O tym, jak licznie i hucznie bawili się w Legionowie XIX-wieczni cykliści możemy się przekonać patrząc na najstarszą, bo pochodzącą z 1896r. fotografię miasta. Zdjęcie kolarzom zebranym w miejscu, gdzie obecnie stoi legionowski kościół garnizonowy, wykonał warszawski fotograf Stanisław Bogacki.
Najstarsze zdjęcie Legionowa
Do najstarszej, bo pochodzącej z 1896r. fotografii Legionowa udało nam się dotrzeć dzięki uprzejmości związanej z Towarzystwem Przyjaciół Legionowa (TPL), historyczki Katarzyny Kuligowskiej. Opublikowane ono zostało w już napisanej przez nią książce zatytułowanej „Jabłonna Augusta”. Książka niebawem ukaże się na rynku wydawniczym. Jej wydaniem zajmuje się zaś obecnie m. in. biblioteka w Jabłonnie. – Żeby zdobyć materiał na tę liczącą blisko 100 stron książkę, przez kwartał przejrzałam około tysiąca gazet pochodzących z tego okresu – mówi pełniąca w latach 2009-2012 funkcję rzeczoznawcy ministerstwa kultury, Katarzyna Kuligowska. Dzięki tej intensywnej pracy, autorce „Jabłonny Augusta” udało się dotrzeć do najstarszej fotografii przedstawiającej XIX-wieczne Legionowo. Autorem zdjęcia jest warszawski fotograf Stanisław Bogacki, który w latach1890-1920 z aparatem towarzyszył ówczesnym kolarzom z Warszawskiego Towarzystwa Cyklistów (WTC) podczas ich głównych wyjazdów i zlotów.
Potocki zapraszał kolarzy do Legionowa
Szefem bardzo elitarnego – a przynajmniej przed I wojną światową – i mającego swą siedzibę na warszawskich Dynasach WTC był mieszkający w Jabłonnie hrabia August Potocki. W związku z powyższym, przez parę lat z rzędu, kiedy to właśnie on pełnił tę dostojną funkcję, zapraszał on kolarzy na otwarcie sezonu do Jabłonny. Kolarze wyjeżdżali ze stolicy, z okolic obecnej warszawskiej Tamki, i całą plejadą jechali do Jabłonny. Warto w tym miejscu dodać, że ówczesna Jabłonna swym zasięgiem terytorialnym obejmowała również ziemie, które w latach 30. XX wieku stworzyły Legionowo, zaś obecne Legionowo nazywano wówczas Nową Jabłonną, Jabłonną Gucin, czy też Jabłonną przy stacji.
Pozowali do zdjęcia tam, gdzie powstał kościół garnizonowy
Hrabia August Potocki w miejscu, gdzie obecnie na rogu ulic Mikołaja Kopernika i Marszałka Józefa Piłsudskiego w Legionowie stoi zakład fryzjerski Tomasza Krauzego, wybudował budynek hali, zwany ówcześnie również kasynem. Znajdowały się w nim restauracja, sala taneczna, kawiarenka i taras widokowy. To właśnie w tej hali odbywały się połączone z potańcówkami ówczesne zloty kolarskie. Imprezy związane z przeważnie wiosennym otwarciem sezonu kolarskiego, zazwyczaj gromadziły nawet po blisko 100 osób. Oprócz kolarzy, karocami przyjeżdżały tu również damy, a także członkowie utworzonej w ramach WTC orkiestry dętej. To właśnie z dachu tego kasyna, a dokładnie z wieżyczki jego nadbudowy fotograf Stanisław Bogacki w 1896r. zrobił zdjęcie uczestniczącym w ówczesnym zlocie cyklistom. Kolarze wraz z osobami towarzyszącymi do zdjęcia ustawili się na znajdującym się vis a vis kasyna ówcześnie niezabudowanym placu. Pozowali w miejscu, w którym w latach późniejszych wyrósł legionowski kościół garnizonowy.
Niezwykłe odkrycie
– Mam jeszcze inne zdjęcia z tamtego okresu, ale tamte są bardzo niewyraźne i niczego nie przedstawiają. Fotografie te, zazwyczaj pokazują ludzi stojących na tle jakichś lasków. Na tamtych zdjęciach trudno jest zidentyfikować ich dokładną lokalizację – tłumaczy Katarzyna Kuligowska. – To pochodzące z 1896r. jest zdjęciem bardzo wyraźnym i o bardzo dobrze zachowanej, jakości. Przypuszczać można, że wykonane ono zostało wczesnym popołudniem z dachu ówczesnej hali. Na tej fotografii widać wiele szczegółów, na przykład stojący na pierwszym planie 4-osobowy rower – cieszy się historyczka, której udało się dotrzeć do najstarszego zachowanego zdjęcia Legionowa.
