Rząd szykuje poważne zmiany dla kredytobiorców. Zgodnie z zapowiedziami od 2023 roku mają zostać wprowadzone m.in. nowa stawka zamiast wskaźnika WIBOR (od którego zależy oprocentowanie kredytów), wakacje kredytowe oraz rozszerzenie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Według części ekonomistów może to oznaczać wręcz rewolucję na rynku finansowym.
Premier Mateusz Morawiecki w poniedziałek na 14. Europejskim Kongresie Gospodarczym zaproponował nowe narzędzia pomocowe dla kredytobiorców. Od 1 stycznia 2023 roku ma się pojawić nowa stawka zamiast wskaźnika WIBOR. – Razem z regulatorem rynku, ale przede wszystkim we współpracy z Sejmem, narzucimy obowiązek posługiwania się inną niż WIBOR transparentną stawką pochodzącą z rynku międzybankowego depozytów overnight – zapowiedział szef rządu.
Premier odniósł się również do problemu rosnących kredytów na konferencji prasowej we wtorek (26 kwietnia). – Ten problem spędza sen z powiek ponad dwóm milionom polskich rodzin, które zaciągnęły złotówkowe kredyty hipoteczne – mówił.
Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda na wtorkowej konferencji na temat szczegółów projektu wsparcia kredytobiorców wskazał, że likwidacja WIBOR-u, nie jest propozycją, która pojawiła się pod wpływem obecnej sytuacji. Dodał, że UE od 2020 r. wskazywała na problemy z konstrukcją tego wskaźnika. – Banki miały czas na dostosowanie tej stawki do warunków, jakie UE wskazywała, nie zrobiły tego – podkreślił Waldemar Buda.
Stawka oprocentowania kredytów
Oprocentowanie aktualnych kredytów składa się z dwóch elementów: marży banku i wskaźnika WIBOR. Jeśli kredyt mieszkaniowy charakteryzuje się oprocentowaniem zmiennym, wówczas zmiany WIBOR wpływają na wysokość raty. Część banków stosuje stawkę WIBOR 3M (trzymiesięczny), co oznacza aktualizację oprocentowania kredytu hipotecznego co trzy miesiące, licząc od momentu uruchomienia kredytu. W przypadku WIBOR 6M (sześciomiesięczny) oprocentowanie jest aktualizowane co sześć miesięcy. Powyższe stawki muszą zawierać w sobie prawdopodobne podwyżki czy obniżki stóp, które mogą się pojawić w tym okresie. Obecnie WIBOR 3M jest na poziomie 5,79, a 6M to 6,01. Z kolei stawka POLONIA to 4,12. Gdyby więc zastąpienie WIBOR-u stawką POLONIA nastąpiłoby dziś, oznaczałoby to niższą ratę.
Wakacje kredytowe
Premier zaproponował też wprowadzenie tzw. wakacji kredytowych w 2022 i 2023 roku dla kredytobiorców, którzy będą mieli trudność w spięciu budżetów domowych i będą chcieli skorzystać z takiego rozwiązania. – Będą one skonstruowane następująco: jedna rata kredytowa w kwartale w roku 2022 i 2023 roku zostanie niejako przesunięta do spłaty bez odsetek, czyli łącznie w tym okresie będzie to osiem rat kredytowych – wyjaśniał Mateusz Morawiecki.
Minister rozwoju i technologii Waldemar Buda tłumaczył, że wakacje kredytowe będą dotyczyły wszystkich kredytobiorców. – Nie ma tu kryterium wejścia – podkreślił. Zmianą jest także to, że z instrumentu będzie można skorzystać cztery razy w 2022 r. i cztery razy w 2023 r.
– Ważne jest to, że te niespłacone raty związane z wakacjami nie powiększają kolejnych rat, a będą wydłużały okres kredytowania. Będzie jasno sprecyzowany zakaz naliczania dodatkowych odsetek od tych przesuniętych w czasie rat – podkreślił minister. Według Waldemara Budy z tego konkretnego rozwiązania może skorzystać jedna czwarta, a nawet połowa z 2 mln kredytobiorców.
Rozszerzenie Funduszu Wsparcia Kredytobiorców
Fundusz Wsparcia Kredytobiorców to mechanizm zapewniający pomoc dla kredytobiorców, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej i są zobowiązani do spłaty rat kredytu mieszkaniowego. W ramach tego funduszu można uzyskać pożyczkę, która w okresie trudności finansowych pomoże w spłacie rat kredytu hipotecznego. Taka pożyczka jest darmowa, czyli bez odsetek. Dodatkowo część, a w skrajnym przypadku nawet całość długu może zostać umorzona.
Aby liczyć na taką pomoc trzeba spełnić jeden z trzech warunków:
Pierwsza możliwość to sytuacja, gdy rata kredytu hipotecznego jest wyższa niż połowa dochodu kredytobiorców. Druga możliwość – gdy dochód gospodarstwa domowego po odjęciu raty jest niższy niż 1 200 zł na osobę lub niższy niż 1 552 zł, gdy jest to jednoosobowe gospodarstwo domowe. Trzecia możliwość – gdy przynajmniej jeden z kredytobiorców ma status osoby bezrobotnej
Kiedy rząd zaprezentuje projekt ustawy wprowadzający zmiany w kredytach?
Minister rozwoju i technologii przekazał, że prace nad projektem ustawy dotyczącym wsparcia kredytobiorców trwają we współpracy z Ministerstwem Finansów i będzie on gotowy w ciągu kilku tygodni. Waldemar Buda wskazał, że gotowy projekt zostanie poddany konsultacjom.
