W niedzielę, 13 grudnia 1981 r. o godz. 6 gen. Wojciech Jaruzelski poinformował Polaków o wprowadzeniu na terenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej stanu wojennego. Jednocześnie ogłosił przejęcie władzy przez Wojskową Radę Ocalenia Narodowego (WRON). W wyniku represji ze strony milicji, wojska i Służby Bezpieczeństwa w okresie stanu wojennego zginęło ponad 100 osób. Ówczesna władza z powodów politycznych aresztowała ok. 10 tysięcy Polaków. Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 r., a ostatecznie zniesiony 22 lipca 1983 r.
Jak informuje Starostwo Powiatowe w Legionowie, po wprowadzeniu stanu wojennego, walka opozycji w Legionowie trwała nadal. Z dachów bloków były nadawane niepodległościowe audycje. Działacze „Solidarności” drukowali ulotki informujące o tym, co zatajali komuniści. Silnym centrum aktywności opozycyjnej był kościół św. Jana Kantego. Oficjalnie odbywały się tam patriotyczne Msze św. Parafia rozdawała też przysyłane z Zachodu produkty spożywcze, których brakowało w sklepach. Wysoka wieża kościoła była wykorzystywana do zakłócania reżimowego Dziennika Telewizyjnego.
Działania ówczesnej władzy rozpoczęły się już w nocy poprzedzającej ogłoszenie stanu wojennego. Komuniści do działań skierowali milicję, wojsko i Służby Bezpieczeństwa w tym jednostki antyterrorystyczne. W pierwszym rzucie aresztowano ok. 5 tys. osób zaangażowanych w działalność opozycyjną. Umieszczono ich w 49 ośrodkach dla internowanych na terenie całego kraju. W czasie trwania stanu wojennego uwięziono w sumie ok. 10 tys. osób.
Współdziałające z milicją Ludowe Wojsko Polskie zajęło budynki Polskiego radia i Telewizji. Również centralach telekomunikacyjnych pojawili się funkcjonariusze – wszystkie połączenia krajowe i zagraniczne zostały przez nich zablokowane. Do wszystkich miast wjechały uzbrojone w broń z ostrą amunicją oddziały milicji i wojska, w tym jednostki pancerne i zmechanizowane.
Na terenie całego kraju WRON wprowadził godzinę milicyjną. Obowiązywała w godz. 22-6 rano. Obywatel chcący wyjechać poza miejscowość, potrzebowali przepustki. Korespondencję pocztową cenzurowano. Na rynku prasy pozostawiono jedynie pozostające pod całkowitą kontrolą komunistów „Trybunę Ludu” i „Żołnierza Wolności”. W pierwszej fazie stanu wojennego przerwano zajęcia szkolne i uczelniane. Zawieszono działalność wszystkich organizacji społecznych i kulturalnych. W zakładach produkcyjnych i ważnych instytucjach kierownictwo przejęli komisarze wojskowi.
Wprowadzenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. na terenie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej było reakcją komunistycznych władz na powstanie masowego ruchu wolnościowego skupionego wokół Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Znakomita większość rodaków popierała postulaty opozycji – głównie dotyczące poprawy poziomu życia, ale również odzyskania rzeczywistej wolności w wielu sferach społecznych.
Niezgodne było również wprowadzenie stanu wojennego z ówczesnym, stworzonym przez komunistów, prawem. Dekret taki mógł być przez Radę Państwa wydany jedynie między sesjami Sejmu. Tymczasem 13 grudnia 1981 r. taka sesja trwała.
Jedne z najtragiczniejszych scen podczas trwania stanu wojennego rozegrały się 16 grudnia 1981 roku w kopalni “Wujek”, gdzie w czasie ataku ZOMO zginęło 9 górników a 21 zostało rannych. Stan wojenny formalnie zniesiono 22 lipca 1983 roku.
źródło: Starostwo Powiatowe w Legionowie
