Od nieporozumień dotyczących zakresu prac, przez problemy z jakością wykonania, aż po konflikty związane z płatnościami – przyczyn napięć jest wiele. Jednakże, zrozumienie najczęstszych źródeł konfliktów i wprowadzenie odpowiednich środków zaradczych może znacząco zmniejszyć ryzyko ich wystąpienia. W tym artykule przyjrzymy się najczęstszym przyczynom sporów budowlanych i przedstawimy praktyczne porady, jak ich unikać, aby każda inwestycja mogła przebiegać zgodnie z planem, bez zbędnych komplikacji i stresu.
Czego najczęściej dotyczą spory budowlane
Realizacja inwestycji budowlanych to skomplikowany proces, który wymaga ścisłej współpracy między inwestorem, inżynierem, wykonawcą i innymi uczestnikami. Najczęstsze przyczyny sporów budowlanych obejmują kwestie finansowe i terminy realizacji. Inwestorzy często dążą do jak najszybszego ukończenia projektu w ramach budżetu, podczas gdy wykonawcy mogą domagać się dodatkowego wynagrodzenia za zmiany w zakresie prac lub opóźnienia. Spory wynikają również z nieprecyzyjnych umów, które niejasno definiują prawa i obowiązki stron. Dodatkowym problemem są niedoskonałości polskiego prawa budowlanego, które często pozostawia miejsce na różne interpretacje przepisów.
Metody rozwiązywania sporów w budownictwie
W praktyce budowlanej, konflikty między uczestnikami projektów najczęściej zaleca się rozwiązywać za pomocą następujących metod i procedur:
- powołanie komisji rozjemczej (zgodnie z warunkami kontraktowymi FIDIC),
- arbitraż (zgodnie z warunkami kontraktowymi FIDIC),
- mediacja,
- postępowanie polubowne,
- orzeczenie eksperta,
- postępowanie sądowe.
Jak unikać sporów budowlanych?
Aby uniknąć sporów z wykonawcami budowlanymi, warto zabezpieczyć się poprzez zawarcie pisemnej umowy o roboty budowlane, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego.
Pomocna może być również analiza umowy przeprowadzona przez prawnika. W umowie warto zawrzeć klauzule dotyczące kar za niedotrzymanie warunków umowy lub opóźnienia.
Kluczowe jest także realistyczne oszacowanie czasu potrzebnego na realizację projektu, aby uniknąć konfliktów wynikających z niedokładnych przewidywań. Co bardzo ważne — należy również uwzględnić margines czasowy na ewentualne poprawki i zmiany w projekcie, aby nikt do nikogo nie miał pretensji za ewentualnie „obsuwy”.
Regularna komunikacja między inwestorem a wykonawcą jest równie ważna co sama umowa. Jasne i otwarta komunikacja pozwala na szybkie rozwiązywanie ewentualnych problemów i unikanie eskalacji konfliktów. Warto również na bieżąco dokumentować postęp prac i wszelkie zmiany w projekcie.
Dodatkowo, w umowie można zawrzeć klauzule dotyczące procedur rozwiązywania sporów, takich jak mediacja czy arbitraż, co umożliwi rozwiązanie konfliktów w sposób polubowny, bez konieczności angażowania sądu.
Przestrzeganie powyższych zasad może znacząco zredukować ryzyko wystąpienia sporów i zapewnić płynny przebieg realizacji inwestycji budowlanej.
Adwokat Dagmara Jabłońska
