Drugiego stycznia do Nieporętu dojechał pierwszy pociąg SKM. Długo wyczekiwane, sprawne połączenie kolejowe z Radzyminem, Legionowem i Warszawą stało się faktem. Warto jednak pamiętać, że gmina ma długą kolejową tradycję, bowiem już w 1897 r. uruchomiono szerokotorową linię do Zegrza. Z Nieporętu pociągiem można było odjechać już prawie 104 lata temu. W poniższym artykule chciałbym przedstawić historię ruchu pasażerskiego właśnie z tej miejscowości.
Pierwsze pociągi pasażerskie pojawiły się na stacji w Nieporęcie w listopadzie 1916 r. Poruszały się po wąskotorowej linii kolejowej o rozstawie szyn wynoszącym 800 mm. Już w 1913 r. Rosjanie rozpoczęli przygotowania do budowy połączenia kolejowego łączącego dzisiejsze Zegrze Południowe z Wawrem. Linia miała mieć duże znaczenie militarne. Wybudowano niezbędne przepusty i nasypy. Wojska niemieckie, które wkroczyły w ten rejon w 1915 r., przy współpracy z zarządem kolei mareckiej wybudowały tor kolejowy i uruchomiły ruch towarowy na całej długości linii oraz rozkładowy ruch pasażerski na 14–kilometrowym odcinku ze Strugi do Zegrza. Trasa kolei biegła w śladzie dzisiejszej DW 631 (ul. Zegrzyńska, Pogonowskiego). W obecnych granicach gminy zlokalizowano przystanek osobowy Wólka Radzymińska, Nieporęt (z mijanką) oraz krańcowy Zegrze. Wybudowano również bocznice do tartaku w Izabelinie (1,5 km) oraz do fortu w Beniaminowie (4 km) biegnącą wzdłuż dzisiejszej ul. Wojska Polskiego. Czas jazdy z Zegrza do Strugi wynosił 50 minut. Dalej pociąg kontynuował jazdę na warszawską Pragę. Na trasie kursowały dwie pary pociągów. Po odzyskaniu niepodległości na linii zamarły transporty wojskowe, przewozy osobowe nie przynosiły zysków a pośpiesznie wybudowane torowisko było w bardzo złym stanie technicznym. W 1922 r. podjęto decyzję o jego rozebraniu.
W kolejnych latach dojazd pociągiem do Warszawy możliwy był ze stacji w Zegrzu. Sytuacja zmieniła się w latach trzydziestych. Dnia 22 sierpnia 1936 r. uroczyście otwarto istniejącą do dzisiaj linię Wieliszew–Tłuszcz. Jej celem było usprawnienie transportu z Wileńszczyzny z pominięciem przeciążonego węzła warszawskiego. Stacji w Nieporęcie i Dąbkowiźnie nie utworzono od razu. W tabelach rejonowego rozkładu jazdy znajdujemy je dopiero w 1938 r. jednak nie zatrzymywały się na nich pociągi. Ruch pasażerski na stacji uruchomiony został z dniem 15 maja 1939 r. i były to cztery składy dziennie. Linia działała podczas II wojny światowej jednak została zniszczona w 1944 r. Dla pociągów osobowych uruchomiona została w maju 1947 r., wtedy w Nieporęcie zatrzymywało się 6 składów.
W związku z budową Jeziora Zegrzyńskiego i Kanału Żerańskiego wybudowano nowy most kolejowy a tory poprowadzono na nasypie. Powstał również budynek stacji kolejowej, rozebrany w 2005 r. Trasę zelektryfikowano w 1972 r. W 1982 r. zatrzymywało się tu 16 pociągów. W latach dziewięćdziesiątych nastąpił regres liczby połączeń. Stopniowo likwidowano kolejne z nich, tak że w 2000 r. z Nieporętu odjeżdżały 4 pociągi. Ruch pasażerski zawieszono z dniem 24 czerwca 2000 r. Przez 6 lat jeździły tu tylko pociągi towarowe i służbowe. W latach 2006–2008 uruchomiono szynobus „Zegrzyk” w relacji Warszawa Gdańska – Radzymin, następnie nie cieszące się zainteresowaniem podróżnych połącznie Tłuszcz–Sierpc.
Miejmy nadzieję, że mieszkańcy będą chętnie korzystać z SKM-ki, która skróci czas ich dojazdu do pracy czy szkoły, pozwalając uniknąć długiego stania w porannych i popołudniowych korkach. Transport szynowy jest ponadto bezpieczniejszy i zdrowszy dla środowiska.
Konrad Szostek
Ważniejsze źródła:
M. Pakuła. Linie kolejowe w powiecie legionowskim. Zarys historii i ślady przeszłości [w:] Rocznik Legionowski 2018, t. XI,
B. Pokropiński, Kolej marecka, Warszawa 1985,
Rejonowe Rozkłady Jazdy Pociągów 1919, 1938, 1939, 1947, 1982, 2000.
Patroni wydawnictwa:
