Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) oddalił skargę Prokuratury Krajowej, która po 5 latach obowiązywania uchwały antysmogowej domagała się stwierdzenia jej nieważności. Sąd stwierdził, że nie było naruszenia prawa w toku procedowania uchwały antysmogowej. Przedstawiciele Prokuratury Krajowej rozważają wniesienie skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA).
Przypomnijmy, że 21 grudnia 2022 r., po ponad 5 latach od przyjęcia uchwały antysmogowej wniosek o stwierdzenie jej nieważności złożyła Prokuratura Krajowa. Jak informowały władze samorządu województwa mazowieckiego prokurator zarzucił nieprawidłowy tryb uchwalenia uchwały, w tym brak przeprowadzenia konsultacji społecznych. Zgodnie z ustawą z 9 grudnia 2021 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – sąd mógł skargę prokuratury oddalić lub ją uwzględnić.
Prokuratura ma także zastrzeżenia do trybu, w jakim sejmik podjął uchwałę określającą zasady i tryb przeprowadzenia konsultacji z mieszkańcami województwa w sprawach, dla których nie wynika to wprost z przepisów. Również z tym zarzutem samorząd województwa się nie zgadza.
Władze samorządowe Mazowsza interweniowały w WSA
W odpowiedzi na skargę prokuratora Samorząd Województwa Mazowieckiego 20 stycznia 2023 r. złożył do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie odpowiedź wraz z załączoną dokumentacją potwierdzającą rację samorządu (więcej pisaliśmy TUTAJ). W ramach przeprowadzonych konsultacji do urzędu marszałkowskiego wpłynęło blisko 2300 opinii i wniosków mieszkańców i organizacji pozarządowych.
Jak informuje Samorząd Województwa Mazowieckiego w 2017 r. konsultacje zostały przeprowadzone w dwóch etapach. Pierwszy polegał na opiniowaniu projektu przez organy wykonawcze samorządu terytorialnego. Rozpoczął się 11 lipca 2017 r., a w jego ramach przekazano 80 opinii organów samorządu powiatowego i gminnego. Drugi etap obejmował przedstawienie i zebranie opinii społeczeństwa. Konsultacje przeprowadzono zgodnie z ustawą „Prawo ochrony środowiska” i trwały one od 20 lipca do 18 sierpnia 2017 r.
Decyzja WSA
W piątek (24 marca), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę prokuratury, o czym poinformowali w komunikacie przedstawiciele mazowieckiego samorządu. – To przełomowa i bardzo ważna decyzja – podkreśla marszałek Adam Struzik. – Od początku mówiliśmy, że zarzuty prokuratury są bezzasadne i absurdalne. Dziś dowiedliśmy tego w sądzie. Wojewódzki Sąd Administracyjny oddalił skargę Prokuratury Krajowej, która domagała się stwierdzenia nieważności uchwały antysmogowej dla Mazowsza. Oznacza to, że uchwała cały czas obowiązuje. – dodaje Adam Struzik.
W podobnym tonie wypowiada się Janina Ewa Orzełowska, członkini zarządu województwa mazowieckiego. – Złożona przez nas dokumentacja dowodowa potwierdzała w stu procentach, że nie tylko przeprowadziliśmy konsultacje, ale także szeroką kampanię informacyjną skierowaną do mieszkańców Mazowsza. Do urzędu wpłynęło ponad 2200 uwag. Sąd to dostrzegł i oddalił skargę Prokuratora Krajowego. – powiedziała Ewa Orzełowska.
– Konsultacje społeczne zostały przeprowadzone na podstawie właściwych przepisów prawa i zarzut prokuratora okazał się całkowicie chybiony. Podkreślił to również sąd wskazując, że konsultacje były przeprowadzone znacznie szerzej niż minimalny wymóg ustawowy i towarzyszyła im szeroko zakrojona kampania informacyjna, której celem było dotarcie z informacją o projektowanej uchwale antysmogowej do jak najszerszej części społeczeństwa. Cieszę się, że uchwala antysmogowa została obroniona i będziemy mogli oddychać na Mazowszu czystym powietrzem! – podkreśla w komunikacie mazowieckiego samorządu przewodniczący sejmiku Ludwik Rakowski.
Cały komunikat Samorządu Województwa Mazowieckiego w tej sprawie dostępny jest TUTAJ.
Prokuratura Krajowa rozważa złożenie skargi kasacyjnej
W sobotę (25 marca) Prokuratura Krajowa odniosła się do wyroku WSA. – Po otrzymaniu pisemnego uzasadnienia orzeczenia przeanalizuje je pod kątem wniesienia skargi kasacyjnej do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. – przekazali przedstawiciele Prokuratury Krajowej Polskiej Agencji Prasowej (PAP).
Prokuratura Krajowa wskazuje, że przyjęta przez samorząd podstawa prawna – art. 96 ustawy Prawo ochrony środowiska – przeprowadzenia konsultacji w sprawie planowanych restrykcji dotyczących eksploatacji instalacji, w których następuje spalanie paliw stałych, upoważniała samorząd do konsultowania jedynie wójtów, burmistrzów i organizacji pożytku publicznego, a nie indywidualnych mieszkańców. – Tymczasem zgodnie z uchwałą z 2011 roku samorządu mazowieckiego sprawa walki ze smogiem winna być uznana za kategorię spraw szczególnie ważnych dla województwa. A to powinno skutkować przeprowadzeniem szerokich konsultacji społecznych, przy czym powinny być one regulowane osobną uchwałą. – podkreśla Prokuratura Krajowa.
Prokuratura Krajowa wskazała, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie nie dopatrzył się naruszenia prawa przy sposobie przeprowadzania konsultacji społecznych.
– Prokuratura stoi jednak na stanowisku, że nieco tylko ponad 2 tys. sygnałów od mieszkańców Mazowsza to liczba zbyt mała, zważywszy z jednej strony na znaczenie planowanych zmian dla codziennego życia, w tym istotnych – w szczególności w dobie kryzysu energetycznego kwestii ekonomicznych, z drugiej zaś na ogólną liczbę mieszkańców województwa znacząco przekraczającą 5 mln osób. – dodaje PK.
Co wprowadza uchwała antysmogowa?
Uchwała jest działaniem prewencyjnym podejmowanym w celu zapobiegania negatywnemu oddziaływaniu urządzeń grzewczych na zdrowie i środowisko. Dlatego uchwała zakazuje spalania najgorszych paliw: mułów, flotokoncentratów, węgla brunatnego, sypkiego węgla kamiennego i mokrej biomasy, a jednocześnie nakazuje wymianę tzw. kopciuchów. Od 1 stycznia 2023 r. obowiązuje zakaz ich używania. Zgodnie z zaostrzonymi w kwietniu 2022 r. przepisami największe zmiany będą dotyczyć Warszawy, gdzie 1 października 2023 r. ma zostać wprowadzony zakaz spalania węgla. Takie regulacje obejmą też powiaty podwarszawskie z tym, że od 1 stycznia 2028 r. Wszystkie nowe kotły na paliwa stałe instalowane po 11 listopada 2017 r. muszą spełniać wymagania tzw. Ekoprojektu.
Jakość powietrza w Polsce
Jak informuje Samorząd Województwa Mazowieckiego z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że 36 spośród 50 najbardziej zanieczyszczonych miast Unii Europejskiej znajduje się w naszym kraju. Zła jakość powietrza jest potwierdzana w wynikach rocznych ocen jakości powietrza (ROJP) – na Mazowszu występują przekroczenia norm dla pyłów zawieszonych PM10 i PM2,5 i benzo(a)pirenu, a na terenie Warszawy – również NO2. Według ROJP ogrzewanie gospodarstw domowych odpowiada za 98% emisji B(a)P w województwie. Co 5. zgon na świecie następuje w wyniku zanieczyszczenia powietrza.
