“Miłośnicy Zabytków Gminy Jabłonna” to grupa mieszkańców gminy Jabłonna, którym na sercu leży dobro zabytków znajdujących się na terenie gminy. Osoby te podjęły próbę nakłonienia Urzędu Gminy Jabłonna do walki o zachowanie budynku starej porodówki przy ulicy Modlińskiej 130 w Jabłonnie jako świadka wielu historycznych wydarzeń dla przyszłych pokoleń mieszkańców gminy Jabłonna.
Z końcem września 2022 roku za pośrednictwem petycji, mieszkańcy chcieli zwrócić uwagę władz gminy i powiatu legionowskiego na zabytkowy budynek przy ul. Modlińskiej 130 w Jabłonnie – tzw. „starą porodówkę”. W przesłanym piśmie wnioskodawcy, zwrócili się o podjęcie działań zmierzających do wpisania budynku posadowionego przy ul. Modlińskiej 130 do wojewódzkiego rejestru zabytków. Pod petycją (zarówno standardowo jak i przez internet) podpisało się ponad 170 osób.
Budynek, o którego zachowanie walczą mieszkańcy reprezentujący “Miłośników Zabytków Gminy Jabłonna” zlokalizowany jest przy ul. Modlińskiej 130 w Jabłonnie. Dom zbudowany został z czerwonej cegły. Bryła na rzucie prostokąta z dachem dwuspadowym, krytym papą. Elewacja frontowa od ul. Modlińskiej podzielona jest na trzy części. Środkowa wyższa w formie ryzalitu z balkonem i niszą obramowaną płaską, szeroką opaską. Elewacja w narożnikach zaakcentowana pilastrami zwieńczonymi mocno profilowanym gzymsem. Okna w parterze z wysuniętymi nadokiennikami, okna i drzwi balkonowe w ryzalicie z nadokiennikami połączonymi ze sobą.
Bogata historia związana z domem przy Modlińskiej 130
Budynek przy ul. Modlińskiej 130 został wybudowany w 1888 r. Był siedzibą Urzędu Gminny Jabłonna, pełnił także funkcję porodówki, w której na świat przyszło wielu mieszkańców Gminy. Wnioskodawcy przypominają, że historia tego obiektu to, między innymi, również tragiczne wydarzenia z lutego 1940 r. (związane ze Zbrodnią Palmirską dokonaną przez hitlerowców na mieszkańcach Jabłonny). Według mieszkańców gminy, którzy walczą o uratowanie budynku jest on nierozerwalnie związany z lokalną społecznością i jej tożsamością. Na stałe wpisał się w krajobraz Jabłonny i od końca XIX w. jest jej widocznym, choć, niestety, obecnie niereprezentacyjnym elementem. Zgodnie z zapisami w Gminnej Ewidencji Zabytków Gminy Jabłonna obiekt ten jest planowany do włączenia do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Plany włączenia go do wojewódzkiej ewidencji zabytków sięgają roku 2014 r.
Mieszkańcy wnioskują również o zabezpieczenie i utrzymanie zabytku i jego otoczenia w jak najlepszym stanie. Mają nadzieję na utworzenia w budynku przy ul. Modlińskiej 130 Zbiorów Historycznych Gminy Jabłonna, Archiwum Gminnego oraz w praktyce miejsca pamięci wydarzeń i podmiotów, związanych z Gminą Jabłonna (np. OSP Jabłonna; POW; II Batalion Jabłonna I Rejon „Marianowo- Brzozów” VII Obwód AK Obroża”; Sztab Powstańczy – „Powstanie Listopadowe”; historia sołectw Gminy Jabłonna, etc.). Zaproponowano również, aby w budynku zgromadzić rozproszoną w wielu miejscach gminy działalność kulturalną (Społeczne Centrum Kultury Gminy Jabłonna).
Potrzebne są pilne działania zmierzające do uratowania budynku przy ulicy Modlińskiej 130
W petycji przytoczono ekspertyzy, które wskazują, że objęcie ochroną budynku przy ul. Modlińskiej 130 jest konieczne i wymaga pilnych działań ze strony Urzędu Gminy Jabłonna. Ekspertyzy przeprowadzone w 2005 r. i 2008 r. wykazują bowiem zużycie odpowiednio 75% i 95% tego zabytkowego obiektu. Przez wiele lat był on eksploatowany jako mieszkania komunalne, bez przeprowadzania w nim bieżących i koniecznych remontów. Za utrzymanie obiektu w należytym stanie technicznym odpowiadała i nadal odpowiada Gmina, jako właściciel.
Według autorów petycji, wpisanie budynku do wojewódzkiej ewidencji zabytków umożliwi prawną i faktyczną ochronę tego zabytkowego obiektu, co jest konieczne. Umożliwi to także Gminie Jabłonna pozyskanie środków na wyremontowanie budynku z funduszy poza-gminnych, bowiem wpisanie nieruchomości do rejestru zabytków pozwala ubiegać się o dotacje na prace konserwatorskie, restauratorskie, czy roboty budowlane. które są niezbędne do zachowania zabytku w jak najlepszym stanie. Dofinansowanie, o którym mowa przyznawane jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wojewódzkiego konserwatora zabytków i jest wypłacane na podstawie zaakceptowanego kosztorysu.
Czy budynek może służyć znowu lokalnej społeczności?
