Zaprezentowano najnowszą książkę autorstwa Jacka Szczepańskiego. Tym razem dyrektor legionowskiego Muzeum Historycznego w „Niemieckim obozie kwarantannowym w Zegrzu w 1918r.” opisał losy niemieckich jeńców wojennych pod koniec I wojny światowej.Uroczyste promocja najnowszej publikacji i poczęstunek dla gości, odbyły się 9 czerwca, tradycyjnie już na terenie lokalnego muzeum.
Powrót do czasów I wojny światowej
W ulewną niedzielę, 9 czerwca ok. godz. 15 przed Muzeum Historycznym w Legionowie, zaczęli się zbierać ciekawscy czytelnicy. Oprócz polityków; prezydenta Romana Smogorzewskiego i starosty Jana Grabca, a także lokalnych historyków i badaczy, takich jak m.in. prof. Aleksander Łuczak (Legionowo), dr Sławomir Jakubczak (Serock), ppłk dr Mirosław Pakuła (Twierdza Zegrze), prof. Włodzimierz Bławdziewicz (Nieporęt), Jolanta Załęczny z Muzeum Niepodległości w Warszawie (Jabłonna i Wieliszew) i Krzysztof Klimaszewski (Wieliszew), wchodząc do legionowskiego muzeum można było spotkać niemieckich żołnierzy z czasów I wojny światowej. To właśnie aktorzy grupy rekonstrukcji historycznej ze Stowarzyszenia im. 7 Pułku Lansjerów Nadwiślańskich zabrali gości w dawne czasy, najpierw witając ich u progu muzeum, a następnie podczas promocji książki, prezentując mundury i broń, wykorzystywane przez niemieckich żołnierzy w czasach I wojny światowej.
Międzynarodowe obozy dla jeńców wojennych w Zegrzu
– Jedną z tez tego krótkiego opracowania jest to, że przez polskie obozy kwarantannowe dla niemieckich jeńców wojennych zostały przeniesione idee rewolucji rosyjskiej, właśnie na grunt niemiecki – wyjaśniał Jacek Szczepański, dyrektor Muzeum Historycznego w Legionowie, podczas niedzielnej promocji „Niemieckiego obozu kwarantannowego w Zegrzu w 1918r.” i pokrótce przedstawił przybyłym gościom, tematykę poruszoną w swej najświeższej publikacji. Książka opisuje historię ośrodka kwarantannowego dla byłych niemieckich jeńców wojennych, który został utworzony pod koniec I wojny światowej przez niemieckie władze okupacyjne w twierdzy Zegrze i w garnizonie Jabłonna (dziś Legionowo). Umieszczani tam byli jeńcy, zwalniani z niewoli rosyjskiej, po zawarciu w marcu 1918r. traktatu pokojowego w Brześciu. Wraz z Niemcami do Zegrza i Jabłonny, zwożeni też byli ich wojenni sojusznicy, czyli tureccy i bułgarscy żołnierze. Łącznie przez te ośrodki, przez 8 miesięcy ich funkcjonowania przeszło ok. 50 tys. żołnierzy. Kwarantanna miała posłużyć odbudowie zdrowia i kondycji fizycznej żołnierzy wyniszczonych w rosyjskiej niewoli, głównie za sprawą zajęć grupowych i festynów sportowo-rozrywkowych. Po 2 lub po 3 tygodniach, formowano ich w kompanie żołnierskie oraz z powrotem kierowano do niemieckich rezerw wojskowych.
Zdjęcia najlepiej pokazały zniszczenia wojenne w powiecie
Zaciekawieni czytelnicy oglądali prezentowane na rzutniku archiwalne fotografie pokazujące ogrom zniszczeń w powiecie legionowskim – zwłaszcza w Zegrzu i w Serocku – powstałych w wyniku walk staro-wysoko-niemieckich i wycofywania się Rosjan z Polski w sierpniu 1915r. Prezentowano też fotografie przedstawiające niemieckich żołnierzy, przebywających w obozie kwarantannowym w Zegrzu oraz sam – stosunkowo niedawno odkryty, dzięki masowo wysyłanym z niego listom przez niemieckich żołnierzy – „zegrzyński” obóz kwarantannowy.
Okupacja niemiecka opisana przez pryzmat lokalnych stosunków społecznych?
W programie uroczystego spotkania, obok prezentacji wspomnianej książki, odbyła się również dyskusja o problemach badawczych, dotyczących okresu pierwszej okupacji niemieckiej w latach 1915-1918 na obszarze powiatu legionowskiego. Wzięli w niej udział wszyscy obecni historycy i badacze lokalnej historii. W pierwszej kolejności podziękowali oni władzom legionowskim za środki finansowe, dzięki którym mogą oni kontynuować badania i zdobywać dokumenty oraz materiały ikonograficzne, związane z historią Legionowa oraz terenów całego powiatu. Badający dzieje Serocka, dr Sławomir Jakubczak zgłosił chyba najwięcej propozycji. Wyjaśniał, że najbardziej zainteresowany jest okupacją niemiecką pod kątem panujących wówczas społecznych aspektów. Przekonywał zebranych, że jest wiele materiałów do tego nawiązujących, np. pokazujących codzienne funkcjonowanie ówczesnego targowiska w Serocku, z których można byłoby stworzyć ciekawe opracowanie opisujące relacje lokalnej wiejskiej ludności z okupantem, z sąsiadami, z duchownymi, czy też z władzami właśnie w tym czasie. Wskazał również, że dość ciekawym wątkiem z tego okresu, byłoby przedstawienie historii lokalnych podziałów administracyjnych, czy też policyjnych. Serock bowiem w czasie okupacji niemieckiej podczas I wojny światowej, został odłączony od powiatu pułtuskiego i przyłączony do powiatu warszawskiego.
Dodatkiem są ciekawe fotografie
Książka „Niemiecki obóz kwarantannowy w Zegrzu w 1918r.” wydana jest w miękkiej oprawie i w formacie B5. Liczy ok. 48 stron. Dodatkiem do niej jest 10-stronicowa wkładka ze zdjęciami.
ms
