W poprzednim artykule zastanawialiśmy się, jak przekonać radnych do wyodrębnienia funduszu sołeckiego. Przyjmijmy, że radni – do 31 marca każdego roku – podejmują stosowną uchwałę. Co dalej?
Do 31 lipca wójt (burmistrz, prezydent) jest zobowiązany do podania sołtysom kwoty, przypadającej na ich sołectwo. Kwotę tą wylicza się zgodnie z Ustawą o funduszu sołeckim, choć rada gminy w drodze osobnej uchwały może ją zwiększyć. Ostateczny termin składania wniosków, wskazujących przedsięwzięcia przewidziane do realizacji na obszarze sołectwa, przypada na 30 września. Wniosek danego sołectwa uchwala zebranie wiejskie z inicjatywy sołtysa, rady sołeckiej lub co najmniej 15 pełnoletnich mieszkańców sołectwa. Zebranie wiejskie, jako organ uchwałodawczy sołectwa, jest więc niezbędne w realizacji funduszu sołeckiego.
Organizację i zadania zebrania wiejskiego szczegółowo charakteryzuje statut danego sołectwa. Zwołuje je najczęściej sołtys, może to zrobić także rada sołecka, grupa mieszkańców czy przedstawiciel urzędu gminy. Zebranie wiejskie, podczas którego mieszkańcy decydują o tym, na co zostaną przeznaczone pieniądze z funduszu, jest takim samym zebraniem, jak każde inne. Warto jednak szczególnie się do niego przygotować.
Osobiście polecam zorganizowanie dwóch zebrań, dotyczących funduszu sołeckiego. Jedno z nich może być zwołane jeszcze przed podaniem konkretnej kwoty, przypadającej na sołectwo – szacunkowo fundusz można wyliczyć samemu, o czym będziemy mówić w kolejnym artykule. Na pierwszym zebraniu warto zastanowić się, jak wykorzystać pieniądze z funduszu, jakie potrzeby są najpilniejsze, zebrać opinie i wnioski mieszkańców. To również czas na ożywione dyskusje i spory, zmierzające do ustalenia wspólnego wniosku. Warto na takie zebranie zaprosić dzieci i młodzież, mogą wzbogacić dyskusję i wskazać niezauważone przez dorosłych potrzeby młodych mieszkańców. Każdy musi mieć możliwość wyrażenia swojej opinii, dlatego bardzo ważna jest rola neutralnego przewodniczącego zebrania, który będzie panował nad jego przebiegiem.
Po zebraniu, zbierającym pomysły na wykorzystanie funduszu, przychodzi czas na szacunkową kalkulację kosztów zadania i jego uzasadnienie. Warto zaangażować mieszkańców do uzyskania wyceny proponowanych przez nich inwestycji. Najprościej zrobić to, wysyłając zapytania ofertowe do trzech dowolnych firm z potrzebnej do realizacji zadania branży, poszukać specjalistów wśród mieszkańców lub skonsultować się z pracownikiem urzędu gminy. Przed 30 września należy zwołać ostateczne zebranie, które zajmie się głosowaniem nad przygotowanymi i wycenionymi wnioskami. Dzięki wcześniejszym rozmowom propozycje będą już przemyślane i mieszkańcy będą mogli dokonać właściwego wyboru – oczywiście w ramach kwoty, przeznaczonej na dane sołectwo.
Wniosek o fundusz sołecki jest przyjmowany w drodze uchwały przez mieszkańców, mających zgodnie ze statutem sołectwa prawo głosu. Nie ma ustawowego wzoru, jak taki wniosek powinien wyglądać, ale nie jest skomplikowany. Aby był poprawny, musi zawierać wskazanie przedsięwzięć do realizacji na terenie sołectwa w ramach funduszu, kalkulację kosztów realizacji przedsięwzięć oraz uzasadnienie trzech składowych: w jaki sposób służy poprawie życia mieszkańców, z którymi zadaniami własnymi gminy jest zgodny i czy jest spójny ze strategią rozwoju gminy. Wniosek o fundusz sołecki, wraz z uchwałą zebrania wiejskiego, listą obecności i protokołem przekazywane są przez sołtysa do wójta. Jeśli wniosek jest poprawny pod względem formalnym, zaplanowane przez sołectwo zadania są wprowadzane do projektu budżetu gminy, a ich realizacja następuje w kolejnym roku.
Marta Damm – Świerkocka
Inicjatywa Nieporęckiego Forum Obywatelskiego INFO, www.nieporetinfo.pl
konsultacje: Sieć Obywatelska – Watchdog Polska, www.funduszesoleckie.pl
