalną do porządku prawnego. Według propozycji pracodawca, nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej m.in. rodzicom, którzy wychowują dziecko do 4. roku życia, rodzicom i opiekunom, którzy opiekują się osobą z niepełnosprawnością w rodzinie i kobietom w ciąży.
Kontrola trzeźwości
Zmiany w Kodeksie pracy zawierają również przepisy pozwalające pracodawcom na wprowadzenie kontroli trzeźwości pracowników i kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu. Pracodawca będzie mógł wprowadzić takie kontrole, jeżeli będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.
