Lucjan Spletsteser ps. „Kawka”urodził się 6 czerwca 1929 roku w Zegrzu i tam mieszkał na terenie garnizonu wojskowego do czasu wybuchu wojny. Dzięki jego staraniom na osiedlu Batory w Legionowie powstał obelisk upamiętniający walki powstańcze w Legionowie.
Jeszcze przed wojną, gdy był uczniem szkoły powszechnej, wstąpił do harcerstwa. Była to wojskowa drużyna harcerska, założona przez garnizon zegrzyński w 1938 roku. Pierwszego dnia wojny wraz z innymi rodzinami wojskowymi ukrywał się przed nalotami w forcie w Zegrzu, jednak dwa dni później wszyscy mieszkańcy zostali ewakuowani poza garnizon, na drugą stronę Narwi, do wiosek w kierunku Radzymina, następnie do Warszawy i potem na wschód Polski.
Po zorganizowaniu konspiracyjnego harcerstwa w 1942 roku stał się członkiem organizacji Szare Szeregi drużyny „Dąb” hufca „Rój-Tom” w Legionowie. Tam został przeszkolony jako łącznik i wywiadowca. Następnie jako instruktora skierowano go do zastępów harcerskich w Płudach i na Żeraniu. Zgodnie ze swym wyszkoleniem brał udział w wielu akcjach organizowanych przez Armię Krajową, także w akcjach powstańczych na terenie Legionowa w I batalionie I Rejonu VII Obwodu AK ” Obroża”.
W dniu wybuchu Powstania na zgrupowaniu przy ul. Batorego 12 w Legionowie otrzymał z dowództwa I Rejonu rozkaz przekazania szyfrogramu do Warszawy prawobrzeżnej na ulicę Radną i szybkiego powrotu z odpowiedzią. Niestety w wyznaczonym miejscu w stolicy już nikogo nie było. Nie mógł też wrócić ana drugą stronę Wisły, ponieważ Niemcy zablokowali przejście przez most. Aby nie dopuścić do przejęcia szyfrogramu przez patrol niemiecki, Lucjan zniszczył go i udał się do zakonspirowanej składnicy sprzętu radiołączności i broni zrzutowej znajdującej się przy ul. Leszno 45. Kierownikiem tej składnicy był jego ojciec. Tam Lucjan ponownie został zaprzysiężony i rozpoczął wraz z załogą składnicy wydawanie sprzętu i broni oddziałom powstańczym.
Brał udział w organizowaniu punktu łączności (polowej radiostacji) przy ul. Ogrodowej i w gmachu Sądów oraz prowadził obserwacje w celu aktualizowania niemieckich punktów snajperskich.
Wykonywał także zadania łącznikowe i zaopatrzeniowe między oddziałami powstańczymi w obrębie ulic: Leszno, Solec, Ogrodowa, Żelazna. Uczestniczył w akcjach zdobywania żywności na użytek powstańców i ludności cywilnej.
Zsyłka do obozu
Gdy próbował przedostać się na Stare Miasto, został wraz z innymi złapany i skierowano go do obozu przejściowego w Pruszkowie, a stamtąd do Niemiec, do obozu Gross Rosen (podobóz Oels-Oleśnica). Tam pracował w zakładach naprawczych parowozów. Na przełomie stycznia i lutego 1945 roku Niemcy podpalili obóz, zaś więźniowie zdołali zbiec, ukrywając się we wsiach opuszczonych przez Niemców.
Warszawa i Łódź
Po przejściu frontu około 10 lutego 1945 roku powrócił do Warszawy. Gdy przebywał w Łodzi, został aresztowany, a po kilku miesiącach zwolniony. W latach 1946-1947 należał do Związku Harcerstwa Polskiego przy Doświadczalnych Zakładach Lotniczych w Łodzi, gdzie równocześnie uczył się i pracował.
Przyjazd do Legionowa
W 1949 roku przybył do Legionowa i wystąpił do miejscowych władz z wnioskiem o wzniesienie pomnika kolegom-harcerzom, którzy polegli w pierwszych dniach Powstania na terenie Legionowa. Jednak ówczesne władze nie wyraziły na to zgody.
