Juź niebawem mieszkańcy Legionowa będą mieli okazję odwiedzać wystawy, które zostaną przygotowane w nowo odrestaurowanym kasynie wojskowym. Odbudowa budynku o wyjątkowych walorach architektonicznych i historycznych trwa juź przeszło rok i właśnie jest na ukończeniu. Wkrótce sale w odnowionym budynku zagospodaruje Muzeum Historyczne w Legionowie.
Odbudowa i przeniesienie drewnianego budynku kasyna z terenów połoźonych przy ulicy Zegrzyńskiej na ulicę Piaskową to ogromny sukces. Wydawało się, źe niszczejący przez lata budynek, który był kilkukrotnie podpalany całkowicie zniszczeje w cieniu wiaduktu. Inwestycję, dzięki staraniom Prezydenta Romana Smogorzewskiego, włączono do Lokalnego Programu Rewitalizacji Miasta Legionowo na lata 2007-2025 i dofinansowano kwotą 2,1 mln zł. Projekt był współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013. Nadzór nad przedsięwzięciem sprawował konserwator zabytków. Kaźdy z elementów przed przeniesieniem był opisywany i znakowany.
Jedyny na Mazowszu
Dlaczego ten budynek jest taki wyjątkowy? Został zbudowany w 1892 r. podczas pierwszego etapu budowy koszar przy ówczesnej stacji Kolei Nadwiślańskiej Jabłonna. Jest to jeden z najstarszych drewnianych budynków w Legionowie. Juź wówczas wyróźniał się ciekawą architekturą nawiązującą do rosyjskiego budownictwa ludowego, która w ten sposób odróźniała ją od pozostałych budynków koszarowych. Budynek posiadał ciekawe nadokienniki, a takźe wole oczy czyli okienka na strychu oraz charakterystyczne ozdobne kominy. Ręcznie wykonane ozdobniki musiały być wiernie odtworzone. Poniewaź budynek przeszedł kilka poźarów, w przywracaniu dawnego kształtu pomocą okazały się być stare zdjęcia fragmenty budynku przechowywane w zbiorach muzeum.
Pierwsza wystawa juź w grudniu
W wyniku ustaleń dotyczących programu rewitalizacji zabytków w najbliźszym czasie Muzeum Historyczne będzie mogło oficjalnie przejąć budowlę. Nie wyklucza to jednak współpracy z innymi instytucjami. Docelowo kasyno ma częściowo przejąć rolę dawnego Klubu Garnizonowego, gdzie spotykały się stowarzyszenia oraz koła zainteresowań. Przejęcie budynku wiązać się będzie z organizacją pierwszej ekspozycji, którą Muzeum Historyczne zamierza zorganizować w surowych wnętrzach budynku. Jeszcze w tym roku będziemy mogli podziwiać wystawę fotografii przedstawiających kolejne, niełatwe, etapy tej interesującej inwestycji. Zaproszeni goście obejrzą równieź fragment zachowanej oryginalnej ściany sprzed 120 lat oraz ocalałego nadokiennika.
Dla Osiedla Piaski
Filia muzeum będzie mieścić dwie sale wystawowe, w których będzie moźna w przyszłości zapoznać się z dziejami legionowskiego garnizonu, a w szczególności rozformowanego juź 1 Warszawskiej Dywizji Zmechanizowanej. W budynku oprócz pomieszczeń biurowych mieścić się będzie sala dydaktyczna z zapleczem, która będzie słuźyć społeczności Osiedla Piaski. Dyrektor Muzeum Historycznego Jacek Szczepański ma nadzieję na współpracę ze pobliską szkołą: – Jej uczniowie będą naszymi pierwszymi gośćmi. Zaraz po pierwszej wystawie, przygotujemy zaplecze techniczne, źeby w miarę sprawnie zagospodarować budynek. Przygotowaliśmy się na to wydarzenie juź wcześniej – powiedział Jacek Szczepański naszemu tygodnikowi. W otoczeniu sosen na rogu ulicy Piaskowej staną równieź zabytkowe armatki, możdzierz i działko przeciwlotnicze.
Duch Legionowa
W przyszłości kasyno zostanie oświetlone. Wykonane zostanie ogrodzenie oraz instalacja dodatkowych kamer. Jest to konieczne bo drewniana elewacja nie jest odporna na farbę i kaźde naruszenie zabytku, na przykład przez wandali – graficiarzy, będzie się wiązać z bardzo duźymi kosztami. Mimo źe niewiele oryginalnych materiałów takich jak belki, nadproźa, ścianki działowe zostało wykorzystane przy rekonstrukcji budowli, z powodu duźych zniszczeń, to jak zapewnia Jacek Szczepański duch kasyna jest autentyczny w 100%: – Jego źycie zacznie się, kiedy nada mu się funkcję.
