9 września premiera książki Sylwii Chwedorczuk „Kowalska. Ta od Dąbrowskiej”. Autorka w niezwykły sposób wydobywa z mroku niesłusznie zapomnianą pisarkę, autorkę przejmującej Szczeliny, autorytet dla Andrzejewskiego, Broniewskiego, Iwaszkiewicza, Parandowskiego, Słonimskiego czy Hartwig.
Powieściopisarka, nowelistka, redaktorka. Żona Jerzego, partnerka Marii, matka Tuli. Anna Kowalska była osobą niezwykłej energii, temperamentu, i rozległych horyzontów, błyskotliwą intelektualistką, przewrotną i władczą osobą. Znała grekę, łacinę, angielski, niemiecki, biegle mówiła po francusku. Do swojej twórczości zwykle odnosiła się krytycznie, ale pisać nie przestawała. Praca literacka była jej jedynym zawodowym wyborem i celem. Wyjątkowość twórczego talentu Kowalskiej można odnaleźć bez wątpienia w prowadzonej od 1940 roku niemającej podobnego przykładu w historii literatury polskiej korespondencji z Marią.
Kowalska. Ta od Dąbrowskiej to opowieść o życiu literackim przedwojennego Lwowa i o czasach wojny. O powstaniu warszawskim, które Kowalscy przeżyli w stolicy. O odradzającym się po wojnie Wrocławiu. Ale przede wszystkim to opowieść o relacjach, które nawiązywała Anna. O złożoności związku z mężem i dramatyzmie uczuć do Marii Dąbrowskiej. Książka przedstawia historię uczucia dwóch kobiet, burzliwego, głębokiego i długoletniego związku, z którym nie wiadomo było, co uczynić – od samego jego początku.
Recenzje:
Ta książka ma w sobie wszystko, co potrzebne dobrej historii: pasję, miłosną grę. Namiętność miesza się tu z nienawiścią, a podziw ze znużeniem. Pozornie pełna sprzeczności, barwna, prawdziwa opowieść. Do tego w tle kręci się mała i wielka historia (dwie wojny światowe). To się czyta jednym tchem.
Angelika Kuźniak
Narcyza Żmichowska, pisarka dziwiętnastowieczna, przeciwstawiała życie – powieści. Życie jest nieschematyczne, otwarte, niespójne, szalone; narracja wymaga kompozycyjnego porządku i puenty. W książce o Annie Kowalskiej Sylwia Chwedorczuk szczęśliwie połączyła te sprzeczne perspektywy. Budując wyczerpującą, udokumentowaną historię życia Kowalskiej, poddała się jej zachwycającej odwadze i niezwykłości. Anna Kowalska pozostawiła po sobie wiele ciekawych utworów beletrystycznych; żaden z nich nie był jednak wybitny. Arcydziełem było jej życie, zbudowane wbrew warunkom zewnętrznym, ludzkim oczekiwaniom, wbrew opinii publicznej. Patrzyła jasno, ironicznie, z dystansem.
Książka Sylwii Chwedorczuk stawia postać pisarki poza wszelkimi kategoriami literackimi. Każe zobaczyć w niej, także w jej niespełnieniach, osobowość realizującą się w sztuce życia, zapisywanego od razu na bliskich mu „nośnikach” dziennikowych i epistolograficznych, jedną jedyną, aktywną, odważną, pragmatyczną i szaloną.
Prof. Grażyna Borkowska
O autorce:
Sylwia Chwedorczuk – badaczka literatury, edytorka i pasjonatka listów Anny Kowalskiej i Marii Dąbrowskiej. Pracę doktorską obroniła w Instytucie Badań Literackich PAN. Publikowała w „Twórczości” i „Dialogu”. Uwielbia podróże i rozmowy istotne. Mieszka w Warszawie.