Areszt i więzienie
– W Legionowie przebywałem w mieszkaniu na ulicy Sowińskiego 3 i tam mnie aresztowano, ponieważ rozpoczęliśmy znowu pracę konspiracyjną. Zebraliśmy swoich pozostałych kolegów z czasów konspiracji i opracowaliśmy dziennik literacki pod tytułem „Brzask”. Robiliśmy w nim artykuły mówiące o tym, jak się dzieje w Polsce, kto nami rządzi, co będzie, wszystkie historie bardzo krytyczne (…) Oczywiście to niedługo trwało, bo zaraz znalazł się ktoś, kto wydał – z naszych ludzi, z naszych byłych harcerzy. (..) O trzeciej czy o czwartej w nocy aresztowano mnie na [ulicy Sowińskiego] 3, gdzie mieszkaliśmy w Legionowie. Zaczęły się przesłuchania – czytamy jego wspominki na stronie Muzeum Powstania Warszawskiego.
Lucjan Spletsteser więziony był od 1950 do 1955 roku. Wyrok odbywał w więzieniach w Rawiczu i Strzelcach Opolskich.
W czasach PRL
Po wyjściu z więzienia długo nie mógł otrzymać pracy. Dzięki staraniom kolegów z Armii Krajowej został zatrudniony w Domu Mody „Astra” w Warszawie. Niestety władze partyjne poleciły zlikwidowanie tego zakładu, ponieważ nikt z jego kierownictwa nie należał do PZPR. Nie mogąc znaleźć zatrudnienia w instytucjach państwowych Lucjan Spletsteser prowadził drobną, prywatną działalność gospodarczą. W tym czasie był wielokrotnie przesłuchiwany w Stołecznej Komendzie Milicji w Pałacu Mostowskich.
Ponowne starania o budowę pomnika
W 1960 roku zamieszkał w Warszawie i ponownie wystąpił z wnioskiem do władz w Legionowie o zgodę na postawienie znaku upamiętniającego śmierć harcerzy-powstańców. Władze ponownie odmówiły zgody na umieszczenie jakiegokolwiek znaku pamięci. Na początku lat osiemdziesiątych Lucjan Spletsteser ponowił starania o budowę miejsca pamięci poległym harcerzom. Tym razem, z pomocą płk. Teofila Kędry, płk. Karola Bułata oraz kierownika osiedla „Batory” p. Bogdana Stańczyka wreszcie uzyskano niezbędne pozwolenie.
Obelisk powstał na os. Batory
Dzięki wytrwałym staraniom Lucjana Spletstesera na osiedlu „Batory” w Legionowie został odsłonięty pamiątkowy obelisk, jako jedno z miejsc upamiętniających walki powstańcze w Legionowie.
Jednak Lucjanowi zależało nie tylko na budowie pomnika w Legionowie. Spletsteser był także aktywnym członkiem komitetów fundujących tablice pamiątkowe poległym żołnierzom Armii Krajowej i Szarych Szeregów (np. dla ks. Wacława Szelenbauma – kapelana AK I Rejonu, zamordowanego przez hitlerowców za patriotyczną postawę podczas pochówku poległych harcerzy). Był także przewodniczącym Komitetu Budowy Pomnika Polski Walczącej i uczestniczył a pracach związanych z jego budową.
Organizacje kombatanckie i nie tylko
Był aktywnym członkiem organizacji kombatanckich. Od czasu powstania Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej i Stowarzyszenia Szarych Szeregów pełnił odpowiedzialne funkcje w zarządach tych organizacji. Był przewodniczącym Sądu Koleżeńskiego przy Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Szarych Szeregów. Należy także do Związku Powstańców Warszawskich i Związku Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego.
Odznaczenia
Lucjan Spletsteser otrzymał następujące odznaczenia: Warszawski Krzyż Powstańczy, Krzyż Armii Krajowej, Srebrny Krzyż Zasługi, Srebrny Krzyż Zasługi z Mieczami, Krzyż Partyzancki, Medal za Warszawę.
Honorowy Obywatel Miasta Legionowo
W uznaniu dla jego rzetelnej, wieloletniej pracy, w hołdzie dla jego odwagi i prawości, w 2002 roku Rada Miejska Legionowa przyznała Lucjanowi Spletsteserowi tytuł Honorowego Obywatela Miasta Legionowa. Lucjan zmarł 20 lutego 2017 roku.
