Powiat. Prawie wszystko…o Bitwie Warszawskiej 1920r. na terenie gmin obecnego powiatu legionowskiego

14186

Od lewej: Dyrektor Muzeum Historycznego w Legionowie, Jacek Szczepański, jego zastępca, Wawrzyniec Orliński, prezes Towarzystwa Przyjaciół Legionowa, Erazm Domański (fot. UM Legionowo)

Stojący na czele Towarzystwa Przyjaciół Legionowa (TPL), Erazm Domański recenzuje najnowszą publikację autorstwa Krzysztofa Klimaszewskiego i Mirosława Pakuły, ujawniającą „legionowskie” kulisy Bitwy Warszawskiej, do której doszło latem w 1920r.

O Bitwie Warszawskiej 1920r. na terenie gmin Jabłonna, Legionowo, Nieporęt, Serock i Wieliszew, dzisiejszy czytelnik może dowiedzieć się z publikacji wydanej przez starostwo powiatowe w Legionowie w ubiegłym roku. Jej autorzy, Krzysztof Klimaszewski i Mirosław Pakuła, na 434 stronach podarowali nam nietypową i bardzo ciekawą publikację o Bitwie Warszawskiej 1920r., która zakreśla opis wydarzeń i dokumentów do miejscowości gmin współczesnego powiatu legionowskiego i tym samym jest praktycznym przewodnikiem po historycznych miejscach kilkudziesięciu miejscowości rejonu powiatu Legionowo.

Newsy z archiwum

Oparta o bardzo bogatą dokumentację fotograficzną, kartograficzną i schematy pozyskane głównie z Centralnego Archiwum Wojskowego, z których wiele jest odkrywczych i publikowanych po raz pierwszy. Składa się z dwóch części, gdzie pierwsze pięć rozdziałów wprowadza czytelnika w okres przygotowań do obrony przed bitwą, głównie w kontekście prac fortyfikacyjnych oraz opisu sytuacji militarnej w kraju. W drugiej części, zawierającej 10 rozdziałów, przedstawiona jest dynamika działań Bitwy Warszawskiej, odniesiona do poszczególnych gmin obecnego powiatu legionowskiego. Czytelnik może tu odnaleźć prawie każdą miejscowość obecnego powiatu i skonfrontować z obecnym wyglądem koszar, fortyfikacji polowych, dróg, mostów i symboliki bitwy wyrażonej w pomnikach, tablicach pamiątkowych itp. Praca ma charakter bardziej faktograficzny i stanowić może bardzo cenne źródło do badania dziejów miejscowości i opisu przebiegu Bitwy Warszawskiej odniesionej bardzo szczegółowo w stosunku do kilkudziesięciu miejscowości naszego powiatu, co jest ułatwione, bo na końcu publikacji znajduje się indeks miejscowości. To jej szczególny walor, bo można powiedzieć, że jest gotowym przewodnikiem historycznym, który może być wykorzystywany przy organizowaniu różnorodnych form upowszechniania wiedzy o przełomowych momentach wojny polsko-bolszewickiej, jaka rozegrała się na naszym terenie, czyli przedmościu warszawskim. Szczególnie dużo materiału poświęcone jest 10. Dywizji Strzelców Kaniowskich, dowodzonej przez gen. Lucjana Żeligowskiego, 1.Armii gen. Franciszka Latinika, oddziałom Armii Ochotniczej dowodzonej przez gen. Józefa Hallera i 5. armii utworzonej tuż przed bitwą a dowodzonej przez gen. Władysława Sikorskiego. Zawiera ponad 100 zdjęć oraz kilkadziesiąt schematów i dokumentów, które uplastyczniają narrację historyczną.

Książka jest we wszystkich lokalnych bibliotekach

Lektura tej publikacji wymaga opanowania podstawowej terminologii wojskowej, ale ma to swoisty wymiar edukacyjny i po opanowaniu jej daje czytelnikowi lepsze zrozumienie zagadnień walki, działań bojowych, sztuki operacyjnej i strategii. Publikacja została wydana ze środków finansowych starostwa powiatowego w Legionowie oraz poszczególnych gmin i jako egzemplarz obowiązkowy trafiła do wszystkich bibliotek szkolnych i oświatowych na terenie powiatu legionowskiego. Małym mankamentem jest to, że nie można jej zakupić, …ale wiele osób mogło ja zdobyć uczestnicząc w różnorodnych konkursach organizowanych przez starostwo powiatowe, Muzeum Historyczne w Legionowie lub otrzymując, jako nagrody przekazywane w poszczególnych gminach, co jest dalej kontynuowane przez wydział promocji i kultury starostwa powiatowego w Legionowie. Jako wydawnictwo, także o wymiarze edukacyjnym, może być spożytkowane przez nauczycieli historii w szkołach, bo jest materiałem faktograficznym i może stanowić cenne uzupełnienie lekcji historii, ale także godzin wychowawczych, do czego serdecznie zachęcam.

Książka oprawiona w sztywne okładki, porządnie szyta, jest miłym przedmiotem w korzystaniu. Myślę też, że znajdzie poczesne miejsce w wielu domach naszej małej Ojczyzny.

Rajd Patriotyczny

Problematyka Bitwy Warszawskiej na terenie powiatu legionowskiego przedstawiona została już wcześniej w naszej gazecie w 2015 r. w artykule Erazma Domańskiego zatytułowanym „Pamięć Bitwy Warszawskiej w tradycjach bojowych i świadomości społecznej”, dostępnym także na stronie internetowej gazety. Publikacja, o której mowa na wstępie, będzie stanowić też cenną nagrodę dla 4 uczestników (najmłodsza i najstarsza uczestniczka oraz najmłodszy i najstarszy uczestnik) tegorocznego „Rajdu Patriotycznego Szlakiem Bitwy Warszawskiej 1920r.” organizowanego przez TPL w dniu 14 sierpnia 2017r. pod patronatem starosty legionowskiego.

Erazm Domański, prezes Towarzystwa Przyjaciół Legionowa