Po wrześniowym incydencie z rosyjskimi dronami, które naruszyły polską przestrzeń powietrzną, mieszkańcy powiatu legionowskiego coraz częściej zastanawiają się, gdzie mogliby znaleźć bezpieczne schronienie w razie zagrożenia wojną czy klęską żywiołową. Jak wynika z danych Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego, na terenie powiatu zidentyfikowano dotąd 25 budowli ochronnych i ponad 300 lokalizacji wytypowanych do organizacji Miejsc Doraźnego Schronienia.
Po sytuacji z 9 na 10 września 2025 r., kiedy rosyjskie drony naruszyły polską przestrzeń powietrzną, coraz więcej osób zadaje pytania o możliwość ukrycia się w schronie lub innym tego typu miejscu w najbliższej okolicy.
Działania zlecone przez MSWiA
W 2023 roku Państwowa Straż Pożarna na zlecenie ówczesnego ministra spraw wewnętrznych i administracji Mariusza Kamińskiego przeprowadziła inwentaryzację w Polsce obiektów budowlanych mogących służyć jako schrony. Analizie poddano pomieszczenia należące do instytucji państwowych, samorządowych, wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni oraz podmiotów gospodarczych prowadzących działalność pożytku publicznego.
Powyższa inwentaryzacja przeprowadzona przez Państwową Straż Pożarną wykazała, że na terenie Polski istnieje obecnie ponad 234 tys. budynków ochronnych, w tym 1,7 tys. schronów, 7,8 tys. ukryć oraz 224 tys. miejsc doraźnego schronienia (dane za kwiecień 2023 roku). Obiekty łącznie zapewniają miejsce dla ponad 46 mln osób, w tym:
- ponad 46 mln w miejscach doraźnego schronienia;
- ponad 846 tys. w ukryciach;
- ponad 178 tys. w schronach.
Ustawa schronowa, czyli o ochronie ludności i obronie cywilnej
Przypomnijmy, że zgodnie z przyjętą pod koniec 2024 r. przez polski parlament ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, która weszła w życie 1 stycznia 2025 r., władze polskich samorządów zobowiązane są do organizacji miejsc doraźnego schronienia dla ludności. W przypadku braku wystarczającej liczby schronów na danym terytorium, jego włodarze mogą nakazać przystosowanie do celów ochronnych pomieszczeń w budynkach, garażach podziemnych, tunelach, a także wybudowanie tymczasowych miejsc ukrycia. Mogą też zobowiązać spółdzielnie mieszkaniowe, będące na ogół zarządcami największych blokowisk istniejących w różnych polskich miastach do stworzenia takich kryjówek dla mieszkańców.
Mapa schronów w Polsce
Aby szybko zlokalizować najbliższy schron lub miejsce schronienia można skorzystać z aplikacji „Schrony”, dostępnej na stronie Państwowej Straży Pożarnej. Aplikacja działa zarówno na komputerach, jak i urządzeniach mobilnych. Dzięki powyższemu rozwiązaniu można w prosty sposób wyszukać miejsca schronienia w swojej okolicy, uwzględniając różne kategorie obiektów:
Kategorie obiektów:
- MDS – Definicja tych obiektów została określona przez PSP jako „miejsca doraźnego schronienia (MDS)”, które pełnią rolę osłony przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, takimi jak wichury, orkany, trąby powietrzne, a także odrywającymi się elementami konstrukcji obiektów budowlanych i połamanymi drzewami.
- (U) ukrycie – jest budowlą ochronną niehermetyczną, wyposażoną w najprostsze instalacje zapewniające ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi z określonych stron.
- (S) schron – jest budowlą ochronną o obudowie konstrukcyjnie zamkniętej, hermetycznej, zapewniającej ochronę osób, urządzeń, zapasów materiałowych lub innych dóbr materialnych przed założonymi czynnikami rażenia oddziałującymi ze wszystkich stron.
miejsca doraźnego schronienia (MDS) – oznaczone kolorem zielonym,
ukrycia (U) – oznaczone niebieskimi tarczami,
schrony (S) – oznaczone kolorem czerwonym.
fot. aplikacja SCHRONY (fot. PSP)
Jeżeli jednak w naszej najbliższej okolicy nie ma oficjalnego schronu lub miejsca doraźnego ukrycia powinniśmy szukać miejsc pod ziemią lub w solidnie zbudowanych budynkach, takich jak piwnice, garaże wielopoziomowe czy hale przemysłowe.
