Mikołaj Bożym (1888–1940) – zasłużony działacz samorządowy i społeczny, wójt Legionowa, zamordowany w Palmirach 26 lutego 1940 r.
Mikołaj Bożym urodził się 5 stycznia 1888 r. we wsi Skrzeszew. W 1905 r. rozpoczął praktykę szewską w jednym z warsztatów w Warszawie. Tu podjął antycarską działalność i współpracę z Narodowym Związkiem Robotniczym. Poszukiwany przez carską żandarmerię powrócił do rodzinnego Skrzeszewa, gdzie agitował okolicznych mieszkańców. W 1906 r. podczas jednego z wieców zniszczył portret cara Mikołaja II, za co został uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej.
Po odzyskaniu niepodległości M. Bożym całą swoją energię poświęcił pracy społecznej. W okresie międzywojennym mieszkał w Legionowie. Działał aktywnie w samorządzie szczebla gminnego i powiatowego. W drugiej połowie lat 20. należał do inicjatorów utworzenia Urzędu Pocztowo-Telegraficznego w Legionowie (wówczas Jabłona Gucin), Ochotniczej Straży Pożarnej, Kasy im. Stefczyka. Jako członek Wydziału Powiatowego Sejmiku Warszawskiego zabiegał o utworzenie samodzielnej gminy Legionowo, co udało się zrealizować 17 marca 1930 r.
Równolegle rozwijał działalność gospodarczą. Na początku lat 30. na posesji przy ul. Kościuszki 15 (dziś 9B) założył: „Wytwórnię Wyrobów Betonowych M. Bożym i Syn”. Jego zakład specjalizował się w produkcji rur, płyt chodnikowych, pustaków itp. W 1930 r. bezinteresownie przekazał betonowe kręgi i wybudował studnię przy ul. Jagiellońskiej dla przyszłej Szkoły Powszechnej nr 2. W połowie lat 30. aktywnie wspierał ofiary powodzi. 9 listopada 1932 r. za działalność społeczną i samorządową M. Bożym został odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi przez premiera RP Aleksandra Prystora. Za działalność niepodległościową otrzymał w 1933 r. Odznakę Pamiątkową Więźniów Ideowych.
Wybuch II wojny światowej zastał M. Bożyma w Legionowie. 8 września 1939 r stanął on na czele 15-osobowego Obywatelskiego Zarządu Gminy Legionowo, w którego skład ochotniczo weszli ważniejsi działacze społeczni, radni i przedsiębiorcy. Opiekowali się mieszkańcami szukającymi wsparcia po opuszczeniu Legionowa przez dotychczasowe władze gminy. Niedługo po wkroczeniu Niemców M. Bożyma usunięto z zajmowanego stanowiska. Kilka miesięcy później został aresztowany wraz z synem i rozstrzelany 26 lutego 1940 r. w lesie koło Palmir. Tego dnia wraz z nimi zamordowano 190 osób – mieszkańców Legionowa i okolic. Zasługi Mikołaja Bożyma dla Legionowa wciąż oczekują na upamiętnienie w przestrzeni miasta, co miejmy nadzieję niedługo nastąpi. Więcej na Jego temat przeczytacie Państwo w „Roczniku Legionowskim” tom XIII z 2021 r.
Jacek Emil Szczepański
