Czy nadzwyczajna Sesja Rady Gminy Jabłonna, która odbyła się w połowie lipca 2024 roku w trybie zdalnym była zgodna z prawem? Poważne zastrzeżenia w tej kwestii ma Regionalna Izba Obrachunkowa (RIO) w Warszawie, która zaskarżyła do sądu administracyjnego uchwały, które tego dnia zostały przegłosowane przez jabłonowskich radnych.
18 lipca 2024 roku odbyła się sesja nadzwyczajna Rady Gminy Jabłonna w trybie zdalnym, którą zwołał jej przewodniczący Wojciech Nowosiński. Radni zajmowali się wtedy tylko trzema projektami uchwał, ale za to bardzo bardzo ważnymi:
- w sprawie zmiany Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy Jabłonna na lata 2024-2025,
- w sprawie zmian w budżecie na 2024 rok,
- w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Legionowskiemu.
Powyższe projekty uchwał zostały jednogłośnie przegłosowane przez wszystkich 15 radnych, którzy brali udział w zdalnej sesji.
O tym, że tryb przeprowadzenia powyższej sesji może być problemem zarówno dla Rady Gminy Jabłonna jak i Urzędu Gminy Jabłonna pisał fanpage Halo Jabłonna już pod koniec stycznia 2025 roku. Halo Jabłonna informowało wtedy, że mogło w tej sytuacji dojść do nieprawidłowości przy organizacji zdalnej sesji nadzwyczajnej, poprzez niezapewnienie fizycznego dostępu dla mieszkańców. Zachodziła obawa czy taka organizacja sesji była zgodna z obowiązującym prawem.
Problem polega na tym, że tryb zdalny w jakim została zorganizowana sesja nadzwyczajna 18 lipca 2024, był dopuszczany w okresie pandemii na mocy tzw. ustawy antycovidowej. Przepisy umożliwiające zwoływanie sesji w trybie zdalnym wygasły jednak 1 lipca 2023 roku. Wówczas Minister Zdrowia odwołał stan zagrożenia epidemicznego. W konsekwencji powyższej sytuacji, istnieje ryzyko, że wszystkie uchwały podjęte podczas tej sesji mogą zostać unieważnione!
Radny powiatowy Karol Urbaniak (Wiceprzewodniczący Rady Powiatu Legionowskiego) na początku lutego br. wysłał zapytania w tej sprawie do Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie
Na początku marca radny Karol Urbaniak doczekał się odpowiedzi na swoje pytania, w której możemy przeczytać:
– Zwołanie i prowadzenie sesji nadzwyczajnej Rady Gminy Jabłonna w dniu 18 lipca 2024 roku w trybie zdalnym wobec braku ku temu podstaw prawnych było sprzeczne z art. 11b ust. 1 i 2 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym oraz paragrafie 16 ust. 1 Statutu Gminy Jabłonna. Zgodnie z art. 11b. ust 1 ustawy o samorządzie gminnym działalność organów gminy jest jawna. Ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustaw. Zgodnie natomiast z ust. 2 ww. przepisu jawność działania organów gminy obejmuje w szczególności prawo obywateli do uzyskiwania informacji, wstępu na sesje rady gminy i posiedzenia jej komisji, a także dostępu do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów gminy i komisji rady gminy. Podobny zapis znajduje się w statucie Gminy Jabłonna, tj. w paragrafie 16 ust. 1, w którym wskazano, iż Sesje Rady są jawne, tj. w czasie ich trwania na sali może być obecna publiczność na miejscach dla niej wyznaczonych. W ust. 2 ww. paragrafu określono, iż wyłączenie jawności sesji jest dopuszczalne jedynie w przypadkach przewidzianych w ustawie. Ponadto zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym uchwały rady gminy zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba, że ustawa stanowi inaczej. W związku z tym należy uznać, że praktyka zwoływania i odbywania sesji rady gminy w trybie zdalnym, poza stanem epidemii i zagrożenia epidemicznego, jest niezgoda z prawem. Wskazane powyżej przepisy ustawowe formułują zasadę jawności, m.in. w działaniach organów jednostek samorządu terytorialnego oraz zasadę ograniczenia ww. jawności jedynie na podstawie przepisów ustawowych. Oznacza to tym samym, że rada gminy nie jest upoważniona do jakiegokolwiek ograniczenia zasady jawności. Zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych realizacja konstytucyjnej i ustawowej zasady jawności działania organów władzy publicznej wymaga fizycznej obecności radnych na sesji odbywającej się w konkretnym miejscu (por. wyrok NSA z 14 października 2021 r., III OSK 3979/21). – informuje w odpowiedzi przesłanej do radnego Karola Urbaniaka Regionalna Izba Obrachunkowa w Warszawie.
Kolegium powyższej Izby na podstawie art. 93 ustawy o samorządzie gminnym zaskarżyło wymienione na wstępie uchwały Rady Gminy Jabłonna do sądu administracyjnego.
Czym jest RIO i czym się zajmuje?
Regionalne izby obrachunkowe są państwowymi organami nadzoru i kontroli gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego, podmiotów samorządowych i innych podmiotów korzystających z dotacji z budżetów jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.).
Na podstawie wyników kontroli izba kieruje do kontrolowanej jednostki wystąpienie pokontrolne, wskazując źródła i przyczyny nieprawidłowości, ich rozmiary, osoby odpowiedzialne oraz wnioski zmierzające do ich usunięcia i usprawnienia badanej działalności.
Teraz to Wojewódzki Sąd Administracyjny zdecyduje czy trzy uchwały przegłosowane przez radnych podczas sesji w trybie zdalnym w dniu 18 lipca 2024 roku są ważne.
Do sprawy będziemy wracać.
Poniżej publikujemy pełną treść pisma jakie otrzymał z RIO na swoje pytania radny Karol Urbaniak:
