Czesław Lemański (1902-1941) – naczelnik urzędu pocztowo-telekomunikacyjnego w Lubrańcu, więzień obozu w Dachau, z wieliszewskimi korzeniami.
Urodził się 11 lipca 1902 r. w Dąbrowskiej Hucie, parafia Wilczyska na ziemi podlaskiej. Jego rodzicami byli Michał Lemański i Julianna Tekla Lemańska z domu Kozłowska. Zawarli małżeństwo w kościele w Wieliszewie 10 [22] sierpnia 1880 r. gdy Michał miał 24 lata i był murarzem, zamieszkałym w Komornicy, a Julianna, lat 21, mieszkała przy rodzicach w Poddębiu. Małżeństwo zamieszkało później w Wieliszewie, gdzie urodziły im się dzieci m.in. Bolesław Paweł (3 [15] stycznia 1889 r.) i Józefa Zuzanna (1 [13] sierpnia 1894 r.). Dlaczego Czesław urodził się poza Wieliszewem – nie wiadomo. Na pewno rodzina Lemańskich w latach 1914-1919 mieszkała w Żelechowie, co wynika z akt małżeństwa starszego rodzeństwa Czesława. Tam też Czesław prawdopodobnie ukończył szkołę powszechną, a potem uczył się w gimnazjum ogólnokształcącym w Warszawie.
Następnie odbył służbę w Wojsku Polskim już w niepodległej Polsce i ukończył ją w stopniu kaprala. Opuścił rodzinne strony i w latach 1924-1927 pracował w Lubrańcu jako naczelnik tamtejszego urzędu pocztowo-telekomunikacyjnego państwowego przedsiębiorstwa „Polska Poczta, Telegraf i Telefon”, po czym został przeniesiony na równorzędne stanowisko do Brudzewa, w powiecie Koło. W 1931 r. ponownie objął stanowisko naczelnika poczty w Lubrańcu, gdzie pracował do 1940 r. W tej placówce było wówczas zatrudnionych kilku listonoszy, którzy obsługiwali teren miasta Lubrańca i gminy Piaski.
5 października 1926 r. w wieku 24 lat Czesław Lemański, urzędnik pocztowy zamieszkały w Lubrańcu, zawarł związek małżeński ze Stanisławą Szadkowską, córką Stanisława Szadkowskiego i Franciszki z domu Skompskiej. Właśnie z tego aktu małżeństwa dowiadujemy się o miejscu urodzenia Czesława, bo w księgach metrykalnych parafii Wieliszew nie ma jego aktu urodzenia, a są akta urodzenia jego rodzeństwa. W dokumentach Czesław również podawał miejsce urodzenia Wieliszew (np. w niemieckim zgłoszeniu celem policyjnego stwierdzenia ludności). Z małżeństwa Czesława i Stanisławy narodziły się dwie córki: Irena (ur. 1927) i Anna (ur. 1929).
Czesław Lemański został odznaczony w 1938 r. z okazji 15-lecia działalności Ligi Obrony Powietrznej i Przeciwgazowej (LOPP) honorową odznaką brązową III stopnia LOPP spośród działaczy tej organizacji w województwie warszawskim.
W 1940 r. został usunięty przez Niemców ze stanowiska naczelnika poczty i skierowany do pracy w miejscowym młynie. Po kilku miesiącach został bez podania przyczyn aresztowany przez gestapo i wysłany do obozu koncentracyjnego w Dachau. Stamtąd został przeniesiony do obozu w Mauthausen-Gusen, gdzie zginął 12 kwietnia 1941 r., o czym niemiecki komendant obozu powiadomił rodzinę, podając jako przyczynę śmierci atak serca, co było oczywistą nieprawdą. Czesław Lemański zginął prawdopodobnie z powodu wycieńczenia organizmu.
Warto pamiętać o Czesławie Lemańskim, który poniósł śmierć w niemieckim obozie koncentracyjnym tylko dlatego, że był Polakiem.
Krzysztof Klimaszewski
Nasza
