st. przod. Leonard Oktaba (1900-1940) – urodzony w Wieliszewie komendant posterunku Policji Polskiej w Brześciu nad Bugiem, zamordowany w Miednoje.
Urodził się 3 listopada 1900 r. w Wieliszewie. Był synem Tomasza i Rozalii z domu Jędraszko małżonków Oktaba.
Działo się we wsi Wieliszewie 29 października /11 listopada 1900 roku o godzinie drugiej po południ stawił się Tomasz Oktaba mający 39 lat, rolnik zamieszkały w Wieliszewie w obecności Kazimierza Powały 55 lat i Antona Oktaby 36 lat, obydwóch gospodarzy tamże zamieszkałych i okazał nam dziecię płci męskiej urodzone w Wieliszewie 21 października (3 listopada) bieżącego roku o godzinie 11 w nocy z jego prawowitej małżonki Rozalii z Jendraszków mającej lat 37. Dziecięciu temu na chrzcie świętym w dniu dzisiejszym odbytym nadane zostało imię Leonard a rodzicami jego chrzestnymi byli Teofil Mitrowski i Petronela Oktaba. Akt ten stawiającemu się i świadkom przeczytany został i podpisany tylko przeze mnie z powodu ich niepiśmienności /ksiądz Stanisław Mioduszewski administrator parafii Wieliszew/
W latach 1910 -1912 uczęszczał do trzyoddziałowej szkoły powszechnej w Wieliszewie, którą ukończył ze sprawowaniem wzorowym.
Później odbywał służbę w Wojsku Polskim. 3 listopada 1919 r. decyzją PKU Pułtusk stał się poborowym i 5 marca 1920 r. został wcielony do plutonu wyszkolenia 6. szwadronu zapasaowego taborów. Brał udział w wojnie polsko – rosyjskiej 1920 roku. Potem 10 maja 1921 r. został przeniesiony do 4. szwadronu, gdzie 1 lutego 1922 r. rozkazem nr 23/22 dowództwa 6. Dyonu Taborów ze Lwowa otrzymał awans na starszego szeregowca. Przeniesiony do rezerwy 30 grudnia 1922 r.
Po odbytej służbie wrócił do Wieliszewa. Podjął się pracy w budownictwie przy państwowych budowlach w Jabłonnie (dzisiejsze Legionowo). Jednak życie w cywilu zbytnio go nie pociągało. 25 czerwca 1923 r. postanowił zakończyć pracę budowniczego i w tym samym dniu złożył podanie do Komendy Policji Powiatowej w Warszawie o przyjęcie w poczet funkcjonariuszy Policji Państwowej Okręgu Warszawskiego.
W swoim podaniu napisał:
Niniejszym mam honor prosić o łaskawe przyjęcie mnie w poczet funkcjonariuszy Policji Państwowej okręgu warszawskiego. Mam lat 23. Ukończyłem szkołę gminną. Jestem wyznania rzymsko-katolickiego. Jestem kawalerem. Służyłem w armii polskiej przez lat trzy, pozostałem zwolniony z wojska z dniem 31/XII 1922 roku i zaś od tej chwili do dnia dzisiejszego utrzymuję się z wyrobku. Mam nadzieję, iż Szanowna Komenda Policji Państwowej uwzględni moją prośbę.
Komenda PP Okręgu VI m. st. Warszawy prośbę przyjęła i z dniem 1 lipca 1923 roku Leonard Oktaba został przyjęty do służby na 6-miesięczny okres próbny w charakterze posterunkowego z przeznaczeniem do służby granicznej. Został skierowany do Policji Polskiej województwa poleskiego, utworzonego 19 lutego 1921 r. z siedzibą w Pińsku, a później po pożarze miasta w sierpniu 1921 r. stolicę przeniesiono do Brześcia Litewskiego, przemianowanego 20 marca 1923 r. na Brześć nad Bugiem. Było to jedno z najbardziej zacofanych województw Polski międzywojennej, o wysokim stopniu analfabetyzmu.
Leonard Oktaba w 1924 r. pełnił służbę na posterunku granicznym w Majoroszczyźnie pow. kobryński, a w latach 1925–1928 w Brześciu n. Bugiem. W okresie od 29 stycznia do 18 marca 1926 r. ukończył 6-tygodniową szkołę posterunkowych przy komendzie PP w Sownach z wynikiem dobrym.
8 stycznia 1928 r. zawarł związek małżeński w kościele parafii Łomazy powiatu bialskiego województwa lubelskiego z panną Stefanią Jaroszuk, mieszkanką wsi Lubenka gminy Huszcza powiatu bialskiego, córką nieżyjących Jana i Aleksandry z Niedzielskich małżonków Jaroszuków.
15 listopada 1928 r. poleceniem komendanta wojewódzkiego PP w Brześciu nad Bugiem został przeniesiony do służby na posterunku kolejowym w tym mieście.
30 kwietnia 1929 r. odznaczony został Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Następnie komendant wojewódzki PP województwa poleskiego awansował go z dniem 1 lutego 1935 r. na starszego posterunkowego z X-tą grupą uposażenia. Kolejnym odznaczeniem jaki otrzymał Leonard Oktaba za swoją długoletnią służbę był Brązowy Krzyż Zasługi, który nadał mu 4 sierpnia 1938 r. Prezes Rady Ministrów Sławoj Składkowski, potwierdzony 12 października 1938 r. stosownym dyplomem nadkomisarza Józefa Twaroga, komendanta wojewódzkiego.
Leonard Oktaba we wrześniu 1939 r. był komendantem posterunku w Brześciu nad Bugiem. Po zajęciu tych terenów przez wojska sowieckie został uwięziony w obozie w Ostaszkowie. Leonard Oktaba został rozstrzelany w Miednoje prawdopodobnie w kwietniu 1940 r. (wyroki na więźniach z Ostaszkowa wykonywano jeszcze w maju) i spoczywa na Polskim Cmentarzu Wojennym w Miednoje.
Krzysztof Klimaszewski
