Żeby mówić o inwestycjach czy zadaniach z funduszu, niezbędne jest wyodrębnienie w budżecie gminy środków na fundusz sołecki.
Do 31 marca każdego roku Ustawa o funduszu sołeckim nakazuje radom gmin, posiadających sołectwa, podjęcie uchwały o wyodrębnieniu lub niewyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Taka uchwała dotyczyć będzie kolejnego roku kalendarzowego. Tak więc, jeśli w danym roku rada gminy podjęła uchwałę o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego, inwestycje, wskazane przez mieszkańców będą realizowane w roku następnym.
Co jednak mają zrobić mieszkańcy, gdy rada gminy nie chce wyodrębnienia funduszu sołeckiego? Niestety, jedyną możliwością jest przekonanie radnych. Praktyka uczy, że najłatwiej do nich dotrzeć, pokazując im zaangażowanie wyborców. Należy zatem przedstawić mieszkańcom i sołtysom poszczególnych wsi korzyści, jakie wynikają dla ich sołectw. Warto także zaprosić gościa z gminy, w której to rozwiązanie funkcjonuje od kilku lat. Można także przygotować petycję do rady gminy, dotyczącą wyodrębnienia funduszu. Jeśli pod petycją podpisze się znaczna ilość mieszkańców gminy, taki dokument z pewnością zostanie poważnie potraktowany przez radnych.
Na temat funduszu istnieje wiele przekłamań i nieścisłości, co sprawia, że sołtysi obawiają się – zupełnie niesłusznie – obowiązków związanych z rozliczaniem inwestycji. Pamiętajmy, że za wykonanie funduszu sołeckiego odpowiada tylko i wyłącznie wójt, jako osoba realizująca budżet gminy, a jedynym zadaniem sołtysa jest przekazanie uchwały zebrania wiejskiego. Warto rozwiać wszelkie mity zapraszając osobę, która odpowie na pytania związane z tematem, wyjaśni wątpliwości oraz opisze procedurę pozyskiwania środków z funduszu sołeckiego. Taką osobą może być przedstawiciel innej gminy, wojewody czy organizacji pozarządowej, zajmującej się zagadnieniami funduszu.
Każdy mieszkaniec gminy może również – w trybie art. 241 Kodeksu postępowania administracyjnego – skierować do rady gminy wniosek w sprawie przyjęcia uchwały o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego. Rada gminy jest zobowiązana do odpowiedzi na pismo w ciągu 30 dni. Jeśli takich wniosków będzie dużo, radni z pewnością zawahają się przed podpisaniem uchwały o niewyodrębnieniu funduszu.
Dobrą okazją do przekonania radnych jest także zebranie wiejskie, które w większości sołectw odbywa się co najmniej raz w roku. Mieszkańcy mogą wówczas podjąć uchwałę nakłaniającą radę gminy do wyodrębnienia funduszu sołeckiego. Jeśli wniosek zostanie przegłosowany przez większość mieszkańców, uchwała wraz z protokołem z zebrania trafi do radnych, którzy powinni ją rozpatrzyć.
Przekonanie radnych do wyodrębnienia funduszu sołeckiego nie jest łatwe, ale nie niemożliwe. W 2013 r. 1241 gmin (57%) podjęło stosowną uchwałę, co oznacza, że 22516 sołectw będzie decydowało, na co chcą przeznaczyć środki z funduszu. W powiecie legionowskim tylko gmina Nieporęt nie wyodrębniła funduszu sołeckiego.
Marta Damm – Świerkocka
Inicjatywa Nieporęckiego Forum Obywatelskiego INFO, www.nieporetinfo.pl
konsultacje: Sieć Obywatelska – Watchdog Polska, www.funduszesoleckie.pl
W Gazecie Powiatowej z dnia 30 lipca 2013 r. nr 29 (432) dalsza część cyklu o funduszu sołeckim (krok 3) , tj. jak zorganizować zebranie wiejskie i kiedy je zwołać?
