W Polsce istnieje około 30 gatunków szkodników, które mogą żerować na rzepaku, z czego kilka z nich stanowi realne zagrożenie dla ilości i jakości plonów.
Szkodniki rzepaku atakują zarówno wiosną, jak i jesienią i mogą powodować usychanie roślin, przedwczesne pękanie łuszczyn oraz przyczyniać się do rozwoju chorób grzybowych. Dlatego to niezwykle ważne, by wiedzieć, jakie szkodniki w szczególności zagrażają uprawom rzepaku oraz jaką skuteczną ochronę zastosować.
Najczęstsze szkodniki rzepaku i ich objawy
Do najgroźniejszych szkodników okresu do kwitnienia rzepaku zaliczamy chowacza brukwiaczka oraz słodyszka rzepakowego.
Chowacz brukwiaczek (https://proagri.com/atlas-szkodnikow/chowacz-brukwiaczek/) to chrząszcz barwy szarej, o długości 3,4-4 mm, z głową zakończoną wydłużonym ryjkiem łukowato zagiętym do dołu.
Nalatuje na rzepak wczesną wiosną tuż po wznowieniu wegetacji, w fazie formowania się pędów bocznych. Następstwem żerowania chowacza jest nierównomierne dojrzewanie, wyleganie, łamliwość oraz osypywanie się łuszczyn.
Ponadto uszkodzenia wykonane przez chowacza brukwiaczka zwiększają podatność roślin na porażenie przez grzyby chorobotwórcze, takie jak: sucha zgnilizna kapustnych, zgnilizna twardzikowa, szara pleśń oraz czerń krzyżowych. Próg szkodliwości wynosi 2-4 chrząszcze na 25 roślin.
Słodyszek rzepakowy (https://proagri.com/atlas-szkodnikow/slodyszek-rzepakowy/) jest czarnym chrząszczem o metalicznym połysku i długości około 2-2,5 mm. Posiada 3-członowe czułki zakończone buławką. Pojawia się na polach rzepaku, gdy temperatura powietrza osiąga powyżej 15 stopni Celsjusza, przed okresem kwitnienia.
Uszkodzenia odnotowuje się od fazy BBCH 67, czyli od końca kwitnienia, jednak największe straty wyrządza jego żerowanie od fazy BBCH 57, gdy pąki kwiatowe są nadal zamknięte, ale już żółte.
Chrząszcze słodyszka przegryzają pąki, by dostać się do pyłku kwiatowego. Samice słodyszka uszkadzają pąki kwiatowe, składając w nich jaja, do 200 sztuk. Tak uszkodzone pąki zasychają i odpadają, pozostawiając jedynie szypułki kwiatowe.
Dlatego charakterystyczną oznaką żerowania słodyszka rzepakowego są szypułki po opadłych pąkach kwiatowych, na których powinny znajdować się łuszczyny. W efekcie tworzą się nieregularne kwiatostany i nieregularnie rozłożone łuszczyny.
Jeżeli faza pączkowania wydłuży się ze względu na warunki atmosferyczne, szkody wyrządzone przez słodyszka będą bardzo duże. Próg szkodliwości wynosi przy zwartym kwiatostanie od 1 do 2 chrząszczy na jednej roślinie, a przy luźnym kwiatostanie od 3 do 5 chrząszczy na jednej roślinie.
Inne szkodniki rzepaku zagrażające uprawom to:
- jesienne: chowacz galasówek, gnatarz rzepakowiec, pchełki ziemne, śmietka kapuściana, pchełka rzepakowa.
- wiosenne: chowacz czterozębny, chowacz podobnik, pryszczarek kapustnik.
Sprawdź więcej informacji na temat szkodników w uprawach na Atlas Szkodników ProAgri
Skuteczna ochrona rzepaku przed szkodnikami
Chcąc osiągać wysokie plony rzepaku należy prowadzić skuteczną ochronę przed szkodnikami. Ważnym elementem tej ochrony są stałe lustracje, które pozwolą monitorować pierwsze naloty szkodników i rozpocząć zwalczania zaraz po przekroczeniu progu ekonomicznej szkodliwości. Do prowadzenia monitoringu można wykorzystać żółte naczynia lub prowadzić obserwacje ba roślinach. Wówczas obserwuje się liczbę szkodników na 1 mb rzędu lub na 25 roślinach.
Biorąc pod uwagę stały monitoring plantacji i znajomość progów szkodliwości, można dobrać odpowiedni środek ochrony roślin, który pozwoli skutecznie zapobiegać oraz zwalczać występowanie szkodników w rzepaku.
Insektycyd TopGun 050 CS od producenta środków ochrony roślin ProAgri to preparat przeznaczony do zwalczania szkodników w rzepaku ozimym. Na roślinę działa powierzchniowo, a na szkodnika kontaktowo i żołądkowo.
Poradzi sobie z chowaczem brukwiaczkiem, słodyszkiem rzepakowym, pchełką rzepakową i innymi groźnymi szkodnikami rzepaku.
Niechemiczne metody zwalczania szkodników
Oprócz stosowania insektycydów, istnieje możliwość zastosowania agrotechnicznych metod zwalczania szkodników. Niechemiczne metody polegają przede wszystkim na wybraniu odpowiedniego stanowiska dla rzepaku, unikaniu uproszczeń uprawowych czy wybieraniu odpowiednich roślin na przedplon.
Metody agrotechniczne bez wątpienia stanowią bardziej ekologiczną alternatywę, niemniej nie eliminują w całości zagrożenia szkodnikami.
