W Legionowie dzięki oddolnej inicjatywie mieszkańcy osiedla Nowy Bukowiec zyskali uporządkowaną i bezpieczną drogę prowadzącą do pobliskiego lasu. Inicjatywa znalazła się w gronie laureatów i finalistów nagrody “Super Samorząd” Fundacji Batorego.
Laureatami nagrody Super Samorząd zostają organizacje społeczne i grupy nieformalne oraz współpracujące z nimi władze, które razem zrealizowały oddolną inicjatywę, poprawiającą życie lokalnej społeczności. Ideą nagrody „Super Samorząd” jest stwarzanie szansy i docenianie lokalnych inicjatyw, które dają poczucie sprawstwa mniejszym społecznościom, integrują wspólnotę i wzmacniają jej odporność na ewentualne kryzysy.
Przyjaciele Nowego Bukowca w Legionowie i władze Legionowa – są finalistami nagrody “Super Samorząd 2024”. Grupa mieszkańców osiedla zainicjowała prace nad poprawieniem stanu drogi łączącej ich osiedle z lasem, z którego lubią korzystać. Przy wsparciu Stowarzyszenia „Działamy Lokalnie” złożyła wniosek o inicjatywę lokalną, już miesiąc później zatwierdzony przez Radę Miejską. Gdy ruszyły prace w terenie, na miejscu pojawiło się ponad pięćdziesięciu mieszkańców, gotowych do pomocy. W ten sposób odcinek drogi został uporządkowany, zabezpieczony przed dzikami, obsadzony krzewami – zachęca do rekreacji na świeżym powietrzu. Laureaci nagród „Super Samorząd” otrzymali po 3 tys. zł na działania społeczne, pamiątkowe statuetki i dyplomy.
Wspólne działania
Przyjaciele Nowego Bukowca w Legionowie to kilkunastoosobowa grupa mieszkańców osiedla na obrzeżach Legionowa, która zorganizowała się wokół inicjatywy zagospodarowania bliskiego ich blokom leśnego terenu. Podjęła się tego w ramach akcji Masz Głos, wcześniej nie współpracowała ze sobą.
Mieszkańcy osiedla Nowy Bukowiec mają po sąsiedzku las, z którego chętnie korzystają – w lesie jest plac zabaw dla dzieci, ławki i otwarty teren do spotkań. Jednak mieli kłopot z dojściem do lasu, bo droga była mało przyjemna i niezagospodarowana. Zaczęli o tym rozmawiać na osiedlowej grupie na Facebooku. Lider grupy – Bartosz Gralicki – przygotował ankietę potrzeb, w której wzięło udział sześćdziesiąt osób. Ich wypowiedzi jasno pokazały, z czego mieszkańcy są zadowoleni, co im się nie podoba, jakie są mocne strony osiedla, jakie słabe. Odpowiedzi potwierdziły też, że przydałby się wspólny teren rekreacyjny przy wejściu do lasu. Mieszkańcy mieli już doświadczenie wspólnej pracy – kiedyś razem zbudowali piaskownicę, zrobili ławki, trenażer do kalisteniki i boisko do siatkówki.
Przyjaciele Nowego Bukowca stanęli przed pytaniami – w jaki sposób zagospodarować teren prowadzący do lasu i skąd zdobyć na to pieniądze. Pomoc znaleźli u lokalnego lidera ze Stowarzyszenia Inicjatyw Obywatelskich „Działamy Lokalnie” – Rafała Florczyka, który wskazał im, z jakich narzędzi partycypacji mogą skorzystać w legionowskim ratuszu, doradził, z kim się kontaktować w tej sprawie, zaproponował współpracę i pomoc. Grupa zgłosiła się też do akcji Masz Głos, w której dowiedziała się m.in. o inicjatywie lokalnej – z tego narzędzia zdecydowała się skorzystać.
— Początkowo rozważaliśmy budżet obywatelski, ale kryteria inicjatywy lokalnej bardziej odpowiadały naszym potrzebom. Połączyliśmy siły ze Stowarzyszeniem „Działamy lokalnie”, które właśnie planowało złożenie wniosku w ramach inicjatywy lokalnej na trzy nasadzenia zieleni na terenie Legionowa. Nasz pomysł był zbieżny, więc dołączyli naszą lokalizację do swojego wniosku. Ostatecznie do Miasta trafił wniosek na inicjatywę lokalną zagospodarowania nie w trzech, ale w czterech lokalizacjach, z naszą włącznie, na realizację projektu nasadzeń przyjaznych ptakom i owadom. Przygotowaliśmy wkład i zmobilizowaliśmy mieszkańców, a Stowarzyszenie dało swoje „know-how” przy składaniu wniosku — mówi Bartek Gralicki. Profesjonalny projekt nasadzeń przygotowała architektka krajobrazu – Karolina Pióro ze Stowarzyszenia „Działamy lokalnie”.
We wniosku do Urzędu pisali o dofinansowanie do zakupu roślin, worków z ziemią i korą, budek lęgowych dla ptaków, wiewiórek i nietoperzy, poideł. Wkładem społecznym miała być praca przy nasadzeniach, uporządkowanie terenu i przygotowanie treści dwóch tablic informacyjnych: o historii osiedla i o gatunkach posadzonych na rewitalizowanym terenie. Miesiąc po złożeniu wniosku Rada Miasta zatwierdziła go i przyznała na wspólną inicjatywę Stowarzyszenia „Działamy lokalnie” i Przyjaciół Nowego Bukowca 36 988 zł. Działania grup z Mazowsza wspierali Agnieszka Maszkowska i Piotr Znaniecki z Fundacji SocLab, koordynatorzy akcji Masz Głos.
Realizacja przedsięwzięcia wymagała sąsiedzkiej współpracy. Członkowie grupy Przyjaciele Nowego Bukowca podzielili się pracą według umiejętności – ktoś zajmował się promocją i plakatami, ktoś wypełnianiem dokumentów i wniosków, jeszcze inna osoba rozmowami z członkami trzech zarządów wspólnot mieszkaniowych, działających na terenie obszaru do zagospodarowania. We wrześniu, gdy grupa Przyjaciele Nowego Bukowca zaordynowała pracę, na miejscu pojawiło się ponad pięćdziesięciu mieszkańców. Wszyscy solidarnie chwycili za łopaty i grabie, aby posadzić ponad dwieście sadzonek osiemnastu gatunków roślin na obszarze ponad 500 m2. Kopaniem dołków zajmowali się głównie mężczyźni, a młodzież i kobiety zajmowały się nasadzeniami, m.in. bryłą korzeniową, obsypywaniem terenu świeżą ziemią. Praca trwała dobrze ponad dziesięć godzin. Nie obyło się bez wyzwań. Teren musiał być zabezpieczony przed dzikami, które regularnie odwiedzają okolice lasu. Dzięki dofinansowaniu z mikrograntu akcji Masz Głos grupa osiedlowa kupiła siatkę leśną i zainstalowała ją na miejscu, aby chroniła efekty wspólnego wysiłku mieszkańców.
Pod koniec września 2024 roku osiedle Nowy Bukowiec zyskało nowe krzewy i rośliny na odcinku drogi prowadzącej do lasu. Mieszkańcy fetowali efekty wspólnej pracy piknikiem integracyjnym. Dla najmłodszych była maszyna do popcornu i wata cukrowa, poczęstunek i napoje, dla wszystkich wyprzedaż garażowa i stoiska z balonami i wyklejankami.
