Święty Mikołaj dawniej i dziś

Święty Mikołaj urodził się w Patarze około 280 roku. Na początku IV wieku został biskupem Miry, miasta, w południowo-zachodniej części Azji Mniejszej, dziś leżącego na terenach tureckich. Tam żył i tam zmarł. Został pochowany 6 grudnia 342 roku. I dlatego 6 grudnia świętujemy jego imieniny.
Święty Mikołaj pochodził z zamożnej rodziny, ale był wrażliwy na ludzką biedę i krzywdę. Pomagał biednym przez całe swoje życie i robił to zwykle w bardzo dyskretny sposób. Zawsze wstawiał się za skrzywdzonymi. Wieść o jego dobroczynności i o cudach szybko rozeszła się najpierw po okolicy, a potem po świecie.
Jedna z legend głosi, że bardzo pomógł trzem pannom na wydaniu, które nie mogły wyjść za mąż, bo były biedne. Święty Mikołaj wyposażył je, dzięki czemu stały się zamożne i wkrótce były zamężne. Inne legendy głoszą, że uratował żeglarzy z katastrofy morskiej, wskrzesił dziecko, rozmnożył zboże ratując ludzi od głodu. Podobno jako biskup podrzucał woreczki z pieniędzmi pod drzwi domów bardzo biednych ludzi i odmieniał ich ciężkie życie. Ta postawa sprawiła, że został patronem ubogich panien a także żeglarzy.
W połowie IV stulecia cesarz Justynian zbudował w Konstantynopolu świątynię ku jego czci.

W 1087 r włoscy kupcy i piraci wykradli jego relikwie z Miry i chroniąc je przed muzułmańskimi najeźdźcami, wywieźli je do Bari w Apullii, gdzie został patronem miasta. Wraz z przeniesieniem jego relikwii na teren Włoch w XI wieku kult św. Mikołaja błyskawicznie rozszerzył się na Europę. Przeniknął do Niemiec, Francji, Anglii, Holandii a także na Wschód obejmując cała Ruś. Jest patronem Grecji, Rosji, Moskwy, Bari, Antwerpii i wielu innych miast na świecie. Dziś do Bari pielgrzymują chrześcijanie z całego świata, głównie katolicy.

Wizerunek świętego Mikołaja

Święty malowany był w poważnym stroju biskupa na licznych ikonach, zawsze obecny był w ikonostasach każdej cerkwi. Z czasem jednak zastąpiono wizerunek dostojnego biskupa z pastorałem laickim gwiazdorem. Dziś rzadko można spotkać wizerunek świętego takim, jakim był naprawdę. W tradycji europejskiej i polskiej św. Mikołaj jest znany przede wszystkim jako przyjaciel i opiekun dzieci. Chodzi w czerwonym płaszczu czy kubraczku obszytym białym futrem. Ma siwą brodę i wąsy, wesołe oczy i nieco zabawny wygląd. Zawsze jest z worem pełnym prezentów.
W dniu swego święta przynosił do domów grzecznym dzieciom słodycze, jabłuszka, prezenty a niegrzecznym rózgi. Zjawiał się z nieba. Dzieci modliły się do niego, dzisiaj piszą do niego listy.

Zwyczaj ten prawdopodobnie pochodzenia niemieckiego znany był już w Polsce w XIX wieku, najpierw w miastach na Podkarpaciu, Małopolsce, na Śląsku, Wielkopolsce i Mazurach. Zwyczaj obchodzenia domów z czasem przeniósł się na całą Polskę.
Zwykle na starych ilustracjach widzimy, że św. Mikołaj chodzi po domach w towarzystwie asystentów w postaci Anioła i Diabła i rozmawia z dziećmi i ich rodzicami, dając dzieciom nagrody za dobre sprawowanie lub rózgi niegrzecznym. Bywało, że Diabeł na miejscu wymierzał karę, jak na jednej z moich starych pocztówek. Czasem przychodził tylko z Aniołkiem.
Obecnie 6 grudnia w całej Polsce, i w mieście i na wsi, dzieci dostają prezenty. W szkołach i przedszkolach organizowane są mikołajki, kiedy dzieci wymieniają się prezentami. Odbywają się też spotkania ze św. Mikołajem, fotografowanie się ze świętym, przedstawienia z Mikołajem w roli głównej. Jest bohaterem wielu ulubionych przez dzieci bajek, teatrzyków. Przed samymi świętami dzieci są ponownie odwiedzane przez świętego Mikołaja, który albo je odwiedza w domu wręczając osobiście upragnione prezenty albo podrzuca je pod choinkę, kiedy dzieci śpią, lub wrzuca przez komin, dlatego wiesza się skarpety obok kominka specjalnie na ten cel przeznaczone. Zawsze uszczęśliwia dzieci, czyni dobro, spełnia ich marzenia.
Święty Mikołaj to dziś symbol świąt. Możemy go spotkać w sklepach, na ulicy, na plakatach, w kuszących reklamach telewizyjnych. Na reklamówkach świątecznych czytamy różne odmiany jego imienia : Santa Claus w Ameryce, Saint Nicolaus w Anglii, Weihnachts w Niemczech, Per Noel we Francji, Mikulas w Czechach i na Słowacji.

Listy do świętego Mikołaja

Obecnie św. Mikołaj przybywa z konkretnego miejsca na ziemi z Koła Podbiegunowego z Finlandii. Przyjeżdża w saniach pełnych prezentów zaprzężonych w dwa lub więcej reniferów. Miliony dzieci na całym świecie wypatrują go przed świętami z upragnionym prezentem. Dzieci mogą pisać do św. Mikołaja listy na adres: SANTA CLAUS ARCTIC CIRCLE, 96930 ROVANIEMI, FINLANDIA

Rovaniemi jest wioską św. Mikołaja w dalekiej Laponii i ma własną pocztę. Tam panuje długa zima. Pracują tam asystenci św. Mikołaja z różnych krajów, z Polski też. Odpisują wszystkim dzieciom na ich listy naprawdę. Sprawdziłam to. Napisałam list w języku angielskim a otrzymałam odpowiedź w języku polskim.

Zachęcam wszystkie dzieci małe i większe, żeby też to sprawdziły.
Krystyna BARTOSIK