Ostry, przeszywający ból stawów stóp – najczęściej w obrębie dużego palca – to charakterystyczny objaw dny moczanowej. Choroba może rozwijać się latami, nie dając żadnych symptomów, aż w końcu atakuje znienacka i znacząco utrudnia codzienne funkcjonowanie. Dna moczanowa jest wyłącznie domeną osób starszych – coraz częściej diagnozuje się ją u osób w średnim wieku, szczególnie u mężczyzn. Wyjaśniamy, skąd się bierze, jak się objawia i co zrobić, by jej zapobiegać.
Dna moczanowa – co to jest i skąd się bierze?
Dna moczanowa to przewlekła choroba zapalna stawów. Jej przyczyną jest zbyt wysoki poziom kwasu moczowego we krwi. Kiedy jego stężenie przekracza normę, zaczyna odkładać się w postaci kryształów w stawach, tkankach miękkich i ścięgnach. To właśnie te złogi wywołują ostry stan zapalny.
Do najczęstszych przyczyn dny moczanowej należą:
- dieta bogata w puryny (związki, które zwiększają poziom kwasu moczowego), np. czerwone mięso, podroby, piwo i inne alkohole,
- nadwaga i otyłość,
- choroby przewlekłe – np. nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność nerek,
- zaburzenia gospodarki lipidowej,
- czynniki genetyczne – choroba może występować rodzinnie.
Na dnę moczanową najczęściej chorują mężczyźni po 40. roku życia, ale ryzyko rośnie także u kobiet po menopauzie. Szczególnie narażone są osoby prowadzące siedzący tryb życia i stosujące wysokoprzetworzoną dietę.
Jak rozpoznać dnę moczanową?
Najbardziej charakterystycznym objawem dny moczanowej jest nagły i bardzo silny ból jednego stawu – zwykle dużego palca u stopy. Ból pojawia się często nocą lub nad ranem i towarzyszy mu:
- obrzęk,
- zaczerwienienie skóry,
- tkliwość przy dotyku,
- podwyższona temperatura w obrębie stawu,
- gorączka,
- uczucie zmęczenia.
Ataki dny moczanowej mogą trwać kilka godzin. Pomiędzy napadami ból zwykle całkowicie ustępuje. Jednak nieleczona choroba może przejść w postać przewlekłą. Wtedy ból pojawia się częściej, obejmuje więcej stawów, a zmiany mogą prowadzić do trwałego zniekształcenia kończyny.
W diagnostyce kluczowe znaczenie ma badanie poziomu kwasu moczowego we krwi. Lekarz może też zlecić USG chorego stawu lub pobrać płyn stawowy do analizy. Pomocne jest także dokładne opisanie objawów – ich czasu trwania, lokalizacji i częstości nawrotów.
Na czym polega leczenie dny moczanowej?
Sposób leczenia zależy od fazy choroby. W czasie ostrego ataku stosuje się leki przeciwzapalne i kolchicynę. Mają one złagodzić stan zapalny i skrócić czas trwania dolegliwości. Po ustąpieniu objawów lekarz może wprowadzić leczenie przewlekłe – najczęściej allopurynolem – który obniża poziom kwasu moczowego i zmniejsza ryzyko nawrotów.
Równie ważna jest zmiana stylu życia. Osoby chorujące na dnę moczanową powinny:
- stosować dietę ubogą w puryny,
- pić dużo wody – odpowiednie nawodnienie pomaga usuwać kwas moczowy,
- ograniczyć lub wykluczyć alkohol,
- zadbać o prawidłową masę ciała.
W ostrej fazie choroby należy odpoczywać, unikać chodzenia i trzymać nogę uniesioną. Po ustąpieniu objawów bólowych zaleca się wprowadzenie lekkiej aktywności fizycznej, ale bez nadmiernego obciążania stawów. Ruch wspiera metabolizm, poprawia krążenie i zmniejsza ryzyko kolejnych ataków dny moczanowej.
Osoby, które chorują przewlekle na dnę moczanową, powinny regularnie zgłaszać się na wizyty u lekarza w celu oceny poziomu kwasu moczowego. O specjalistycznej pomocy lekarzy i fizjoterapeutów dowiesz się więcej na stronie: https://enelsport.pl/.
Czy można zapobiec nawrotom choroby?
Dnę moczanową można wprowadzić w stan remisji. Ważne jest jednak konsekwentne przestrzeganie profilaktyki, m.in.:
- unikanie produktów bogatych w puryny,
- spożywanie regularnych i lekkich posiłków, komponowanych na przykład zgodnie z zasadami diety śródziemnomorskiej,
- utrzymywanie prawidłowej masy ciała,
- dbanie o nawodnienie – picie 2-3 litrów wody dziennie,
- uprawianie umiarkowanej aktywności fizycznej (np. spacery, pływanie, joga).
