Rząd przygotował projekt ustawy zakładający podwyżkę akcyzy od stycznia 2022 roku na napoje alkoholowe, papierosy i tytoń. Rządzący przewidują, że wpływy do budżetu z tego tytułu wyniosą 100 mld złotych w ciągu 10 lat. W piątek (29 października) posłowie przegłosowali propozycje rządu w tej sprawie.
W czwartek (28 października) w Sejmie podczas pierwszego czytania ustawę przedstawiał wiceminister finansów Jan Sarnowski – Kluczową zmianą wprowadzaną przez projektowaną ustawę jest indeksacja stawek akcyzy na alkohol i napoje alkoholowe oraz papierosy i tytoń. Cel ustawy jest czysto prozdrowotny. Zgodnie z badaniami podniesienie akcyzy prowadzi do mniejszej dostępności cenowej, a więc i do zmniejszenia spożycia.
Celem noweli jest podniesienie stawek akcyzy na wyroby alkoholowe oraz papierosy i tytoń w roku 2022 oraz wyznaczenie ścieżki podwyżki stawek na lata 2023-2027. Zgodnie z proponowanymi zapisami od 1 stycznia 2022 r. stawki akcyzy na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie wzrosną o 10 proc., a minimalna stawka akcyzy na papierosy wzrośnie z obecnych 100 proc. do 105 proc. całkowitej kwoty akcyzy, naliczonej od ceny równej średniej ważonej detalicznej ceny sprzedaży papierosów.
– Proponujemy też wprowadzenie rozwiązania, o które upominali się przedsiębiorcy, czyli mapy akcyzowej, która pokaże harmonogram podwyżek tego podatku w latach 2023-2027. Akcyza na napoje alkoholowe będzie rosła o 5 proc. co roku, a na papierosy o 10 proc. rocznie – powiedział Jan Sarnowski.
Dodał, że z tytułu wzrostu akcyzy wpływy budżetu państwa zostaną zwiększone o 2 mld zł w przyszłym roku. Według oceny skutków regulacji w ciągu 10 lat do państwowej kasy wpłynie z tego tytułu ponad 100 mld zł. – Te zwiększone wpływy posłużą do zwiększenia wydatków na zdrowie, co pozwoli na osiągnięcie przez te wydatki poziomu 7 proc. PKB w ciągu kilku lat – powiedział Sarnowski.
Akcyza i VAT na alkohol i papierosy
Jak podaje portal Business Insider akcyza to drugie największe źródło wpływów podatkowych do budżetu. Więcej państwo zbiera tylko z VAT-u. Oba te podatki stanowią ponad połowę ceny alkoholu i papierosów w sklepie.
Już dziś z ceny zakupu wódki lub papierosów więcej trafia do budżetu państwa niż do producenta. W przypadku butelki wódki kosztującej 20 zł, jak wylicza Związek Pracodawców Polski Przemysł Spirytusowy, budżet z tytułu akcyzy i VAT inkasuje ok. 16 zł. Sama akcyza to 12,55 zł.
W przypadku paczki papierosów udział akcyzy i VAT w ostatecznej cenie wynosi niemal 84 proc., co oznacza, że państwo z każdych 15 zł wydanych na tytoń do palenia, inkasuje 12,6 zł (sama akcyza to ok. 9,45 zł). Po podwyżce akcyzy udział ten wzrośnie do 85 proc.
Jak wylicza Ministerstwo Finansów, w 2022 r. butelka wódki podrożeje o 1,5 zł, wina o ok. 16 gr, piwa o ok. 6 gr, paczka papierosów o ok. 30 gr, paczka tzw. wyrobów nowatorskich o ok. 1 zł.
Ekspresowe tempo procedowania nad nowelizacją ustawy
W czwartek (28 października) zostało przeprowadzone głosowanie Sejmu, w którym odrzucono wniosek o odrzucenie projektu w I czytaniu, a następnie nowelizacja została skierowana do prac Komisji Finansów Publicznych.
Sejm podjął decyzję o tym, że Komisja Finansów Publicznych powinna w ekspresowym tempie, bo już w piątek (29 października) przedstawić sprawozdanie z prac nad projektem, co umożliwiłoby rozpatrzenie go na piątkowym posiedzeniu Sejmu, żeby ustawą jak najszybciej mógł zająć się Senat.
W piątek (29 października) Sejm przegłosował nowelizację ustawy o podatku akcyzowym, która zakłada podniesienie stawek akcyzy na alkohol, papierosy i tytoń. Projekt był krytykowany przez przedstawicieli opozycji.
Za nowelizacją głosowało 219 posłów, przeciw było 208, natomiast 10 wstrzymało się od głosu. Wcześniej w głosowaniu posłowie nie poparli wniosku o odrzucenie projektu ustawy. Posłowie nie poparli też wniosku opozycji, by pieniądze z podwyżki akcyzy przekazać na ochronę zdrowia.
