Adam Stanisław Lewandowski (1889-1951) – kompozytor, aranżer, dyrygent i pedagog urodzony w Wieliszewie.
Urodził się 13 listopada 1889 r. w Wieliszewie. Rodzicami jego byli Tomasz Lewandowski, mający wówczas lat 26, organista kościoła w Wieliszewie i jego żona Anna z Małkiewiczów, lat 25.
Wieliszew. Działo się w wieliszewskiej parafii piątego /czternastego listopada 1889 roku o godzinie piątej rano. Stawił się Tomasz Lewandowski, 26 lat mający, organista, zamieszkały w Wieliszewie w obecności Michała Limańskiego (winno być Lemańskiego, jak w akcie ślubu nr 24 z 1880 r.) murarza, 30 lat mającego i Konstantego Karpińskiego, felczera, 33 lat mającego, zamieszkałego w Wieliszewie i okazał nam dziecię płci męskiej oświadczając, że urodziło się ono w Wieliszewie pierwszego/trzynastego bieżącego miesiąca i roku o godzinie trzeciej rano z jego ślubnej małżonki Anny z domu Małkiewicz, 25 lat mającej. Dziecięciu temu na Chrzcie Świętym w dniu dzisiejszym odbytym przez księdza Józefata Rynkiewicza, proboszcza parafii chotomowskiej nadano imiona Adam Stanisław a jego rodzicami chrzestnymi byli proboszcz parafii wieliszewskiej ksiądz Adam Jasiński i Władysława Janikowska, a asystującymi byli Karol Maksymilian Bajer, kontroler akcyzy i Petronela Rembelska. Akt ten stawiającym się i świadkom przeczytany i przez wszystkich podpisany został.
W 1902 r. rozpoczął studia w Instytucie Muzycznym w Warszawie. W roku 1909 Lewandowski ukończył Konserwatorium Warszawskie; był uczniem Zygmunta Noskowskiego. Adam Lewandowski był z wykształcenia pianistą i kompozytorem. Od 1910 r. był kierownikiem Towarzystwa Muzycznego w Kole. Prowadził tam chór, a także kierował niewielką orkiestrą symfoniczną. W 1913 r. powrócił do Warszawy. W latach 1914-1917 pracował jako nauczyciel muzyki, jednocześnie był zatrudniony jako urzędnik w Gazowni Warszawskiej, gdzie zetknął się z chórem „Znicz”, złożonym z jej pracowników. Następnie w latach 1916-1939 był kierownikiem działu muzycznego w księgarni M. Arcta w Warszawie i po wojnie księgarni E. Küthana (1946-1949).
W międzyczasie był dyrygentem szeregu chórów. Do wybuchu II wojny światowej był dyrygentem chóru „Duda” przy Warszawskim Towarzystwie Wioślarskim oraz wspomnianego chóru „Znicz”. Pierwszym kierownikiem „Znicza” był Karol Malczewski, a po nim Kazimierz Jezierski, który po kilku latach ustąpił, aby oddać kierownictwo znanemu już wówczas kompozytorowi – Adamowi Lewandowskiemu. W. Przyłuski w publikacji 20 lat śpiewania chóru „Znicz”, Warszawa 1939 podawał: Ten wykształcony muzyk ukazał członkom chóru szersze horyzonty rozwojowe, postawił ich przed nowymi zadaniami i wytknął im nowe cele pracy nad sobą. Niestety, trudności, niezależne ani od chóru, ani od jego kierownika, cieszącego się zupełnym uznaniem, sprawiły że Adam Lewandowski ustąpił aby oddać batutę Janowi Maklakiewiczowi (…) Potem jednak Adam Lewandowski powrócił do kierowania chórem „Znicz”. Niestety znowu warunki niezależne od obu stron, sprawiły, że Maklakiewicz, idealny kierownik chóru robotniczego, harmonizator wielu pieśni proletariackich – ustąpił, a miejsce jego zajął ponownie Adam Lewandowski, zżyty już z chórem i szczerze dlań pracujący. Pod jego kierownictwem chór osiąga nowe sukcesy, śpiewa utwory na wielu koncertach, a nawet w Polskim Radiu. Po II wojnie światowej Lewandowski działał jako juror w konkursach muzycznych, należał do Związku Księgarzy Polskich oraz Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek. Był też działaczem Związku Autorów i Kompozytorów Scenicznych.
Publikował utwory o poważnym charakterze. Tworzył muzykę chóralną, fortepianową jak oberek Zawierucha z repertuaru Artura Rubinsteina i pieśni. Skomponował operetkę Podróż poślubna (1938). Także komponował muzykę pieśni i piosenek; miedzy innymi wykonywanych przez Mieczysława Fogga.
Najpopularniejsze piosenki: Bianka, Co z oczu to i z serca, Jak sen, Tęskno mi (wszystkie słowa Andrzej Włast), Stary Walc (Carissima), swingujący slowfox Gdybym miał milion i tango Trzy gwiazdy (wszystkie sł. Zbigniew Drabik Argus, wyk. Mieczysław Fogg, pierwsza piosenka nagrana po wojnie w wytwórni Fogg-Records), Dla nas dwojga (sł. Tymoteusz Ortym), Jak zabawa to zabawa (sł. Jerzy Ryba Jerry i Władysław Szlengel, 1936), Nie raz, nie dwa, nie trzy (sł. Emanuel Schlechter, wyk. Eulalia Wicherska Lali, wł. Julia Sikorska), Przeminęło z wiatrem (sł. Sewer, wyk. Wiera Gran), Szkoda lata (sł. Emanuel Schlechter, wyk. Andrzej Bogucki, 1938), Walc romantyczny (sł. Z. Bajkowska), Za tyle pięknych dni (sł. Konrad Tom), Zawsze i wszędzie (sł. Z. Krukowski).
Zmarł w tragicznych okolicznościach 28 marca 1951 r. w Warszawie.
Krzysztof Klimaszewski
