Rząd planuje wprowadzić w życie system kaucyjny na plastikowe i szklane butelki oraz puszki od 2023 roku. Projekt ustawy w tej sprawie przygotowało Ministerstwo Klimatu i Środowiska. Dokument zakłada, że systemem kaucyjnym zostaną objęte opakowania po napojach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów i opakowania szklane po napojach o pojemności do 1,5 litra oraz puszki aluminiowe o pojemności do 1 litra. Ważnym zapisem w proponowanej ustawie jest ten dający możliwość zwrotu butelki bez okazywania paragonu.
Polski rząd już od jakiegoś czasu pracuje nad ogólnokrajowym systemem kaucyjnym, który ma objąć opakowania po napojach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów i opakowania szklane po napojach o pojemności do 1,5 litra oraz puszki aluminiowe o pojemności do 1 litra. Jeżeli przepisy zostaną wprowadzone w życie będą oznaczać rewolucję nie tylko dla klientów, ale także dla firm i producentów, które uczestniczą w tej branży. Chodzi dokładnie o producentów opakowań, firmy odbierające i zarządzające odpadami oraz branżę handlową, na którą nałożone zostaną nowe obowiązki.
Projekt zmian w systemie kaucyjnym proponowany przez resort klimatu i środowiska ma dostosować polskie prawo do dyrektywy Parlamentu Europejskiego z dnia 5 czerwca 2019 roku w sprawie ograniczenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko (tzw. dyrektywa SUP – Single Use Plastic). Dyrektywa ta nakazuje zapewnienie systemu selektywnego zbierania butelek jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych na napoje o pojemności do 3 litrów wraz z ich zakrętkami i wieczkami na poziomie 77 proc. w 2025 roku oraz 90 proc. w 2029 roku.
Na jakiej zasadzie ma funkcjonować nowy system kaucyjny?
Pierwszy projekt ustawy w tej sprawie został opublikowany na początku roku (więcej pisaliśmy TUTAJ), a kolejny – uwzględniający konsultacje, głos branży i organizacji pozarządowych – ma być opublikowany jeszcze w czerwcu. W ramach konsultacji wpłynęło ponad 800 uwag do projektu.
Na początku czerwca br. wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba przedstawił szczegóły systemu kaucyjnego w Polsce. – System kaucyjny będzie mógł zostać uruchomiony po uzyskaniu zezwolenia na jego funkcjonowanie wydanego przez ministra właściwego do spraw klimatu w drodze decyzji. Przedsiębiorcy wprowadzający produkty w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym będą obowiązani do uzyskania w ramach systemu kaucyjnego określonych poziomów selektywnego zbierania opakowań lub odpadów opakowaniowych. Butelki po napojach objętych systemem kaucyjnym, które zostaną zebrane, poza tym systemem, nie będą wliczane do uzyskiwanych poziomów selektywnego zbierania. Nieuzyskanie wymaganych poziomów wiązać się będzie z koniecznością uiszczenia przez wprowadzających opłaty produktowej. – możemy przeczytać w projekcie ustawy.
Projekt ustawy zakłada, że to przedsiębiorcy wprowadzający do obrotu napoje w odpowiednich opakowaniach będą tworzyć systemy kaucyjne. Dodatkowo będą oni zobowiązani do selektywnego zbierania opakowań, odbierania ich i transportu do producenta lub do zakładu przetwarzania.
Puszki i butelki, będzie można bez paragonu zwracać do sklepów. Obiekty handlowe do 100 m kw. będą mogły przystąpić do programu dobrowolnie, większe będą miały taki obowiązek, jeśli mają produkty w wymienionych powyżej opakowaniach na stanie.
Jeszcze nie wiadomo jak wysoka będzie kaucja pobierana przy sprzedaży wcześniej wymienionych opakowań. Jej poziom ma być wprowadzony w drodze rozporządzenia. Według strony rządowej system ma pomóc m.in. ze zmorą zaśmiecania. – System kaucyjny tworzyć będą wprowadzający napoje w opakowaniach. Projektowane przepisy pozostawiają jednak dużą swobodę przedsiębiorcom w tym zakresie, określając jednak warunki, które taki system powinien spełniać. – mówił wiceminister klimatu i środowiska Jacek Ozdoba.
Wiceminister podał, że system kaucyjny nie zacznie obowiązywać od razu, czyli od momentu wejścia nowych przepisów w życie. Ustawa ma zacząć obowiązywać w 2023 roku i będzie miała długie vacatio legis. Okres przejściowy na stworzenie systemu ma trwać minimum dwa lata.