/iw/
Historia kasyna
Kasyno powstało w 1892 r. przy stacji Kolei Nadwiślańskiej Jabłonna. Wchodziło w skład kompleksu koszarowego 192 Wawerskiego Rezerwowego Pułku Piechoty. W czasie I WŚ w grudniu 1915r. zakwaterowano tu niemieckie dowództwo Oddziałów Zapasowych Piechoty – Infanterie Ersatz Truppe Warschau. Było to zgrupowanie liczące około 8 tys. źołnierzy niemieckich szkolonych w koszarach i wysyłanych stąd na front jako uzupełnienia dla wykrwawionych pułków. W okresie II RP budynek był wykorzystywany jako reprezentacyjne mieszkanie komendantów legionowskiego garnizonu. Pod koniec lat 20, mieszkał tu dowódca 2. Batalionu Balonowego ppłk. Aleksander Wilcz z źoną i córką Bogusławą (przebywa obecnie w legionowskim DPS).
Około 1930 r. w budynku załoźono kasyno wojskowe dla oficerów, początkowo dla 2. Batalionu Balonowego, a następnie dla całego garnizonu tzw. Garnizonowe Kasyno Oficerskie. Wówczas w budynku podejmowano wielu znaczących postaci z źycia w II RP. – W Muzeum udało nam się udokumentować pobyt m.in. por. Franciszka Źwirki znakomitego pilota (1931r.), prof. Augusta Piccarda (1935r.) słynnego naukowca, który wynalazł batyskaf i pokonał na balonie wysokość 16 km – opowiada dyrektor Jacek Szczepański. W 1936r. przebywał tu płk Jana Jura Gorzechowski, wówczas komendant Straźy Granicznej, a prywatnie mąź Zofii Nałkowskiej, bojownik PPS i organizator słynnej ucieczki 10 z Pawiaka. W kasynie świętowali legionowscy piloci balonowi m.in. kpt. Franciszek Hynek, por. Zbigniew Burzyński, por. Władysław Pomaski – zwycięzcy w prestiźowych zawodach o puchar Gordona Bennetta. Do tych tradycji odnosimy się głównie uzasadniając celowość odbudowy kasyna, jako waźnego świadka legionowskich tradycji – przekonuje dyrektor.
W minionych latach kasyno pełniło róźne funkcje, od kulturalnych, lokalowych aź do tych bardziej prozaicznych. Po II WŚ w okresie PRL-u mieściły się tu sklepy WPH, które tłumnie odwiedzali mieszkańcy Osiedla Piaski. – Po raz pierwszy kwestię ratowania budynku podjęliśmy w 1999 r. – opowiada dyrektor Szczepański. – Planowaliśmy utworzenie tu Regionalnego Centrum Turystyki Fortecznej. Budynku nie udało się jednak pozyskać od Wojska Polskiego. W dobrym stanie budynek przetrwał do 2000r. Od 1999r. UM Legionowo poczyniło starania by przejąć kasyno. 25 listopada 1999 r. budynek został wpisany do rejestru zabytków pod numerem A26. Dzięki temu zapisowi został uratowany. Przetrwał nawet falę poźarów, które bardzo nadwyręźyło konstrukcję, a po jego przeniesieniu na Osiedle Piaski powstanie w nim filia muzeum, w której będą prezentowane dzieje garnizonu ze szczególnym uwzględnieniem dziejów 1 WDZ.
/iw/
Archiwalne fotografie dzięki Muzeum Historycznemu w Legionowie
Najstarsze znane zdjęcie kasyna z 1915 r.. W budynku mieściło się dowództwo niemieckich oddziałów zapasowych z gen. mjr von Massowem na czele.
15 września 1931 r. w kasynie gościł słynny pilot por. F. Źwirko.
Światowej Sławy uczony prof. August Piccard przed kasynem 10 maja 1935 r. Za nim m.in. mjr Stanisław Mazurek kierownik Wytwórni Balonów i Spadochronów
Odbudowa budynku o wyjątkowych walorach architektonicznych i historycznych trwa juź przeszło rok i właśnie jest na ukończeniu.
