Gmina Wieliszew – kraina 3 jezior, pięknych łąk i miejscowość z długą historią

Legionowo ma dobre połączenie z sąsiednim Wieliszewem. Trzy linie autobusowe ZTM L9, L10 i L11 dowiozą nas wygodnie do każdego zakątka tej miejscowości i jej okolic. Jeśli cenisz ciszę i spokój i chcesz być blisko natury, to polecam Wieliszew.

Miejscowość ta jest położona w większości na skarpie Jeziora Wieliszewskiego i od 1994r jest siedzibą Gminy Wieliszew. Nie każdy wie, że Wieliszew to kraina trzech jezior. Od Zegrza Północnego i wsi Rybaki wzdłuż Rezerwatu Wieliszewskie Łęgi i bezkresnych Wieliszewskich Łąk aż po zaporę w Dębem ciągnie się Jezioro Zegrzyńskie, jego północna odnoga, czyli pogłębiona Narew. Poniżej ruin pałacu Poniatowskich i kościoła wzdłuż wsi i łąk aż po Dynioland ciągnie się Jezioro Wieliszewskie, starorzecze Narwi. A bliżej szosy warszawskiej w sąsiedztwie dużego obszaru leśnego na tyłach Szpitala Onkologicznego znajduje się oaza spokoju i niczym niezmąconej ciszy Jezioro Kwietniówka, ulubione miejsce wędkarzy. Na wszystkich tych trzech jeziorach spotkać można łabędzie, które tu bezpiecznie wychowują swoje potomstwo. Są troskliwymi rodzicami, godnymi podziwu, długo opiekują się swoim potomstwem. Lubię co roku obserwować, jak dorastają maluchy pod czujną opieką rodziców. Czasem łabędzie tracą swoje dzieci, bo lisy tu podchodzą, ale kilkoro zawsze osiągnie dorosłość.

Długa historia

Wieliszew jest starą parafią. Pierwsze udokumentowane wzmianki o Wieliszewie pochodzą już z 1294 roku z klasztoru w Czerwińsku, którego Wieliszew był posiadłością. Pierwszy kościół powstał w 1387 roku z inicjatywy opatów z Czerwińska. Już w 1745 roku biskup Andrzej Stanisław Kostka Załuski zabiegał o prawa miejskie dla Wieliszewa, co świadczy o wysokiej pozycji wówczas tej miejscowości. W 1945 roku w miejscu spalonego drewnianego kościoła wybudowano nowy murowany nawiązujący kształtem i stylem do neoromańskich budowli sakralnych. Najważniejszym zabytkiem w Wieliszewie jest okazała dobrze zachowana, ostatnio wyremontowana, kaplica cmentarna z napisem „żona mężowi.”. Kaplicę ufundowała Maria Gautier, w 1834r, żona ówczesnego właściciela wsi. Na wieliszewskim cmentarzu znajduje się zadbana kwatera wojskowa 300 żołnierzy polskich, głównie 5 Dywizji Piechoty, którzy we wrześniu 1939 roku bronili przeprawy na Narwi.

Przyroda

Większa część Gminy Wieliszew znalazła się w strefie warszawskiego obszaru chronionego krajobrazu. Duże zespoły leśne, rozległe łąki, pomniki przyrody, wody jezior i rzeki Narew oraz plaże tworzą enklawę z doskonałymi warunkami dla wypoczynku i rekreacji. Po bezkresnych Łąkach Wieliszewskich o bogatej roślinności wiosną i latem można wędrować godzinami i podziwiać ich piękno i odpoczywać. Pieszo, na rowerach, pojedynczo, całymi rodzinami. Ostatnio łąki te upodobali sobie też lotniarze. Wczesnym latem na łąkach i mokradłach poprzecinanych kanałami można spotkać wieliszewskie storczyki. Jest nawet w Wieliszewie ulica storczyków. W maju, kiedy zakwitają łąki, trudno oderwać oczy od nich, przypominają kolorowe dywany.

Wędrując wałem wzdłuż Jeziora Zegrzyńskiego możemy zboczyć do Rezerwatu Wieliszewskie Łęgi zwanego też „Storczykowym Gajem”. Jest to jedno z najbogatszych stanowisk storczyków na Mazowszu. Rezerwat Wieliszewskie Łęgi utworzony został w 1990 r. Jest to rezerwat leśno-łąkowy. Obejmuje podmokłe, nadnarwiańskie tereny, obfitujące w liczne starodrzewie, łęgowe zarośla, wydmy piaszczyste, bagna, starorzecza, strumyk, stanowiska storczykowe oraz inne gatunki roślin chronionych i rzadkich. Dogodne warunki gniazdowania mają tu liczne gatunki ptaków. Zawsze podczas wędrówek towarzyszą mi piękne śpiewy ptaków, ich cudowne koncerty, po prostu idziesz przez rozśpiewany gaj. Po rezerwacie możemy bezpiecznie poruszać się przez wytyczone piękne trasy szlaku niebieskiego.

Miejsce dla całej rodziny

Ostatnio dużą popularnością cieszy się wieliszewski Dynioland, dostępny przez większą część roku, gdzie można zjeść zupę z dyni, ciasto dyniowe, kupić pamiątki, a małe dzieci mogą się tu wyhasać na ogromnej piaskownicy. Wydzierżawiony kawał łąki obsadzony jest dyniami z całego świata, słonecznikami, kukurydzą, warzywami, które można sobie kupić do domu. Odbywają się tu tzw. ostatnio popularne zielone lekcje dla dzieci w różnym wieku. Panowie są w stanie zaspokoić potrzeby każdej grupy wiekowej, uczniów i przedszkolaków. Nawet prowadzą naukę tańca, urodzinowe przyjęcia. Jest tu też małe zoo z miłymi zwierzętami. Odbywają się tu ogniska i potańcówki dla starszej młodzieży. Mogą w zimie zorganizować kulig, o ile śnieg spadnie. Dynioland jest bardzo korzystnie usytuowany w pobliżu zalewu i Jeziora Wieliszewskiego.

Promenada przy Jeziorku Wieliszewskim

Kilka lat temu Wieliszew sprawił sobie elegancką promenadę – spacerownik wzdłuż Jeziora Wieliszewskiego od kościoła wzdłuż wsi. Oczyszczono brzeg jeziora, co pozwoliło odsłonić przeciwległy brzeg, łąki i biały krzyż. Na całej trasie są nowe ławeczki, kosze na śmieci a wieczorem dobre oświetlenie. Można odbywać spacery, dzieci jeżdżą tu na rolkach, zimą zjeżdżają na sankach. W drugą stronę od kościoła do ruin Pałacu Poniatowskich pozostawiono nieczyszczony brzeg jeziora, co umożliwia poznawanie bogatej bagiennej roślinności, pięknie kwitnącej i pachnącej latem. Szkoda tylko, że nie zadbano o oczyszczenie z chaszczy i tym samym odsłonięcie ruin pałacu. Zachowały się fragmenty murów, sklepień. Przydałaby się tabliczka informująca o obiekcie. Pałac był pięknie usytuowany z widokiem na starorzecze Narwi i piękne łąki. W pobliżu zachowały się zabudowania folwarczne.

Latem popularną atrakcją jest rozbudowywana od kilku lat jedna z piękniejszych nad Jeziorem Zegrzyńskim plaż, otoczona z jednej strony wodami dawnej Narwi, z drugiej lasem z wygodnymi ścieżkami rowerowymi. Pełni funkcję plaży gminnej, ale w sezonie też pojawiają się tu turyści i z pobliskiego Legionowa i z Warszawy. Odbywają się tu mistrzostwa Jeziora Zegrzyńskiego w siatkówce plażowej.

Nie sposób nie wspomnieć o jeszcze jednej już znanej imprezie, mianowicie o Mistrzostwach Polski w Tańcach Polskich. Miejscowy Zespół Tańca Ludowego PROMYKI jest reprezentacyjną grupą artystyczną Gminy Wieliszew, kultywującą na scenie tańce polskie i obrzędy ludowe oraz polskie tańce narodowe. Zespół ten ma już ogromne osiągnięcia na tym polu i wiele sukcesów odniesionych tak w Polsce, jak i za granicą.

Centrum sportowe gminy stanowi hala sportowa i stadion w Wieliszewie, które zapewniają dzieciom i młodzieży wspaniałe warunki do uprawiania sportu i rozwoju fizycznego. Obok zajęć szkolnych odbywają się tu zajęcia gimnastyki korekcyjnej, zajęcia na siłowni, cykliczne rozgrywki międzyszkolne i powiatowe, działają tu różne sekcje sportowe. Hala pełni także rolę kulturalnego centrum gminy.

Wszystko się rozwija

WIELISZEW to miejscowość z 700-letnią historią i przyszłością. Położona malowniczo na skarpie Jeziora Wieliszewskiego, pozostałości dawnego meandra Narwi z pięknym widokiem na jezioro i ogromne łąki roztaczające się poniżej, piękne o każdej porze roku, zimą też, będzie przyciągał coraz więcej turystów, bo jest blisko Warszawy, z dobrym połączeniem kolejowym jak i autobusowym a w tutejszym nowocześnie wyposażonym Szpitalu Onkologicznym leczą się pacjenci już z całego Mazowsza. W Wieliszewie znajduje się również oddany do użytku w 1986 roku Zakład Wodociągu Północnego, który pokrywa w 1/3 zapotrzebowania Warszawy w wodę zdatną do picia.

Krystyna Bartosik