Trądzik kojarzy się nam powszechnie z problemem występującym głównie u młodzieży. Niestety coraz częściej dotyczy również osób starszych. Za granicę wiekową, po której rozpoznaje się tzw. trądzik dorosłych, przyjmuje się obecnie 25 lat.
Może on po prostu utrzymywać się od wieku młodzieńczego lub pojawić się dopiero w tym okresie życia. Znacznie częściej obserwuje się go u kobiet.
Objawy trądziku
Objawy trądziku dorosłych są w zasadzie podobne do objawów trądziku w młodszym wieku. W przeciwieństwie do trądziku młodzieńczego mogą nie występować zaskórniki (tzw. wągry), pojawiają się za to duże guzki i nacieki zapalne, zwłaszcza w dolnej części twarzy (okolica brody, żuchwy i szyi). Po ustępujących wykwitach często zostają przebarwienia pozapalne, a nawet zanikowe blizenki.
Przyczyny trądziku
Przyczyny powstawania trądziku dorosłych nie są do końca poznane i u każdego mogą odgrywać rolę inne czynniki. W każdym przypadku trzeba brać pod uwagę możliwość występowania zaburzeń endokrynologicznych, z których najważniejszy jest hiperandrogenizm (podwyższone stężenie męskich hormonów –androgenów we krwi). Na jego obecność wskazują także nieregularne miesiączki, otyłość brzuszna, hirsutyzm (nadmierne owłosienie w miejscach typowych dla mężczyzn). Na szczęście nie u wszystkich kobiet z trądzikiem stwierdza się problemy hormonalne. Często zdarza się, że występuje nadmierna reakcja skóry na prawidłowe stężenie androgenów we krwi. Ważnym czynnikiem zaostrzającym trądzik jest także nadmierny lub przewlekły stres. W sytuacjach stresogennych wydziela się bowiem większa ilość hormonu stresu – kortyzolu, który nasila aktywność gruczołów łojowych. Dochodzi do blokady przewodów wyprowadzających łój na powierzchnię skóry i do namnażania się bakterii, co skutkuje powstawaniem zmian trądzikowych. Kolejną przyczyną występowania trądziku dorosłych jest palenie papierosów. Dym papierosowy zwiększa poziom tlenku węgla w organizmie, a to z kolei stymuluje gruczoł łojowy do produkcji nadmiernych ilości łoju. Pewną rolę może odgrywać także dieta. Udowodniono, że picie dużej ilości mleka w istotny sposób wpływa na pogorszenie trądziku, z kolei spożywanie ryb ma wpływ pozytywny, gdyż zmniejsza stany zapalne w trądziku. Oczywiście bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry. Niekorzystne jest stosowanie niewłaściwie dobranych kosmetyków, w których są substancje o tzw. działaniu komedogennym (powodujących zatykanie ujść mieszków włosowych i tworzenie zaskórników) np. lanolina, stearynian butylu, oleje roślinne, kwasy tłuszczowe.
Leczenie trądziku
Leczenie trądziku dorosłych musi być dla każdego ustalone indywidualnie. Czasami wystarcza leczenie miejscowe preparatami używanymi do terapii trądziku młodzieńczego. Trzeba stosować je bardzo ostrożnie, ze względu na często występującą u starszych kobiet wrażliwą skórę. Specyfiką leczenia trądziku u dorosłych kobiet jest możliwość zastosowania terapii hormonalnej, zwłaszcza przy współistnieniu innych objawów hiperandrogenizmu. U większości kobiet leczenie hormonalne polega na podawaniu dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych. Obecnie zaleca się preparaty mające w składzie najnowsze pochodne progestagenowe, które mają działanie antyandrogenne. W cięższych postaciach trądziku konieczne jest podanie leków ogólnych. Zastosowanie mają antybiotyki z grupy tetracyklin lub rzadziej makrolidów oraz pochodna witaminy A – izotretynoina.
Lekarz dermatolog Aleksandra Błazik Centrum Dermatologii DERMAvita www.dermatolog-legionowo.eu
