Niska jakość powietrza na naszym terenie jest problemem, na którego rozwiązaniu zależy dużej części mieszkańców. Niedawne epizody smogowe pokazały, że pozostało jeszcze wiele do zrobienia. Jakie działania planuje Pan/Pani podjąć jako Prezydenta Miasta Legionowa lub Wójt Gminy Jabłonna, aby doprowadzić do stanu, w którym mieszkańcy będą mogli oddychać powietrzem, spełniającym aktualne normy jakości? – zapytali przedstawiciele Legionowskiego Alarmu Smogowego kandydatów na najwyższy urząd w gminach Legionowo i Jabłonna. Dodatkowo kandydatów z gminy Jabłonna zapytali o celowość powołania Straży Gminnej, które egzekwowała by min. przepisy dotyczące ochrony jakości powietrza. – Odpowiedzi prezentujemy w formie jaką otrzymaliśmy od kandydatów – informuje organizacja.

LEGIONOWO

Andrzej Kalinowski:

Zwiększenie dofinasowania na wymianę źródła ciepła, ale nie tylko samego pieca, również całej infrastruktury z tym związanej:

– przyłącze gazu

– instalacja wewnętrzna

– termomodernizacja budynku.

Wprowadzenie darmowych stacji ładowania pojazdów dla Mieszkańców Legionowo którzy są zameldowani i płacą podatki w Legionowie.

Wprowadzenie ulg podatkowych dla domostw które pozytywnie przejdą weryfikację Referatu Ochrony Środowiska.

Musimy jednak pamięta, że to są działania na które możemy mieć wpływ ale w ograniczonym zakresie (Tylko Gmina Legionowo)- pamiętajmy że powietrze nie zna granic i sąsiednie gminy też muszą zadbać o jakość powietrza. Współpraca pomiędzy gminami jest bardzo potrzebna i jako Prezydent Miasta Legionowo, zobowiązuję się do utworzenia: Związku Gmin – Centrum Jakości Powietrza (z gminą Legionowo jako Lidera).

Bogdan Kiełbasiński

Poprawa jakości powietrza jest jednym w głównych punktów mojego programu dla Legionowa. Przede wszystkim trzeba wymienić pozostałe w mieście piece węglowe na bardziej ekologiczne lub odnawialne źródła energii. W dotychczasowym tempie potrzeba na to 10-20 lat. My chcemy zrobić to w czasie trwania jednej kadencji, czyli w ciągu 5 lat, przy wsparciu finansowania pochodzącego z zewnętrznych programów.

Ale to nie wystarczy. Na poziom zanieczyszczenia powietrza wpływa także ruch samochodowy. Do Legionowa wprowadziło się w ostatnich latach dużo osób. Widać to po liczbie pojazdów, zwłaszcza w godzinach szczytu oraz po braku miejsc parkingowych. Trzeba wprowadzić takie rozwiązania, by mieszkańcy nie potrzebowali korzystać z samochodu, by dotrzeć do pociągu, do sklepów, punktów usługowych czy do lekarza. Oznacza to rozwinięcie sieci autobusów miejskich, które będą poruszały się po dużo większym obszarze i ze zwiększoną częstotliwością. W porozumieniu z sąsiednimi gminami wprowadzimy nowe połączenia autobusowe o zasięgu powiatowym.

Warto przekonać także ludzi do korzystania z transportu rowerowego i jestem przekonany, że gdy rozbudujemy sieć ścieżek i parkingów rowerowych, umożliwimy w ten sposób bezpieczne i komfortowe dojazdy na dworzec, do szkół i miejsc pracy. Nic nie stoi na przeszkodzie, by wprowadzić w Legionowie system bezobsługowej wypożyczalni rowerów, wzorem innych miast. Będzie mniej samochodów na ulicach, czystsze powietrze i zdrowsi mieszkańcy.