Według wnioskodawców petycji propozycja utworzenia w zabytkowym budynku przy Modlińskiej 130 Zbiorów Historycznych Gminny Jabłonna oraz Archiwum Gminy Jabłonna wynika z faktu, że wiedza o bogatej historii gminy jest rozproszona i w niektórych obszarach wymaga prac, dokumentowania i pozyskiwania materiałów źródłowych. Powołanie Zbiorów Historycznych Gminy Jabłonna ma pozwolić udokumentować historyczne dziedzictwo Gminy oraz budowanie lokalnej tożsamości, w tym podniesienia atrakcyjności regionu.
Szukają pieniędzy
– Szukamy też opcji dofinansowania ewentualnego remontu i wszelkich prac projektowych. 99% dofinansowań wymaga (co logiczne) zgłoszenia przez właściciela nieruchomości. Do tej pory znaleźliśmy tylko jedną fundację wspierającą restaurację zabytków, która umożliwia zgłoszenie zwykłemu mieszkańcowi. Oczywiście zgłoszenie zostało wysłane. Opracowujemy też kolejne tematy historyczne nt. naszej Gminy, bo zostały one bardzo ciepło przyjęte. Za co również dziękujemy! Zatem prosimy o śledzenie naszych działań i ich wspieranie. – informowali 26 października 2022 roku “Miłośnicy Zabytków Gminy Jabłonna”.
Petycja “Miłośników Zabytków Gminy Jabłonna” nie została rozpatrzona przez radnych podczas ostatniej sesji
– Szanowni Miłośnicy Zabytków Gminy Jabłonna, na ostatniej sesji nie rozpatrzono naszej petycji w sprawie ratowania zabytkowego budynku przy ulicy Modlińskiej 130. Odmówiono rozpatrzenia ze względów formalnych. Przyjmujemy to wyjaśnienie, jednak nie rezygnujemy z naszych działań. Po zasięgnięciu porady u fachowca napiszemy kolejną petycję, tym razem dokładając wszelkich starań, aby żadne względy formalne nie przeszkodziły urzędnikom, władzom w jej procedowaniu. Wierzymy, że Ci, którzy podpisali nasze pismo, zechcą to powtórzyć przy uwzględnieniu wszystkich względów formalnych, prawnych itp. – poinformowali 20 grudnia 2022 roku “Miłośnicy Zabytków Gminy Jabłonna”, którzy nie poddają się w swoich staraniach o uratowanie zabytku przy ulicy Modlińskiej 130 w Jabłonnie.
W połowie listopada 2022 roku nasza redakcja zwróciła się z pytaniami dotyczącymi zabytkowego budynku przy ulicy Modlińskiej 130. Pytaliśmy m.in. o to czy Urząd Gminy Jabłonna podjął działania, które pozwolą na dodanie powyższego budynku do wojewódzkiego rejestru zabytków i czy urząd podjął lub planuje podjąć prace remontowe mające na celu uratować ten budynek przed zniszczeniem? Pytaliśmy również, czy w przypadku przeprowadzenia remontu zabytkowego budynku przy ulicy Modlińskiej 130 możliwe jest zagospodarowanie go na cele lokalnej społeczności takie jak np. Archiwum Gminne.
Urząd Gminy Jabłonna analizuje dalsze wykorzystywanie budynku
W końcu w czwartek (12 stycznia br.) Urząd Gminy Jabłonna odpowiedział na pytania naszej redakcji w sprawie budynku przy ulicy Modlińskiej 130. – Do urzędu Gminy Jabłonna wpłynęło pismo dotyczące m.in. kwestii wpisania budynku znajdującego się przy ulicy Modlińskiej 130 do wojewódzkiego rejestru zabytków. Powyższy budynek został wpisany do Gminnej Ewidencji Zabytków gminy Jabłonna, przyjętej zarządzeniem Wójta Gminy Jabłonna. Budynek ten objęty jest także ochroną planistyczną w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego gminy Jabłonna nieruchomości położonych przy ul. Modlińskiej w Jabłonnie, przyjętym uchwałą Rady Gminy Jabłonna. Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków w Warszawie, który w swoim czasie w obecności pracowników Urzędu Gminy Jabłonna przeprowadzał inspekcje ww. budynku, przystąpił do wpisania go do wojewódzkiej ewidencji zabytków. Dokończenie tej procedury i ewentualny wpis do wojewódzkiego rejestru zabytków pozostają w wyłącznej kompetencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. W ramach działań zabezpieczających budynek został opróżniony, zamknięto otwory drzwiowe i okienne, wyłączono media. Teren wokół budynku został uprzątnięty, rozebrano również komórki, które znajdowały się na terenie posesji. Budynek pełnił ostatnio funkcję mieszkalną i taka funkcja jest wykazana w Gminnej Ewidencji Zabytków. Możliwości dalszego wykorzystania budynku jako własności gminnej pozostają przedmiotem analiz. – poinformował redakcję Gazety Powiatowej Michał Węglewicz z Referatu Marketingu i Komunikacji Społecznej Urzędu Gminy Jabłonna.
Na Facebooku pod TYM adresem można śledzić działania podejmowane przez “Miłośników Zabytków Gminy Jabłonna”.
źródło: Miłośnicy Zabytków Gminy Jabłonna
