Inwentaryzacja źródeł ciepła, tworzenie ogrodów deszczowych czy stawów i niecek retencyjnych, to tylko niektóre z projektów, które w tym roku mogły liczyć na wsparcie samorządu województwa. Po raz trzeci mazowieckie gminy otrzymały środki z budżetu województwa na działania służące ochronie powietrza. Już po raz trzeci wsparcie otrzymały 34 projekty z subregionu warszawsko-wschodniego. 1 lipca ruszyły także konsultacje nowelizacji uchwały antysmogowej.

Mazowiecki Instrument Wsparcia Ochrony Powietrza i Mikroklimatu MAZOWSZE 2021 (MlWOPiM MAZOWSZE 2021) to autorski program wsparcia samorządu województwa skierowany do gmin. Jego głównym zadaniem jest lepsza jakość powietrza i mikroklimatu na Mazowszu oraz zagęszczenie sieci stacji meteorologicznych w regionie.

Co roku tylko na Mazowszu z powodu złej jakości powietrza umiera przedwcześnie 6 tysięcy osób. Zły stan powietrza nie jest również bez znaczenia w czasie pandemii. W miejscach gdzie występuje wysokie stężenie zanieczyszczeń, organizm ludzki narażony jest na atak z dwóch stron. W Polsce aż 28 proc. zgonów na COVID-19 powiązać można z długotrwałym narażeniem na zanieczyszczenia powietrza. Dlatego tak ważne jest dbanie o środowisko i wykorzystywanie proekologicznych rozwiązań – podkreśla marszałek Adam Struzik. – Musimy działać w trosce o przyszłość pokoleń. Stąd pomysł na program wsparcia skupiony właśnie na działaniach związanych z ochroną powierza i monitoringiem suszy. Co roku cieszy się on ogromną popularnością. W tym roku, podobnie jak i w ubiegłym, z uwagi na dużą liczbę zgłoszeń zwiększaliśmy pulę dostępnych środków, tak aby mogło z niego skorzystać jak najwięcej samorządów. W ramach tegorocznego wsparcia dofinansujemy w sumie ponad 200 inicjatyw, przeznaczając na ten cel ponad 11 mln zł – dodaje marszałek.

Jakość powietrza, a nasze zdrowie

Na spustoszenie, jakie wywołuje w naszym organizmie złej jakości powietrze zwraca uwagę dr n. med. Grzegorz Krasowski, Zastępca Dyrektora ds. Medycznych Mazowieckiego Centrum Leczenia Chorób Płuc i Gruźlicy w Otwocku. – Długotrwała ekspozycja na zanieczyszczenia takie jak pył zawieszony i związane z nim związki chemiczne zwłaszcza wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne czy dioksyny a także tlenki siarki czy dwutlenek azotu – została zidentyfikowana w badaniach jako czynnik ryzyka nasilenia wielu chorób, w tym przede wszystkim chorób układu sercowo naczyniowego i oddechowego – podkreśla. – Ten niekorzystny wpływ dotyczy wszystkich, ale szczególnie niebezpieczny jest dla dzieci i osób po 65. roku życia. Wpływ zanieczyszczeń powietrza przekłada się także na niekorzystną modyfikację przebiegu chorób już istniejących i zwiększone ryzyko zgonu.

34 inicjatywy z subregionu warszawsko-wschodniego

W tym roku wsparcie Mazowsza pomoże w realizacji 207 projektów. Łącznie wartość dofinansowania samorządu Mazowsza to ponad 11 mln zł. W regionie warszawsko-wschodnim dofinansowanie otrzymają 34 projekty. Do samorządów trafi blisko 2 mln zł. Jak zauważa wicemarszałek Wiesław Raboszuk ten program pokazuje jak wielkie jest zapotrzebowanie na działania sprzyjające ochronie powietrza. – W ciągu dwóch poprzednich edycji dofinansowaliśmy 370 zadań dotyczących ochrony powietrza, przeznaczając na ten cel ponad 30 mln zł. W tym roku dołożyliśmy „mikroklimat” i monitoring suszy – dodaje wicemarszałek.

Wśród realizowanych projektów znalazła się rozbudowa zielonych galerii edukacyjnych, czyli ustawianie wiat przystankowych w stylu świdermajer – mówi prezydent Miasta Otwocka, Jarosław Margielski. – Cieszę się, że skutecznie udało się nam pozyskać dofinansowanie od marszałka województwa, a cel zagospodarowania tych środków podniesie wartość estetyki miasta i będzie miał proekologiczne i edukacyjne działania wśród mieszkańców. Takie wiaty przystankowe wyróżniają Otwock na tle innych miast i są naszą lokalną atrakcją nawiązującą do historii i architektury w stylu świdermajer. Ponadto w ramach drugiego projektu tego programu zwiększymy kontrolę palenisk domowych na terenie miasta.

To nie wszystko. W tym roku samorządy mogą liczyć na wsparcie z budżetu województwa na działania związane z inwentaryzacją źródeł ciepła, kontrolą przestrzegania przepisów uchwały antysmogowej, akcjami edukacyjno-informacyjnymi oraz zakupem, montażem i uruchomieniem ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Na liście projektów w subregionie warszawsko-wschodnim znalazły się m.in. inwentaryzacja źródeł ciepła w gminach Serock, Józefów czy tereny zielone w Mrozach, Starachówce oraz Klembowie. Na pomoc Mazowsza mogą również liczyć mieszkańcy Kobyłki, gdzie zostanie zagospodarowany teren starego basenu przy ul. Warszawskiej.

Mazowsze walczy ze smogiem. Ruszają konsultacje

Uchwała antysmogowa obowiązuje na Mazowszu od 2017 r. Właśnie rozpoczął się proces jej aktualizacji. Zgodnie z nowym projektem od lipca 2024 r. na terenie Warszawy miałby obowiązywać zakaz spalania węgla, a od lipca 2030 r. zakaz spalania wszystkich paliw stałych (np. drewna czy pelletu). W stolicy konsultacje będą prowadzone we współpracy ze stołecznym ratuszem.

Kolejna propozycja dotyczy powiatów podwarszawskich, w których stan powietrza jest bardzo zły. Od 2030 r. na terenie powiatów: grodziskiego, piaseczyńskiego, mińskiego, legionowskiego, warszawskiego zachodniego, otwockiego, nowodworskiego, pruszkowskiego i wołomińskiego obowiązywałby zakaz palenia węglem i paliwami stałymi. Jak mówi Marcin Podgórski, dyrektor departamentu gospodarki odpadami, emisji i pozwoleń zintegrowanych urzędu marszałkowskiego, to krok odważny, ale konieczny. – Jak wynika z badań, przekroczenia szkodliwych dla zdrowia substancji w powietrzu, których źródłem jest spalanie węgla i drewna w domowych piecach, nadal przekracza ustalone standardy. Ma to tym większe znaczenie w Warszawie i sąsiednich powiatach, w których przy gęstej zabudowie mamy ponadprzeciętną liczbę osób narażonych – mówi dyrektor Podgórski.

Większość mieszkańców za rezygnacją z węgla

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez ARC Rynek i Opinia dla urzędu marszałkowskiego, ok. dwie trzecie mieszkańców Warszawy i podwarszawskich powiatów wyraża pełne lub częściowe poparcie dla zakazu. W stolicy za wprowadzeniem nowych regulacji opowiada się 69 proc. ankietowanych, w podregionie warszawskim wschodnim – 65 proc., a w warszawskim zachodnim – 66 proc.

Więcej informacji na www.mazovia.pl