Musimy też jak najszybciej zazielenić Legionowo. Wdrożymy wieloletni program nasadzeń, aby odtworzyć zielony krajobraz naszego miasta. Zainwestujemy w parki i roślinność, by stworzyć zielone płuca miasta. Podejmiemy rozmowy z władzami Gminy Jabłonna oraz Nadleśnictwem Jabłonna, aby umożliwić inwestycje w potrzeby rekreacyjne mieszkańców Legionowa w otaczających lasach. Wdrożymy zintegrowany program budowy ogrodów społecznościowych. Będziemy rozwijać projekt miejskich pasiek pszczelich. I zaangażujemy mieszkańców, by wspólnie podejmować tak ważne dla nas wszystkich decyzje. Zaczniemy od zorganizowania narady obywatelskiej nad klimatem.

Dopóki jednak nie uzyskamy zadowalającej jakości powietrza, wprowadzimy system szybkiego ostrzegania mieszkańców o przekroczonych normach zanieczyszczenia powietrza, aby tego dnia mogli ograniczyć aktywność na zewnątrz. To bardzo ważne, szczególnie w przypadku dzieci i seniorów.

Ewa Milner-Kochańska

Oczyśćmy powietrze i przegońmy SMOG !!! Jest to bardzo duże wyzwanie zarówno dla Legionowa, jak i gmin ościennych. Dlatego tak ważna jest współpraca lokalnych samorządów aby podwyższyć jakość powietrza. Ja na taką współpracę jestem otwarta i gotowa. Uważam, że w urzędzie powinien być zatrudniony specjalista, który będzie zarazem ekodoradcą z wysokimi kwalifikacjami. Myślę, że dobrym pomysłem byłoby wybudowanie parkingów podziemnych (schrony w razie godziny „W”) połączonych z nadbudowanym parkingiem wielopoziomowym, na dachu którego znajdowałyby się baterie słoneczne. Takie rozwiązanie daje znakomite możliwości wytwarzania prądu zarówno dla infrastruktury oraz do ładowania pojazdów elektrycznych. Priorytetem jest ekologiczny transport miejski oraz bardziej dynamiczna wymiana kopciuchów w mieście. Zainicjowanie terenów zielonych wśród panującej betonozy. Rośliny są w stanie zredukować ilość zanieczyszczeń pyłowych i gazowych. Ponadto uwalniają do powietrza substancje o właściwościach bakteriobójczych, wspomagając nasz proces oddychania. Powszechnie wiadomo, że obszary zielone w miastach oprócz walorów estetycznych i rekreacyjnych, pełnią również szereg funkcji środowiskowych i to takich, które zasadniczo poprawiają jakość życia Mieszkańców. Między innymi poprzez ograniczenia nagrzewania powierzchni, a więc upałów, czy też ograniczenie niebezpieczeństwa powodzi i suszy poprzez spowolnienie spływu wody. Właściwości te nabierają szczególnego znaczenia obecnie, w epoce kryzysu klimatycznego i w czasach chaotycznego rozwoju naszego miasta, zajmując wciąż nowe tereny pod zabudowę. Dlatego też zrozumiałe oburzenie wywołuje odbywająca się w niektórych miejscach “rewitalizacja” miejskich placów, polegająca na usunięciu drzew i wybetonowaniu dawnych terenów zielonych. U nas takim przykładem jest zabudowana część targowiska. Ważnym elementem prowadzenia proekologicznej polityki jest wdrażanie efektywnych działań edukacyjnych i informacyjnych kierowanych głównie i bezpośrednio do właścicieli przestarzałych urządzeń grzewczych. Lepsza współpraca z PEC Legionowo w celu zmniejszenia emisji pyłów i gazów cieplarnianych ale już z nowym prezesem. Obecny pełni również funkcję zastępcy prezydenta miasta i chyba nie za bardzo może się skoncentrować na pogodzeniu dwóch etatów.

Z wyrazami szacunku

Roman Smogorzewski

w ostaniach dwóch kadencjach samorządu podjęto szereg działań na rzecz poprawy jakości powietrza w Legionowie. Kosztem 5,6 mln złotych udzielono dotacji na wymianę ponad 700 kotłów na paliwa stałe w Legionowie. Ekopatrol systematycznie kontrolował i dalej kontroluje nieruchomości w naszym mieście. W lokalach komunalnych zamontowano ponad 100 pomp ciepła. Kilkukrotnie zmniejszono zużycie węgla w miejskiej ciepłowni. Mieszkańcy byli wielokrotnie informowani o mazowieckiej uchwale antysmogowej i związanych z nią ograniczeniach. Dzięki tym działaniom, które jednocześnie wywierały presję na sąsiednie gminy (które rozpoczęły w końcu swoje projekty), jakość powietrza w Legionowie poprawiła się i obecnie nie są przekraczane aktualnie obowiązujące normy.

Mimo to, wciąż zdarza się, że w warunkach bezwietrznej pogody w sezonie grzewczym  jakość powietrza w Legionowie jest zła, czego jesteśmy świadomi. Część osób, zaniepokojona możliwymi skutkami wojny w Ukrainie – wzrostem cen nośników energii i trudności z ich dostawami – nie zrezygnowała z eksploatacji urządzeń grzewczych na paliwa stałe nie spełniających wymogów uchwały antysmogowej. Wciąż ogrzewają swoje domy kotłami, piecami i kominkami niezgodnymi z obowiązującymi przepisami, emitując do powietrza nadmierne ilości zanieczyszczeń. Dlatego, aby w dalszym ciągu poprawiać jakość powietrza w Legionowie, zostaną utrzymane istniejące programy: miejskie dotacje, punkt informacyjny programu „Czyste powietrze”, badania termowizyjne czy nasadzenia zieleni.

Będą pozyskiwane środki zewnętrzne, także w ramach KPO, na modernizację budynków w Legionowie i poprawę efektywności energetycznej. Znaczące inwestycje planowane są w miejskiej ciepłowni, w tym budowa sieci instalacji fotowoltaicznych, pomp ciepła oraz rozbudowa kogeneracji.

Legionowo stawia na komunikację zbiorową. Z budżetu gminy finansowane są lokalne linie autobusowe oraz karta legionowianina, pozwalająca na zakup długookresowych biletów ZTM w Warszawie w preferencyjnej cenie. Kontynuowana będzie rozbudowa sieci ścieżek rowerowych i poprawa bezpieczeństwa pieszych.

Jakość powietrza można w dzisiejszych czasach sprawdzać online zarówno w ramach państwowego monitoringu oraz dzięki funkcjonującej od 2018 r. sieci gminnych i powiatowych czujników. W tym roku zostanie przeprowadzona diagnoza ubóstwa energetycznego w Legionowie, dzięki czemu będzie można dostosować wsparcie z różnych instytucji do rzeczywistych potrzeb mieszkańców, ze szczególnym uwzględnieniem tych, którzy wciąż korzystają z nieekologicznych źródeł ciepła.

Działania te, połączone ze zwiększoną ilością kontroli, powinny przynieść dalszą poprawę jakości powietrza w Legionowie. Jednocześnie mamy nadzieję, że zmieni to postawę osób, które dotychczas nie wymieniły piecy.

GMINA JABŁONNA

Jarosław Chodorski

Postawiliśmy na postęp i nowoczesność. Aktywnie działamy na rzecz poprawy jakości powietrza. Termomodernizujemy budynki gminne, dbamy o energooszczędne rozwiązania przy realizacji nowych inwestycji takich jak hala sportowa czy przedszkole i żłobek gminny, rozwijamy ścieżki rowerowe, wybudowaliśmy stację przesiadkową Park & Ride przy stacji w Chotomowie, wymieniamy oświetlenie uliczne na energooszczędne lampy LED, stworzyliśmy sieć czujników monitorujących jakość powietrza. Wytrwale dążymy do celu. Jasny plan działania i jego systematyczna realizacja przynoszą wymierne efekty.

Jednak główną przyczyną zanieczyszczenia powietrza są przestarzałe, kopcące piece. Od 2018 roku pomagamy w wymianie kopciuchów. Do tej pory z pomocy skorzystało ponad 400 gospodarstw, a kwota udzielonego wsparcia sięgnęła blisko 3.000.000 złotych.

Gmina Jabłonna jest liderem powiatu legionowskiego jeśli chodzi o tempo wymiany pieców. W samym tylko 2023 z naszej gminy zniknęło 106 kopciuchów. To kolejny rok z rzędu w czołówce. W 2022 znaleźliśmy się w  pierwszej dziesiątce gmin na Mazowszu. W latach 2018- 2023 wymieniliśmy 408 kopciuchów. To ponad 20 ton szkodliwego pyłu mniej w powietrzu, którym wszyscy oddychamy. Gmina Jabłonna jest na 4 miejscu pośród 39 gmin tzw. obwarzanka warszawskiego pod względem ilości wymienionych pieców. Będziemy nadal wspierać finansowo mieszkańców, którzy chcą wymienić swój stary piec.

Planujemy zbadać złoża wód termalnych w naszej Gminie. Pozyskaliśmy 13 milionów złotych dotacji z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na odwiert badawczy  Jeśli okaże się, że woda jest wystarczająco gorąca, to będziemy mogli ją wykorzystywać do ogrzewania naszych szkół, przedszkoli, ośrodków zdrowia czy mieszkań na naszych osiedlach. To wspaniała perspektywa. Zyskalibyśmy własne, niezależne i czyste ekologicznie źródło ciepła. Prowadzimy też akcje informacyjno – edukacyjne – takie jak „mobilne płuca” czy pikniki ekologiczne.  Nieocenionym wsparciem jest tu pomoc takich organizacji jak Polski Alarm Smogowy.  Zamierzamy zintensyfikować tę formę współpracy.

Zbigniew Garbaczewski nie udzielił odpowiedzi na pytanie.

Aneta Mrozek

Jestem przekonana, że wspólnymi siłami możemy osiągnąć pozytywne zmiany i doprowadzić do poprawy jakości powietrza w naszej gminie.

Chciałabym, żeby nasza gmina  kontynuowała własny program dopłat do wymiany „kopciuchów” oraz by dołączyła do programu Czyste Powietrze jako partner kolejnej edycji. Dzięki niemu można stworzyć na terenie gminy punkt konsultacyjny, otrzymać wsparcie opiekuna z NFOŚiGW, dofinansowanie na materiały i akcje promocyjne oraz określoną kwotę od każdego złożonego do programu wniosku indywidualnego z danej gminy. Jest to możliwe już od 2021 r., ale Jabłonna, niestety, do tej pory z takiej możliwości nie skorzystała, a ostatni nabór partnerów zakończył się w grudniu 2023 r.

Zamierzam wdrożyć program przypominający o konieczności regularnej kontroli stanu kotłów grzewczych i zachęcać do korzystania z ekologicznych źródeł ciepła, takich jak pompy ciepła, czy biokominki oraz pomagać w wypełnianiu wniosków o dotację indywidualną, na termomodernizację, wymianę okien, docieplanie stropów, wymianę źródeł ciepła i instalacje fotowoltaiczne.

Wspólnie z lokalnymi przedsiębiorcami i organizacjami planuję także akcję sadzenia drzew i krzewów. Roślinność pomaga w oczyszczaniu powietrza z zanieczyszczeń oraz zwiększa  wilgotność, co wpływa korzystnie na jakość powietrza. Ważne jest także promowanie zrównoważonej mobilności, takiej jak korzystanie rowerów- stale rozwijając siatkę tras rowerowych oraz z komunikacji publicznej, na poprawie której wyjątkowo trzeba się skupić w najbliższych latach.

Witold Urbański

Dla mnie zdrowie jest najważniejsze, dlatego o czystość powietrza musimy zadbać razem. Chciałbym żebyśmy lokalnie zrobili jak najwięcej, wprowadzając jednocześnie oszczędności do naszych budżetów domowych. Gmina z budżetu dopłaca do wymiany starych pieców – „kopciuchów” niespełniających norm, na nowoczesne piece i to był dobry program, który właściwie spowodował, że pożegnaliśmy się z najgorszymi „wyziewami” z domów mieszkalnych. Teraz jest bardzo doby czas na wykorzystanie pieniędzy z KPO, z Programu Czyste Powietrze gdzie dotacja jest zewnętrzna, a sam program obejmuje zarówno wymianę pieca, jak i docieplenie całego budynku. Dla mnie ważne jest, żeby nasza Gmina podobnie jak inne gminy jak najszybciej utworzyła punkty konsultacyjno‐informacyjne dla mieszkańców powiązane z Narodowym Fundusz Ochrony środowiska i Gospodarki Wodnej, które pomogą uzyskać pieniądze z tego programu. Ten program to dofinansowanie kompleksowej termomodernizacji budynków oraz wymiany starych i nieefektywnych źródeł ciepła, na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy. W ten sposób można uzyskać ponad 130 tyś. zł bezzwrotnej dotacji. Troskę o czyste powietrze, musimy połączyć z obniżeniem emisyjności całego budynku mieszkalnego. Sama wymiana pieca tylko częściowo rozwiązuje problem, ponieważ nie zmniejsza strat ciepła z budynku na zewnątrz, a jedynie podnosi sprawność spalania paliwa, które jest stosowane. Ważne, żeby to były paliwa o sprawdzonej jakości. W przypadku naszej Gminy uważam, że pomimo dyskusji o Zielonym Ładzie na szczeblu Unii Europejskiej najlepszym i najszybszym rozwiązaniem dla nas jest stworzenie mixu energetycznego opartego o gaz ziemny, energię elektryczną z paneli fotowoltaicznych i pompami ciepła, a w przyszłości także zasilanie w ciepło ze źródeł geotermalnych i sieci ciepłowniczej. Biorąc pod uwagę ceny energii próbne odwierty powinny być już wykonywane, ponieważ są na to zapewnione środki zewnętrzne, tak jak w gminie Serock, gdzie z dofinansowaniem 14,3 mln zł na wykonanie odwiertu geotermalnego już ruszyły prace. Uważam, że w zakresie działań Urzędu Gminy należy rozwijać transport zbiorowy i zadbać o utrzymanie porządku na ulicach i utwardzenie dróg gruntowych, żeby uniknąć unoszącego się kurzu po przejechaniu samochodu.  Ważnym aspektem jest również edukacja mieszkańców oraz pomoc osobom starszym i potrzebującym, żeby dostarczyć im tanie i ekologiczne ciepło.

Czy jest Pan/i zdania, że Gmina Jabłonna potrzebuje straży gminnej? Proszę o uzasadnienie swojego stanowiska.

Jarosław Chodorski

Skutecznie zmieniamy nasz wspólny dom na lepsze. Wierzę, że podstawą tego rozwoju są ludzie. To jest nasz największy kapitał. Stawiamy przede wszystkim na edukację. Kluczem do zmian jest powszechna świadomość tego, że czyste powietrze to nasze wspólne dobro. Zatrudnimy ekodoradcę, który pomoże mieszkańcom we wdrażaniu proekologicznych rozwiązań. Pozyskaliśmy już na ten cel środki zewnętrzne. Działamy!

Zbigniew Garbaczewski nie udzielił odpowiedzi na pytanie.

Aneta Mrozek

Zwiększenie bezpieczeństwa mieszkańców jest jednym z ważniejszych zadań gminy w kolejnych latach. Jest na to kilka sposobów. Jednym z nich jest rozbudowa gminnego systemu monitoringu, zwłaszcza na wjazdach i wyjazdach w poszczególnych miejscowościach. W strategicznych punktach może on znacząco przyczynić się do walki ze złodziejami czy osobami wywożącymi śmieci do naszych lasów.

Inne rozwiązanie na poprawę bezpieczeństwa, to zwiększenie ilości etatów policjantów na naszym terenie. Związane jest z ilością zameldowanych osób w gminie. Jeśli liczba ta przekroczy 20000, to przysługuje nam zwiększenie liczby policjantów, strażaków czy karetek, co bezpośrednio przełoży się na poprawę bezpieczeństwa. Dlatego bardzo ważne jest tworzenie programów zachęcających mieszkańców do meldowania się w miejscu zamieszkania i akcji informacyjnych, jakie ma to przełożenie na nasze bezpieczeństwo i wzrost dochodów gminnego budżetu.

Przedstawione rozwiązania nie wymagają dużych nakładów finansowych ze strony gminy, jakie wiązałyby się z utworzeniem straży gminnej (etaty, wyposażenie, samochód i utrzymanie tychże z budżetu), a realnie zwiększają poprawę bezpieczeństwa na wielu płaszczyznach w zakresie ochrony zdrowia i mienia.

W grudniu 2023 r. otrzymaliśmy jasne wytyczne z Regionalnej Izby Obrachunkowej, by nie zwiększać  zadłużenia gminy i stale monitorować stopień gminnych wydatków, dlatego utworzenie dziś straży gminnej byłoby znaczącym naruszeniem tych zaleceń. W  przyszłości nie wykluczam takiej możliwości.

Witold Urbański

Aktualnie nie widzę potrzeby powołania straży gminnej, której utworzenie wymagałoby wydatków z budżetu idących w miliony zł i kolejnych milionów na jej utrzymanie. Wykorzystując nowoczesne technologie możemy znacznie podnieść bezpieczeństwo mieszkańców. Chciałbym, żeby w naszej Gminie został rozwinięty, nowoczesny system monitoringu, który za pomocą odpowiednich programów wykrywa zagrożenia i przesyła alarm bezpośrednio na policję co daje gwarancję szybkiej reakcji i realną poprawę bezpieczeństwa. W zakresie kontroli obiektów, gdzie są spalane niedozwolone odpady proponowałbym lepszą współpracę z odpowiednimi służbami do tego powołanymi jak choćby Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska i skuteczne działania organu wykonawczego gminy w ramach ustawowych kompetencji.

Czyste powietrze przekłada się na nasze zdrowie, chciałbym abyśmy wspólnie mogli zmieniać naszą Gminę na lepszą i bardziej ekologiczną, a moje dotychczasowe doświadczenie wykorzystali jako solidną podstawę do skutecznego kierowania naszą Gminą, dlatego proszę Państwa o głosowanie na mnie i na osoby kandydujące na radnych z Komitetu Wyborczego Witolda Urbańskiego.

Komentarz LAS

W dziedzinie niskiej emisji (likwidacja „kopciuchow”) najlepiej sprawdzane metody to:
🟠Promocja Programu Czyste Powietrze – nie potrzeba zwiększać dotacji gminnych, znacznie taniej dla budżetu i korzystniej dla mieszkańców byłoby przekierować zainteresowanie na Program ogólnopolski. Aktualnie nabrał on dużej prędkości – liczba wniosków przekracza 6 tys. na tydzień. Dotacja gminna mogłaby uzupełniać Program (wklad własny dla osób, które tego potrzebują). Taka strategia wydłużyłaby zapewne likwidację kotłów, w zamian za to wzrosłaby ich jakość. W wielu przypadkach wymiana kotła tylko w połączeniu z termomodernizacją ma sens ekonomiczny, dlatego rzetelna promocja Programu powinna być priorytetem każdego samorządowca.

🟠Ekodoradcy. Na terenie gminy powinni dzialać ekodoradcy odwiedzający mieszkańców w ich domach. Taki wymog naklada zresztą od tego roku Mazowiecki Program Ochrony Powietrza. Jako Polski Alarm Smogowy wspolpracujemy z Urzędem Marszałkowskim przy organizacji szkoleń dla osób, które zostaną zatrudnione w gminach w tym charakterze.

🟠Kontrole – rzetelne kontrole mające na celu edukowanie, informowanie oraz motywowanie do podjęcia działań. Sankcje dla zatwardziałych trucicieli.

🔴Jednocześnie należy przyznać, że na naszym terenie rośnie problem zanieczyszczeń transportowych i degradacja środowiska naturalnego. W ostatnich latach mamy do czynienia z niespotykanym wzrostem intensywności zabudowy, powiązanym z likwidacją powierzchni biologicznie czynnej. Brak wyobraźni w planowaniu przestrzeni odbija się nie tylko na miernym poziomie estetyki i na niższym komforcie życia (m.in. wyspy ciepła, hałas, gorsza jakość powietrza), ale także rzutuje negatywnie na nasze zdrowie. Istnieją badania pokazujące, że życie w oderwaniu od przyrody powoduje lub pogłębia szereg problemów zdrowotnych, szczególnie natury psychicznej. Warto o tym pamiętać na etapie planowania. Życzymy przyszłym włodarzom i radnym podejmowania mądrych decyzji, które przyczynią się do rzeczywistego rozwoju dobra wspólnego!