Już w najbliższą środę (26 kwietnia) wejdzie w życie istotna nowelizacja Kodeksu pracy, zarówno z punktu widzenia pracodawców jak i pracowników. Nowelizacja wprowadzi m.in. dodatkowe urlopy i przerwy od pracy. Co jeszcze muszą wiedzieć pracownicy i pracodawcy odnośnie nowych przepisów, które zaczną obowiązywać już za kilka dni?
Nowelizacja Kodeksu pracy, która zacznie obowiązywać od 26 kwietnia będzie już trzecią od początku 2023 roku, która wprowadzi istotne zmiany. Pierwsza, która została wprowadzona w życie 21 lutego uregulowała kontrolę trzeźwości pracowników przez pracodawcę, natomiast kolejna z 7 kwietnia unormowała pracę zdalną. Najnowsza nowelizacja, która zacznie obowiązywać już za kilka dni ma na celu dostosować polski Kodeks pracy do dwóch unijnych dyrektyw, które zakładają poprawę warunków pracy przez popieranie bardziej przejrzystego i przewidywalnego zatrudnienia, a równocześnie zapewnienie zdolności adaptacyjnej rynku pracy.
Jakie zmiany wejdą w życie 26 kwietnia?
Nowelizacja Kodeksu pracy, która zacznie obowiązywać już za kilka dni wprowadza m.in., że umowy o pracę na okres próbny będą mogły być zawierane na okres nieprzekraczający:
– 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia następnie umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy;
– 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia następnie umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 i krótszy niż 12 miesięcy;
– 3 miesięcy – w innych przypadkach.
Dodatkowo pracodawca będzie zobowiązany do wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy na czas określony. Do umów o pracę na czas określony, trwających w dniu wejścia w życie nowelizacji ustawy, które przed tym dniem zostały wypowiedziane, będą stosowane przepisy dotychczasowe.
W podpisywanych umowach pracodawca będzie musiał zawierać więcej informacji o warunkach zatrudnienia, chodzi tu m.in. o zasady pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią, a w przypadku pracy zmianowej – zasady przechodzenia ze zmiany na zmianę.
Kolejnym nowym zapisem w Kodeksie pracy będzie ten obligujący pracodawcę do informowania pracownika o wolnych stanowiskach pracy i możliwościach awansu. Pracownik zatrudniony u danego pracodawcy co najmniej 6 miesięcy będzie mógł raz w roku kalendarzowym wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne warunki pracy.
Dodatkowe urlopy i przerwy
Nowelizacja, która zacznie obowiązywać 26 kwietnia wprowadza również zapisy, że pracodawca nie będzie mógł zakazać pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą i nie będzie też mógł w umowie o pracę zawierać zapisów zabraniających pracownikowi podjęcia innej pracy o charakterze zarobkowym (chyba że zostaną zawarte odpowiednie i dobrze sformułowane zapisy o zakazie konkurencji).
Zmiany w Kodeksie pracy wprowadzą również dwie dodatkowe przerwy od pracy dla pracowników. Będą one trwały minimum 15 minut, gdy czas pracy będzie dłuższy niż 9 godzin i kolejne co najmniej 15 minut, jeśli czas pracy będzie dłuższy niż 16 godzin.
Dodatkowo pracownikowi będzie przysługiwał urlop opiekuńczy w wymiarze 5 dni roboczych w roku kalendarzowym. Będzie można z niego skorzystać, aby zapewnić osobistą opiekę członkowi rodziny, który tego wymaga z poważnych względów medycznych lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym.
Pracownik będzie mógł również skorzystać w ciągu roku kalendarzowego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej, w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem. Będą to 2 dni lub 16 godzin. W okresie powyższego zwolnienia od pracy pracownik zachowa prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy pensji.
Istotną zmianą będzie również wydłużenie urlopu rodzicielskiego do 41 tygodni w sytuacji, kiedy pracownikowi urodzi się dziecko oraz do 43 tygodni w przypadku porodu mnogiego. Dodatkowo pracownika wychowującego dziecko do ósmego roku życia nie będzie można, bez jego zgody, zatrudnić w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy lub delegować poza stałe miejsce pracy.