Jak informuje Państwowa Straż Pożarna obecnie, na podstawie przepisów ustawy z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1907) prowadzone jest sprawdzanie obiektów budowlanych zaplanowanych do wykorzystania na potrzeby obiektów zbiorowej ochrony, w związku z tym część danych zawartych w aplikacji może być już nieaktualna. Do czasu uruchomienia Centralnej Ewidencji Obiektów Zbiorowej Ochrony wynikającej z ustawy z dnia 5 grudnia 2024 r. o ochronie ludności i obronie cywilnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 1907), aplikacja „Schrony” pozostaje jednym ze źródeł informacji o potencjalnej lokalizacji obiektów zbiorowej ochrony, mający charakter pomocniczy i informacyjny. Zakończenie budowy i pełne uruchomienie Centralnej Ewidencji Obiektów Zbiorowej Ochrony planowane jest na grudzień 2025 r.
Ile jest miejsc schronienia na terenie powiatu legionowskiego?
Kilka dni temu redakcja Gazety Powiatowej wysłała pytania do Starostwa Powiatowego w Legionowie. Pytaliśmy m.in. o to czy Centrum Zarządzania Kryzysowego Starostwa Powiatowego w Legionowie dysponuje listą miejsc w poszczególnych gminach na terenie powiatu, gdzie mieszkańcy mogą udać się w poszukiwaniu pomocy lub schronienia m.in. w przypadku wybuchu konfliktu zbrojnego lub wystąpienia klęsk żywiołowych oraz czy przygotowany jest plan obrony cywilnej na wypadek np. wybuchu konfliktu zbrojnego lub wystąpienia klęsk żywiołowych.
W poniedziałek (22 września) Joanna Kajdanowicz, rzecznik prasowa Starostwa Powiatowego w Legionowie poinformowała redakcję Gazety Powiatowej, że:
– Na terenie powiatu legionowskiego trwają prace inwentaryzacyjne budowli ochronnych i Miejsc Doraźnego Schronienia (MDS), prowadzone we współpracy z gminami i Państwową Strażą Pożarną (PSP). Najbardziej aktualnym i właściwym źródłem informacji dla mieszkańców jest oficjalna, ogólnopolska mapa PSP „Schrony”, dostępna pod adresem: schrony.straz.gov.pl. To stale aktualizowane narzędzie, które pozwala łatwo znaleźć najbliższe miejsca schronienia.
Według danych Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego, aktualny stan inwentaryzacji dla powiatu legionowskiego (stan na wrzesień 2025 r.) przedstawia się następująco:
- Liczba zgłoszonych budowli ochronnych: 25 (1 schron, 0 ukryć, 24 miejsca doraźnego schronienia)
- Liczba lokalizacji wytypowanych do zorganizowania MDS: 314
Kto jest odpowiedzialny za wyznaczanie miejsc schronienia?
– Zgodnie z nową ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej, zadania w tym zakresie realizują organy administracji publicznej na poszczególnych szczeblach. Główna odpowiedzialność za wyznaczanie i organizowanie miejsc schronienia na terenie gminy spoczywa na wójcie, burmistrzu lub prezydencie miasta, we współpracy z PSP. Starostwo Powiatowe pełni rolę koordynującą i wspierającą w ramach systemu zarządzania kryzysowego. Oprócz schronów, zidentyfikowano i zweryfikowano Miejsca Doraźnego Schronienia (MDS). Są to obiekty, które mogą zapewnić krótkotrwałe ukrycie, jak np. piwnice czy podziemne parkingi. Lista lokalizacji jest sukcesywnie uzupełniana przez gminy we współpracy z PSP i udostępniana mieszkańcom w aplikacji „Schrony”. – dodaje Joanna Kajdanowicz.
Co z planem obrony Cywilnej?
– W związku z wejściem w życie nowej ustawy, dotychczasowe plany obrony cywilnej utraciły ważność. Obecnie pracujemy nad opracowaniem nowego planu, zgodnie z wytycznymi Wojewody Mazowieckiego. Udostępnimy informacje na jego temat po zakończeniu procesu i zgodnie z obowiązującymi przepisami. – przekazała rzecznik prasowa Starostwa Powiatowego w Legionowie.
