Nasza Historia: Ks. Anatol Sałaga (1895-1965) – pierwszy proboszcz parafii Legionowo.

Ks. Anatol Sałaga

Ks. Anatol Sałaga (1895-1965) – pierwszy proboszcz parafii Legionowo

Urodził się 1 marca 1895 r. w Olkuszu, jako syn pisarza hipotecznego Ludwika Sałagi i Stanisławy z domu Fronik. Ukończył gimnazjum w Sosnowcu. Miał liczne rodzeństwo, m.in. brata Stanisława, znanego artystę malarza. Po śmierci ojca rodzina przeprowadziła się do Warszawy, gdzie Anatol ukończył Seminarium Pedagogiczne im. Z. Krasińskiego. Wybuch I wojny światowej zastał go w Krakowie. Miał wówczas wstąpić do I Brygady Legionów Polskich. W 1916 r. został skierowany do pracy konspiracyjnej w warszawskim okręgu POW. W latach 1917-1923 studiował w Wyższym Seminarium Duchownym w Warszawie. W 1923 r. otrzymał święcenia kapłańskie z rąk abpa Stanisława Galla. W latach 1923-1929 wikary w parafiach w Jakubowie, Żychlinie, Brwinowie, Żbikowie, Tarczynie, Piasecznie i w parafii MB Różańcowej w Warszawie, a następnie proboszcz w Celestynowie (1929-1932) i w Pustelniku (1932-1933).

 

 

Od grudnia 1933 r. został pierwszym proboszczem parafii św. Jana Kantego w Legionowie. Tutaj przeprowadził prace wykończeniowe właśnie wybudowanego kościoła. Na III parceli pozyskał grunt pod cmentarz parafialny. W czasie pobytu w Legionowie ks. Sałaga pełnił również funkcję kapelana kaplicy garnizonowej oraz Wytwórni Balonów i Spadochronów.

Aktywnie działał w Związku Rezerwistów i został powołany w skład jego Zarządu Głównego. Pełnił funkcję kapelana naczelnego POW. W 1935 r. podczas przejazdu pociągu ze zwłokami Marszałka Piłsudskiego odprawił krótką modlitwę na stacji w Piasecznie. We wrześniu 1937 r. w Zielonej wygłosił kazanie z okazji 20-lecia ćwiczeń POW, a w listopadzie tego samego roku w Wilnie kazanie podczas I Ogólnopolskiego Zjazdu Peowiaków.

 

 

Po wybuchu II wojny światowej dwukrotnie więziony przez Niemców na Pawiaku. Po raz pierwszy w 1939 r. (został zwolniony po kilku dniach), a po raz drugi 7 stycznia 1944 r. na okres trzech miesięcy. Pod pretekstem świadczenia usług fryzjerskich spowiadał więźniów i niósł im pomoc duchową. Przed zajęciem Legionowa przez Armię Czerwoną ukrył księgi stanu cywilnego i naczynia liturgiczne ratując je przed rabunkiem lub zniszczeniem. Wywieziony z Legionowa przez Niemców znalazł się w Lesznie. Po wkroczeniu Sowietów został kapelanem 3. Dywizji 1. Armii WP i brał udział w walkach o Wał Pomorski. W 1945 r. mianowany proboszczem Szczecinka. Intensywnie włączył się w budowanie polskiej społeczności miasta. Nazywano go pierwszym proboszczem Ziem Odzyskanych. Po 1949 r. administrował parafiami w Krosinie i Ustce. Jego polityczne zaangażowanie w działania „księży patriotów” nie przysporzyły mu sympatii i doprowadziły do buntu parafian. W 1958 r. został zmuszony do przejścia na emeryturę. Osiadł w Szczecinku i na prośbę kuratorium podjął pracę nauczyciela języka rosyjskiego i rysunku. W 1963 r. wyjechał na kurację sanatoryjną w Inowrocławiu. Zmarł w Warszawie 25 sierpnia 1965 r. Pochowano go na Starych Powązkach w grobie zbiorowym kapłanów Archidiecezji Warszawskiej (Kw. 153, rz. 1,2, m. 23- 30).

Rafał Degiel