Powiat. Zielonym szlakiem patriotycznym po powiecie

Turyści, którzy odwiedzają Powiat Legionowski, nie mogą narzekać na brak ciekawych miejsc, które warto zobaczyć. Na pewno Turystyczne Szlaki Patriotyczne Polski Walczącej zagwarantują amatorom pieszych i rowerowych wycieczek szereg atrakcji historycznych jak i krajoznawczo-krajobrazowych. Ostatnim, trzecim szlakiem w powiecie legionowskim (prócz szlaków patriotycznych w granicach miasta Legionowo) jest szlak centralny, oznaczony kolorem zielonym, liczący około 60 km. Na jego trasie znajduje 27 ważnych punktów historycznych.

Początek w gminie Jabłonna, potem w gminie Wieliszew

Zielony szlak ma swój początek w gminie Jabłonna w Suchocinie. Przy drodze nr 630 z przystanku PKS ruszamy na północ w stronę Janówka Drugiego, gdzie w pierwszym punkcie szlaku znajdziemy fragmenty fortyfikacji carskich. Następnie żegnamy gminę Jabłonna i wkraczamy na teren sąsiedniej gminy Wieliszew. Kolejne miejsca związane są również z bunkrami. Punkt 2, 3 i 4 to fortyfikacje rosyjskie Grupy Janówek. Niestety Fort IV nie jest dostępny dla turystów. Szlak prowadzi przez Janówek Pierwszy do Góry. Tam mamy możliwość zobaczyć ruiny Pałacu Poniatowskich, którego pozostałości skrywa bujna roślinność. Bardzo ciężko dostrzec je w tej chwili. Przy ruinach brak tabliczki o tym historycznym miejscu. Warto zadbać, bo niebawem nic po nim nie zostanie. Kolejnym etapem będą piaszczyste drogi nad Jeziorem Góra oraz południowe fragmenty Łąk Krubińskich. Docieramy do Olszewnicy Nowej i Starej, a następnie Kałuszyna i Skrzeszewa. Po 25km jesteśmy już w Wieliszewie, jednej z najstarszych miejscowości w powiecie (1254 rok – potwierdzenie w akcie papieża Innocentego IV, gdzie pojawia się po raz pierwszy nazwa Wyelyschewo), gdzie mamy trzy ważne punkty – cmentarz wojenny żołnierzy Wojska Polskiego z 1939 roku, cmentarz parafialny z zabytkową, niedawno odrestaurowaną kaplicą. W niedalekiej bliskości cmentarza znajduje się kościół pw. Przemienienia Pańskiego. Warto wejść na wieżę kościoła, skąd rozpościerają się piękne widoki na okolicę, w tym zrewitalizowane Jezioro Wieliszewskie. W granicach gminy Wieliszew przechodzimy jeszcze przez Zegrze Południowe. W okolicach wojskowego cmentarza prawosławnego założonego przez władze carskie przekraczamy bardzo ruchliwą drogę krajową nr 61 i po krótkim fragmencie leśnym, znajdujemy się w gminie Nieporęt.

Nad Zalewem Zegrzyńskim, a potem Białobrzegi i koniec w Zamostkach Wólczyńskich

Szlak wiedzie nad Kanałem Żerańskim, który w tym miejscu łączy się z Zalewem Zegrzyńskim. Po prawej stronie mostu przy stacji benzynowej możemy zauważyć figurę św. Jana Chrzciciela, o której nie ma mowy w przewodniku po patriotycznym szlaku. Figura stoi na murowanym cokole, która zastąpiła drewnianą. Jak głosi ustna historia, figura została znaleziona w krzakach nad kanałem i wyłowiona przez mieszkańców. Postawiono ją na cokole z zebranych w okolicy kamieni. Poruszamy się za znakami zielonymi przy kanale, a następnie nad rzeką o nazwie Samica. Przekraczamy drogę nr 631 i udajemy się do Białobrzeg, mijając po drodze pole bitwy z dnia 24 lutego 1831 roku. Starły się tu oddziały 3. Pułku Strzelców Konnych pułkownika Jankowskiego z oddziałami rosyjskimi. 21. punktem wycieczki jest pomnik internowanych oficerów Legionów Polskich w Białobrzegach. Pomnik ten jest wiernie wykonaną repliką przedwojennego, który został odsłonięty w 1931 roku przez Ignacego Boernera, ministra poczt i telegrafów. Idąc przez Uroczysko Białobrzegi zbliżamy się do końca szlaku. Ale najpierw docieramy do Beniaminowa, gdzie znajduje się fort carski. Na obrzeżach Beniaminowa nie możemy nie zauważyć wspaniałego dębu szypułkowego „Jan Kazimierz”, którego wiek zbliża się do 400 lat, a obwód ma prawie pięć metrów. Na 57km trasy jesteśmy już w Wólce Radzymińskiej. Tu przy budynku Ochotniczej Straży Pożarnej zobaczymy Pomnik poległej załogi polskiego bombowca Łoś. Przed nami już tylko dwa punkty szlaku: miejsce ataku I Batalionu 28. Pułku Strzelców Kaniowskich na pozycje nieprzyjaciela w dniach 14-15 sierpnia 1920 roku oraz pomnik poświęcony poległym w tej walce. Pomnik ten kończy przepiękny, związany z wojskowością Turystyczny Szlak Patriotyczny „Polski Walczącej”.

Michał Machnacki