Opozycja podjęła inicjatywę uchwałodawczą w sprawie wprowadzenia w Legionowie nocnej prohibicji. Zakaz sprzedaży detalicznej alkoholu w godzinach pomiędzy 22, a 6 miałby objąć wszystkich przedsiębiorców, poza tymi, którzy prowadzą w naszym mieście m. in. bary i restauracje. Obostrzenia w powyższym zakresie miałyby zaś obowiązywać od 1 lipca 2023 r. To pomysł stowarzyszenia Lepsze Dziś z Legionowa, który, póki co poparli radni niezrzeszeni Dariusz Petryka i Sławomir Traczyk oraz Mirosław Grabowski ze stowarzyszenia Nasze Miasto Nasze Sprawy (NM NS).
Inicjatywa uchwałodawcza
Grupa trzech radnych – niezrzeszeni Dariusz Petryka i Sławomir Traczyk oraz Mirosław Grabowski ze stowarzyszenia NM NS – przychyliła się do pomysłu stowarzyszenia Lepsze Dziś z Legionowa, polegającego na wprowadzeniu w naszym mieście nocnej prohibicji od 1 lipca 2023 r. Na tę okoliczność wskazani samorządowcy podjęli inicjatywę uchwałodawczą, przygotowując zarazem odpowiedni projekt uchwały w tej sprawie. Na posiedzeniu komisji zdrowia, bezpieczeństwa i spraw społecznych, które odbędzie się w środę, 24 maja 2023 r. o godzinie 18 w sali konferencyjnej Urzędu Miasta (UM) w Legionowie, projekt wspomnianej uchwały zostanie przedstawiony pozostałym radnym. Niewykluczone zatem, że jeszcze dzisiaj uda się go w jakiś sposób zaopiniować, tak aby formalnie mógł się on stać przedmiotem obrad Rady Miasta Legionowo na sesji zaplanowanej na następną środę tj. 31 maja 2023 r.
W nocy alkohol mogłyby sprzedawać tylko bary i restauracje
Stowarzyszenie Lepsze Dziś z Legionowa, a co za tym idzie grupa wskazanych powyżej opozycyjnych radnych domagają się wprowadzenia w naszym mieście nocnej prohibicji. Zakaz sprzedaży detalicznej alkoholu w godzinach pomiędzy 22, a 6 miałby objąć wszystkich przedsiębiorców, poza tymi, którzy prowadzą w naszym mieście m. in. bary i restauracje. Obostrzenia w powyższym zakresie miałyby zaś obowiązywać od 1 lipca 2023 r.
Nocna prohibicja w Polsce
Od ponad pięciu lat polskie samorządy mają możliwość wprowadzania nocnej prohibicji na mocy znowelizowanej ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Takie przepisy dotąd uchwaliło już około 200 polskich gmin, w tym m. in. miasta Kraków i Katowice oraz takie podwarszawskie gminy jak Podkowa Leśna, Grodzisk Mazowiecki, Brwinów, Michałowice, Raszyn i Zielonka. O tym, czy tego rodzaju ograniczenia wprowadzone zostaną w Legionowie w najbliższej przyszłości przesądzą miejscy radni.
Poniżej prezentujemy dość obszerne uzasadnienie do projektu uchwały ustanawiającej w Legionowie nocną prohibicję.
Dlaczego w Legionowie?
W Gminnym Programie Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii dla Gminy Miejskiej Legionowo na lata 2023 – 2026 wskazano, że należałoby rozważyć zmiany w lokalnym prawie, aby fizycznie zmniejszać dostępność alkoholu, zwłaszcza mocnych alkoholi, poprzez ograniczanie dopuszczonej na terenie Gminy Legionowo liczby punktów sprzedaży napojów alkoholowych poszczególnych rodzajów napojów alkoholowych lub ograniczenia w godzinach nocnej sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży. W dokumencie tym Prezydent Miasta Legionowo stwierdził, że „administracyjne i prawne ograniczenie dostępności alkoholu jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi ograniczania zakresu problemów alkoholowych”. Aby skonkretyzować wnioski płynące z programu należy ograniczać dostępność alkoholu, a niniejsza uchwała realizuje ten postulat.
Postulat skrócenia godzin sprzedaży napojów alkoholowych jest więc spójny z lokalną strategią ograniczania dostępu do alkoholu. Ograniczanie dostępu do alkoholu to zadanie podstawowe, bezpośrednio realizujące program. Ograniczenie godzin sprzedaży alkoholu w godzinach nocnych w punktach sprzedaży detalicznej ewidentnie służy ograniczaniu dostępu do alkoholu. Wprowadzenie zakazu sprzedaży w godzinach nocnych ograniczy dostępność alkoholu i utrudni jego zakup. Administracyjne i prawne ograniczenie dostępności alkoholu jest jednym z najskuteczniejszych narzędzi ograniczania zakresu problemów alkoholowych. W Rzeczypospolitej Polskiej zasadniczą rolę w formułowaniu strategii ograniczania dostępności fizycznej alkoholu, biorąc pod uwagę instrumenty regulacji prawnych, mają jednostki samorządu terytorialnego. Preambuła ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi wskazuje główny cel i przedmiot ochrony oraz wiodącą dyrektywę interpretacyjną przepisów wspomnianej ustawy stwierdzając, że życie obywateli w trzeźwości jest niezbędnym warunkiem moralnego i materialnego dobra Narodu. Jak wynika z art. 1 cel ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi organy jednostek samorządu terytorialnego powinny realizować poprzez podejmowanie działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 sierpnia 2022 r. (sygn. II GSK 470/19) zaakcentował znaczenie ograniczania dostępności alkoholu w kontekście celów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Sąd wskazał, co następuje: ,,Pamiętać przy tym także należy, że określonym w art. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, podstawowym celem tego aktu prawnego jest – adresowane do organów administracji rządowej i samorządowej – wymuszanie zmian w zakresie spożycia napojów alkoholowych przez jego ograniczenie i kształtowanie polityki społecznej w przedmiotowym zakresie według określonego art. 2 ust. 1 pkt 1 – 8 ustawy wzorca zadaniowego, mającego kompleksowy i strategiczny charakter. Co wymaga podkreślenia, działaniom wymienionym w tym przepisie ustawodawca przydał znaczenie szczególne, wymieniając wśród nich m. in. ograniczanie dostępności alkoholu (pkt 4). Tak sformułowanego zadania, wpisującego się zresztą w określony w art. 1 ust. 1 ustawy jej cel zasadniczy, nie można rozumieć inaczej niż jako potrzebę tworzenia warunków, które będą wpływały na ograniczenie dostępności napojów alkoholowych i sprzyjać będą wychowaniu w trzeźwości”. Podobnie, w wyroku z dnia 28 czerwca 2022 r. sygn. II GSK 296/19, ten sam Sąd wskazał, że w jego ocenie ograniczenia sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w porze nocnej, mają bezpośredni i zasadniczy wpływ na dostępność alkoholu na danym terenie, wpływając tym samym na ocenę relacji podejmowanych działań w stosunku do ustawowego celu ograniczania spożycia alkoholu i wychowania w trzeźwości. Jak podaje Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych do 2020 r. 162 gminy (na 24 77 gmin w skali kraju) postanowiły skorzystać z możliwości ograniczenia w godzinach nocnej sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży („Ograniczenie nocnej sprzedaży napojów alkoholowych – badanie odbioru wprowadzonego ograniczenia przez gminy i Policję” (https://www.parpa.pl/images/file/Ograniczenie_nocnej.pdf).
W 2019 r. oraz na początku 2020 r. Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zwróciła się w sumie do 18 gmin, które co najmniej rok wcześniej wprowadziły ograniczenie nocnej sprzedaży napojów alkoholowych z pytaniem o ocenę skutków funkcjonowania wprowadzonej regulacji. Znaczna większość badanych gmin uznała wprowadzone ograniczenia za pozytywne (15 z 18 gmin). PARPA wskazuje również, że ograniczenia w godzinach sprzedaży napojów alkoholowych obowiązują w wielu krajach europejskich m.in. w Irlandii, Portugalii, Litwie, Słowenii, Estonii, Szwecji, Hiszpanii, Finlandii, Łotwie oraz Norwegii.
Szkody zdrowotne wywołane alkoholem nie ograniczają się tylko do szkód występujących u osób uzależnionych (lub nadużywających alkoholu). Poza wyniszczeniem zdrowotnym i psychicznym, które dotyka osoby uzależnione, ma również wymiar społeczny, obejmując swoim zasięgiem zdrowie fizyczne i psychiczne członków rodzin i osób żyjących w najbliższym otoczeniu alkoholika. Nadużywanie alkoholu powoduje wiele innych szkód społecznych, np.: zakłócenia bezpieczeństwa publicznego, przemoc w rodzinie, przestępczość, wypadki drogowe, ubóstwo i bezrobocie. Szkody występują w znacznej mierze w sferze ekonomicznej. Są to koszty: leczenia osób uzależnionych jak i współuzależnionych, systemu pomocy społecznej, zaangażowania wymiaru sprawiedliwości, przedwczesnej umieralności oraz spadek wydajności pracy. Dlatego działania w zakresie zapobiegania i rozwiązywania problemów alkoholowych powinny być przedmiotem szczególnej troski ze strony samorządu lokalnego – piszą autorzy tej inicjatywy uchwałodawczej.
