W trzeciej dekadzie czerwca w Legionowie na zaproszenie Legionowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku przebywała delegacja Uniwersytetu Ludowego z niemieckiego miasta Lingen.
Była to rewizyta ponieważ w roku 2015 do Niemiec udała się nasza delegacja w składzie 10 słuchaczy naszego Uniwersytetu. Goście mieszkali u naszych legionowskich rodzin. Przekazaliśmy im garść informacji o naszym Uniwersytecie i jego działaniach. Pokazaliśmy im to, co w naszej działalności jest najważniejsze, a mianowicie stworzenie optymalnych warunków dla starzenia się w naszym społeczeństwie.
Delegację przyjął na kawie prezydent Roman Smogorzewski. Pokazaliśmy naszą piękną Warszawę oraz wymienialiśmy myśli i poglądy o sytuacji polskich i niemieckich seniorów, ich możliwościach, stereotypach i wykorzystaniu naszych i niemieckich doświadczeń dla wspólnej działalności.
Jak żyją niemieccy seniorzy?
Niemcy uważani są za jednych z bardziej uprzywilejowanych emerytów w Europie. Mogą wydać nam się bardzo znajomi. Jednak czy aby na pewno wiemy o nich wszystko?
Zdaje się, że o naszych zachodnich sąsiadach powinniśmy wiedzieć niemal wszystko. Potocznie niemiecki senior kojarzy się z kimś, kto otrzymuje wysoką emeryturę, dzięki której ma czas dla siebie, na rozwijanie swoich pasji, na dalekie podróże. Czy rzeczywiście tak jest?
Okazuje się, że spora część niemieckiego społeczeństwa będzie żyła w przyszłości z bardzo niskich emerytur. Brak świadomości oszczędzania i zbyt późne decyzje podejmowane przy wyborze odpowiedniego filaru sprawią, że średnia wysokość emerytur w Niemczech wynosić będzie 1000 euro.
Nie każdy senior w Niemczech otrzymuje sowite wynagrodzenie za lata pracy. W imię idei nowoczesnych państw wszelkie możliwości oszczędzania na emeryturę zostały sprywatyzowane lub zorganizowane w taki sposób, by to obywatel podejmował samodzielną decyzję dotyczącą oszczędzania.
System emerytalny
System emerytalny oparty jest na trzech filarach – państwowym, zawodowym oraz prywatnym. W przypadku pierwszego płaci się obowiązkowe świadczenia, z których wypłaca się część emerytury. Za drugi z nich odpowiedzialni są pracodawcy, nie wszyscy jednak prowadzą taki system. Trzeci z nich, sprywatyzowany, należy do samych seniorów i to oni decydują, ile i w jaki sposób odkładają na swoją emeryturę.
Podobnie jak w przypadku innych rozwiniętych państw, Niemcy należą do jednych z najszybciej starzejących się krajów. Średnia długość życia wynosi bowiem 73 lata w przypadku mężczyzn oraz 83 lata w przypadku kobiet. Towarzyszy temu niski przyrost naturalny. Stąd też w przyszłości mogą pojawić się problemy z wypłatą świadczeń emerytalnych, zwłaszcza z dwóch pierwszych filarów. Niska świadomość Niemców związana z oszczędzaniem może jednak sprawić sporo problemów zarówno państwu, jak i samym seniorom.
Cieszą się wolnym czasem
Niemcy wprowadziły również dość ryzykowny zabieg obniżenia wieku emerytalnego do 63. roku życia – dla osób, które przez 45 lat opłacały składki emerytalne. Pozostali seniorzy przejdą na emeryturę w wieku 65 lat, a w przyszłości w wieku 67 lat. Mimo to Niemcy rokrocznie znajdują się na podium rankingów obliczających poziom życia emerytów w Europie.
Znaczna część seniorów cieszy się wolnym czasem i realizacją własnych planów. Niemieccy seniorzy należą do wysportowanych, zdrowych osób, które nie oszczędzają czasu na aktywność fizyczną. Codzienna, poranna gimnastyka, długie spacery typu nordic walking, a także popołudnie na siłowni czy pływalni, to tylko niewielka część tego, jak spędzają czas niemieccy seniorzy.
Seniorzy rozwijają się również hobbystycznie. W Niemczech działa mnóstwo organizacji, które zachęcają do aktywnego i kreatywnego spędzania wolnego czasu. Najwięcej czasu spędza się na wspólnym słuchaniu muzyki, tańcu, grach karcianych, a nawet szydełkowaniu. Wszystko, co pozwala cieszyć się seniorowi zdrowiem, jest jak najbardziej dozwolone.
Co ciekawe, emerytura nie oznacza, że niemiecki senior przestaje być czynny zawodowo. Okazuje się bowiem, że spora część emerytów podejmuje prace w niskim wymiarze godzin, by zarazem dorobić sobie do emerytury oraz aktywnie spędzić czas. Jest to bardzo korzystne dla seniora, który dba w ten sposób o zdrowie i kondycję umysłową.
Niemieccy seniorzy bardzo aktywnie działają we wszelkich organizacjach edukacyjnych, kulturalnych i społecznych. Mają zatem niewątpliwy wpływ na rozwój niemieckiej kultury, starając się zarazem o wspólny dialog z młodszym pokoleniem. Przy okazji uczą szacunku do seniorów i pokazują, jak ważną, kulturotwórczą rolę spełniają.
Jesteśmy podobni
Jak z tego wynika jesteśmy do siebie podobni, borykamy się z podobnymi problemami, ale są również sprawy, których możemy się od siebie uczyć. Ważne jednak jest to, żeby ze sobą rozmawiać, poznawać bliżej i wzajemnie sobie pomagać w ramach posiadanych możliwości, które stworzyła nam Unia Europejska.
Nasz Legionowski Uniwersytet Trzeciego Wieku będzie rozszerzał kontakty i poznawał życie seniorów również w innych krajach jak Litwa, Łotwa , Ukraina i Rosja.
Roman Biskupski, dyrektor Legionowskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku
