Wkrótce po odzyskaniu niepodległości przystąpiono do wyboru nowych władz samorządowych w gminie Jabłonna. Dotychczasowego wójta i radę zatwierdziła jeszcze administracja niemiecka, co w nowej rzeczywistości wymagało zmian.
Podstawę prawną do przeprowadzenia wyborów stanowił: Dekret o utworzeniu Rad Gminnych na obszarze b. Królestwa Kongresowego z 27 listopada 1918 r. Na jego podstawie poszczególne Zgromadzenia Gminne wybierały wójta, jego zastępcę oraz 12 członków rady gminnej. Jednocześnie wyłaniały 6 zastępców, których powoływano do rady w razie ustąpienia jednego z radnych.
Wybory do rady gminy Jabłonna odbyły się 2 stycznia 1919 r. O urząd wójta ubiegało się dwóch kandydatów 41-letni Franciszek Buczny, gospodarz z Łajsk, oraz 45-letni Władysław Ponto z Chotomowa. Po przeliczeniu głosów ważnych okazało się, że F. Buczny otrzymał ich 550, natomiast W. Ponto nieco mniej, bo 516. W rezultacie komisarz rządowy zatwierdził F. Bucznego na stanowisko wójta. Obowiązki jego zastępcy objął W. Ponto.
Członkami rady gminy Jabłonna zostali:
ks. Stanisław Walichnowski, lat 40, proboszcz z Chotomowa,
Józef Zatrybowski, lat 38, stolarz z Henrykowa,
Bronisława Bzurowa, lat 39, żona doktora z Jabłonny,
Ludwik Jasiński, lat 60, gospodarz z Jabłonny,
Józef Wodzyński, lat 51, gospodarz z Jabłonny,
Adam Bienias, lat 36, stolarz z Jabłonny,
Jan Mierzejewski, lat 46, właściciel kolonii z Choszczówki,
Antoni Sapiejewski, lat 48, gospodarz z Tarchomina,
Józef Miatkowski, lat 24, gospodarz z Jabłonny,
Józef Derlacz, lat 43, gospodarz z Dąbrowy Chotomowskiej,
Adam Mielczarski, lat 46, gospodarze ze Świdrów Starych,
Witold Majlert, lat 37, ziemianin z Marcelina.
Na zastępców członków Rady wybrano niżej wymienionych:
Ignacy Marchlewski, lat 53, murarz z Jabłonny,
Franciszek Bułka, lat 48, cieśla z Henrykowa,
Leopold Grotowicz, lat 61, gospodarz z Józefowa,
Józef Skrzypkowski, lat 35, gospodarz ze Świdrów Starych,
Stanisław Gierczyński, lat 42, gospodarz z Dąbrówki Szlacheckiej,
Antoni Deleciński, lat 24, właściciel kolonii z Chotomowa.
Miesiąc po wyborach F. Buczny zrezygnował z powierzanej mu funkcji wójta, ponieważ 26 stycznia 1919 r. został wybrany posłem na Sejm Ustawodawczy RP. Skutkowało to koniecznością przeprowadzenia nowych wyborów, które sędzia pokoju z Jabłonny wyznaczył 3 marca 1919 r. Tym razem o urząd wójta ubiegało się trzech silnych kandydatów: Władysław Ponto, Ignacy Borkowski – okupacyjny wójt Jabłonny oraz Józef Derlacz. Największym zaufaniem wyborcy obdarzyli ostatniego, który otrzymał 201 głosów. I. Borkowski uzyskał 134 głosy, a W. Ponto już tylko 128.
Przebieg wyborów oprotestowali mieszkańcy Jabłonny. Cześć z nich zarzuciła rzekome fałszowanie wyborów. Nieprawidłowości miały polegać na oddawaniu przez te same osoby więcej niż jednego głosu na I. Borkowskiego. W obronie dawnego wójta natychmiast wystąpiła grupa mieszkańców, wśród których znaleźli się m.in. przedstawiciele mniejszości niemieckiej i żydowskiej z gminy Jabłonna. Także mieszkańcy wsi Łajski złożyli odwołanie. Domagali się, aby ich wieś, licząca około pół tysiąca mieszkańców, miała swoją reprezentację w radzie gminy Jabłonna. Po zrzeczeniu się stanowiska przez F. Bucznego włościanie z Łajsk wystąpili o zastąpienie go Janem Kado. Komisarz rządowy uznał ten wniosek za niezgodny z trybem wyborczym i tym samym za niezasadny. Po przeanalizowaniu pozostałych protestów 28 marca 1919 r. komisarz podjął decyzję o zatwierdzeniu Józefa Derlacza na urzędzie wójta gminy Jabłonna.
Jacek Emil Szczepański
Ważniejsze źródła:
1. Archiwum Państwowe w Warszawie, Komisarz Rządowy na Powiat Warszawski, sygn. 3
· Protokół głosowania w gminie Jabłonna do Rady Gminnej, Jabłonna 2 I 1919 r. ,
· Protokół głosowania w gminie Jabłonna na urząd Wójta i jego zastępcy, Jabłonna 3 III 1919 r.,
Skład osobowy Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 20 stycznia 1920 r.
Patroni wydawnictwa:
