Niewypłacalność przedsiębiorstwa to sytuacja, która wymaga podjęcia działań nie tylko z myślą o ochronie interesów wierzycieli, ale również w celu zminimalizowania odpowiedzialności osób zarządzających firmą. W polskim systemie prawnym niewypłacalność definiowana jest jako trwała utrata zdolności do regulowania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Obowiązkiem w takiej sytuacji jest terminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości, który może pomóc uniknąć odpowiedzialności majątkowej.
Krok 1 – identyfikacja niewypłacalności
Pierwszym krokiem, jaki należy podjąć, jest zidentyfikowanie przesłanek niewypłacalności. W polskim prawie upadłościowym (art. 11 ust. 1 p.u.), dłużnik uznawany jest za niewypłacalnego, jeśli utracił zdolność do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Dla spółek kapitałowych dodatkową przesłanką jest nadmierne zadłużenie – gdy wartość zobowiązań przekracza wartość majątku przedsiębiorstwa. Prawidłowe rozpoznanie tej sytuacji pozwala uniknąć późniejszych konsekwencji prawnych.
Krok 2 – terminowe złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości
Podstawowym wymogiem prawnym dla zarządu firmy w sytuacji niewypłacalności jest złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Przepisy prawa przewidują na to 30 dni od momentu powstania stanu niewypłacalności (art. 21 ust. 1 p.u.). Terminowe złożenie wniosku jest istotne, ponieważ jego niedotrzymanie może skutkować odpowiedzialnością majątkową członków zarządu za szkody wyrządzone wierzycielom na skutek zaniechania.
Krok 3 – rozważenie postępowania restrukturyzacyjnego
W polskim systemie prawnym restrukturyzacja pozwala uniknąć bezpośredniego ogłoszenia upadłości i daje szansę na poprawę kondycji finansowej przedsiębiorstwa. Prawo restrukturyzacyjne (p.r.) przewiduje różne procedury, takie jak postępowanie o zatwierdzenie układu, przyspieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe czy sanacyjne, które można dostosować do sytuacji finansowej firmy. Warto rozważyć tę opcję jako środek ochrony przed upadłością.
Krok 4 – działania mające na celu ochronę majątku
Jeżeli zidentyfikowane zostaną działania mogące przynieść firmie dodatkowe środki lub poprawić jej płynność finansową, warto je podjąć, o ile są zgodne z prawem i nie godzą w interesy wierzycieli.
Krok 5 – dokumentowanie działań
W celu uniknięcia odpowiedzialności ważne jest także właściwe dokumentowanie wszelkich działań podejmowanych w związku z niewypłacalnością firmy oraz konsultowanie decyzji z prawnikiem lub/i doradcą restrukturyzacyjnym. Dokumentowanie działań pozwala na wykazanie, że zarząd podejmował próby uniknięcia upadłości i działał w interesie wierzycieli.
Podsumowanie
Niewypłacalność firmy to trudna sytuacja, wymagająca szybkiego i odpowiedzialnego działania ze strony zarządu. Odpowiednia identyfikacja niewypłacalności, terminowe zgłoszenie upadłości, rozważenie restrukturyzacji oraz odpowiednie dokumentowanie wszystkich decyzji mogą skutecznie chronić zarząd przed odpowiedzialnością.
A jeżeli Twoja firma stała się niewypłacalna lub grozi jej niewypłacalność — zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią.
Adwokat Łukasz Jabłoński
