Akwarystyka naturalna, określana angielskim słowem „aquascaping”, cieszy się wielką popularnością. Niesamowite podwodne krajobrazy odwzorowują prawdziwe miejsca lub wręcz przeciwnie – stanowiąc artystyczną wizję akwarysty, kuszą wyjątkowym klimatem i zdobywają coraz liczniejsze rzesze zwolenników.
Akwarystyka naturalna to relatywnie młoda odmiana akwarystycznego hobby. Została zapoczątkowana przez japońskiego fotografa i akwarystę Takashi Amano, który jako pierwszy wpadł na pomysł, aby przenieść krajobraz do akwarium. Zmarły w 2015 roku mistrz Takashi Amano został inspiracją dla kolejnych pokoleń aquascaperów pragnących tak jak ich wzór tworzyć wspaniałe podwodne obrazy.
Japoński mistrz stworzył cztery główne kierunki akwarystyki naturalnej: mizube, ryuboku, iwagumi oraz ragwork. W tym artykule przyjrzymy się temu ostatniemu.
Ragwork to najmłodszy styl Takashi Amano. Stanowi on rozwinięcie charakterystycznego kierunku w akwarystyce naturalnej jakim jest styl iwagumi. W odróżnieniu od stylu mizube i ryuboku, które mają odzwierciedlać naturalne krajobrazy amazońskiej dżungli, styl ragwork ma przywodzić na myśl surowe, postrzępione wierzchołki skalistych gór.
Nazwa tego stylu wywodzi się z języka angielskiego, w którym ma dwa znaczenia. Po pierwsze, słowo “ragwork” oznacza rumowisko złożone z niewielkich kamieni. Drugie znaczenia tego zwrotu odnosi się do tkanin, koców i poszewek tworzonych poprzez łączenie ze sobą wielokolorowych kawałków materiałów. Jak się przekonamy – obie te nazwy idealnie pasują do obrazu, jaki rysuje się przed naszymi oczami, gdy patrzymy na akwarium urządzone w style ragwork.
Podobnie jak w przypadku pierwowzoru, czyli stylu iwagumi, ułożenie skał – choć może zdawać się przypadkowe – jest dokładnie przemyślane i pieczołowicie zrealizowane. W założeniu styl, o którym mowa powinien odzwierciedlać skaliste góry porośnięte drobną roślinnością. Z tego powodu stosuje się tutaj dużą liczbę różnej wielkości fragmentów skał, posadowionych z reguły na jasnym piasku. Aquascaperzy tworzący w tym stylu najczęściej używają skał jednego rodzaju, bowiem chcą uniknąć pstrokatości, przesycenia deseniami oraz uzyskać wrażenie naturalności.
O ile styl iwagumi jest minimalistyczny, ascetyczny, przywołujący obrazy dalekowschodnich ogrodów otaczających buddyjskie świątynie, o tyle ragwork jawi się jako surowy, ale niepozbawiony życia. Podobnie jak w stylu, z którego się wywodzi, podstawą kompozycji są tutaj skały. Na piaszczystymi podłożu układa się najpierw kilka większych odłamków, które stanowić będą trzon obrazu, który budujemy. Następnie wokół nich układa się mniejsze fragmenty kamieni, starając się stworzyć wrażenie naturalnie występującego rumowiska. Nie jesteśmy tutaj ograniczeni surowymi ramami odnośnie do ilości i roli użytych fragmentów skał. Nie jest to przecież iwagumi. W stylu ragwork zasady są luźniejsze i można je streścić krótko – tworzymy odwzorowanie alpejskiej łąki.
Z tego względu nie możemy stosować zbyt dużych roślin, by nie zdominowały one naszej kompozycji i nie pozbawiły jej naturalności. Ostatecznie, wysokogórska roślinność jest raczej niskiego, krępego pokroju. Nie jesteśmy jednak ograniczeni – jak w klasycznym iwagumi – jedynie do jednego rodzaju roślin trawnikowych. Oczywiście, możemy zastosować tylko jeden gatunek, ale styl ragwork zakłada też, że stoki naszego podwodnego krajobrazu mogą być porośnięte kilkoma rodzajami roślin. Ważne – jak już wspomniano – aby rośliny nie zdominowały skał. Powinny porastać stworzone przez nas “doliny” – zupełnie, jak w naturze.
Do najbardziej popularnych roślin stosowanych w tym stylu należą niewielkie anubiasy (np. odmiana nana), mchy albo blyxa japońska (Blyxa japonica). Oczywiście ważną rolę pełnią tutaj także rośliny trawnikowe, np. hemiantus niski (Hemianthus callitrichoides), języcznik australijski (Glossostigma elatinoides) czy ponikło karłowate (Eleocharis pusilla). Rośliny trawnikowe są dość trudne w uprawie i dlatego akwaria naturalne w stylu ragwork uważane są za dość wymagające. Z tego względu nie poleca się ich początkującym akwarystom.
Rośliny trawnikowe z reguły mają całkiem spore wymagania jeśli chodzi o światło i nawożenie. To zmusza do stosowania odpowiednich lamp oraz dozowania CO2 a także nawozów w płynie. Jako że w stylach iwagumi oraz ragwork chodzi o to, aby nic nie zaburzało obcowania z podwodnym krajobrazem, aquascaperzy starają się ukryć przed wzrokiem wszystkie możliwe elementy wyposażenia technicznego. W powszechnym wykorzystaniu są filtry kanistrowe, znane potocznie jako “kubełki”, które można schować w szafce akwariowej. Gdy połączy się je ze szklanym wlotem i wylotem wody, są praktycznie niewidoczne. Z tego samego powodu do tworzenia podwodnych krajobrazów poleca się grzałki przepływowe lub takie, które zamontowane są w filtrze. Dzięki temu znika kolejny element, który może przeszkadzać w obcowaniu z naszym dziełem. Jeśli chodzi o zbiorniki, to najczęściej stosuje się akwaria otwarte, nad którymi zawieszona jest lampa. Jest to podyktowane nie tylko względami estetycznymi, ale także faktem, że ciężko jest zamontować w pokrywie oświetlenie o parametrach umożliwiających bezproblemowe hodowanie wymagających roślin.
Wielkość zbiornika nie jest najważniejsza, jednak warto, aby był on prostokątny, bo wtedy łatwiej jest utrzymać proporcje wymagane w tym stylu akwarystyki naturalnej.
Jeśli chodzi o faunę, to podobnie jak w przypadku innych stylów popularnych w aquascapingu, nie jest ona najważniejsza. Ryby są tutaj jedynie dodatkowym elementem podkreślającym kompozycję. Z tego powodu należy tak dobierać gatunki, aby stanowiły uzupełnienie aranżacji naszego zbiornika. Mają one przypominać stado ptaków krążące między wierzchołkami gór.
Idealne będą niewielkie ryby ławicowe, np. neony błękitne (Paracheirodon simulans), razbory klinowe (Trigonostigma heteromorpha) albo charakterystyczne pstrążenice marmurkowe (Caregiella strigatai). W przypadku zbiorników ragwork, w których rosną rośliny trawnikowe, odradza się trzymanie ryb dennych, np. kirysków. Dobrze jest natomiast zadbać o „ekipę sprzątającą”, która zajmie się zjadaniem glonów i odpadków. Do najpopularniejszych należą słodkie rybki otoski (Otocinclus affinis) oraz urocze krewetki Red Cherry (Neocaridina heteropoda).
Wyposażenie techniczne stworzone z myślą o akwarystyce naturalnej w stylu ragwork sprzedaje sklep akwarystyczny Trzmiel, a jego pracownicy chętnie doradzą i wspomogą każdego akwarystę chcącego spróbować swoich sił w zakładaniu i prowadzeniu takiego zbiornika. W sklepie internetowym https://trzmiel.com.pl można także kupić wszystko do urządzenia akwarium: rośliny, elementy aranżacji i preparaty.
Umiejętnie zaaranżowane akwarium naturalne w stylu ragwork zabiera nas w podróż w dalekie, surowe góry i pozwala się cieszyć widokami, które na co dzień dostępne są dla większości z nas jedynie za pośrednictwem szklanego ekranu. Wielu aquascaperów podkreśla, że sama czynność aranżowania wystroju takiego akwarium jest dla nich jak medytacja lub terapia sztuką, pozwala bowiem wyciszyć się i skoncentrować na najmniejszych detalach. Z tego względu warto zainteresować się tym stylem akwarystyki naturalnej!
