Wielkanoc w pierwszych wiekach zwana Paschą to najstarsze, najwcześniej ustanowione, największe święto chrześcijan. Obchodzone na pamiątkę męki, śmierci i zmartwychwstania Chrystusa. Jest świętem życia i odnowy wiosennej, ponieważ w Polsce przypada na okres budzącej się wiosny. Przebieg Świąt Wielkanocnych w Polsce ma zawsze bardzo uroczysty charakter.
Po bardzo uroczystej Niedzieli Palmowej następuje Wielki Tydzień, okres przygotowań do Świat Wielkanocnych, intensywnych prac domowych w ciszy i zadumie, w rozmyślaniach nad cierpieniem i zmartwychwstaniem.
Robimy zakupy świąteczne, sprzątamy i dekorujemy nasze mieszkania. Odwiedzamy kolorowe świąteczne stoiska na kiermaszach i targowiskach.
W tym tygodniu w kościołach odbywają się nabożeństwa Triduum Paschalnego. W Wielki Czwartek wspominamy ustanowienie Eucharystii i Sakramentu Kapłaństwa. Wielki Piątek to dzień największej żałoby w kościele. Liturgia Wielkiego Piątku zaprasza do adoracji Krzyża i czuwania przy grobie Chrystusa do późnych godzin wieczornych. W tym dniu we wszystkich kościołach są przygotowywane okazałe groby Chrystusa przypominające groty, ustrojone bogato wiosennymi kwiatami. Przy grobach wartę zaciągają tzw. straże grobowe, są to służby kościelne, ministranci, bielanki, strażacy, żołnierze.
Wielka Sobota
W Wielką Sobotę jak Polska długa i szeroka można zobaczyć wędrujących z koszyczkami ludzi, bo w kościołach święci się koszyczki z pokarmami i odwiedza Wielkanocne Groby Chrystusa. Dawniej święcono całe jedzenie przygotowane w czasie Wielkiego Tygodnia na święta łącznie z napitkami.
Obecnie zanosimy do Kościoła małe koszyczki przystrojone zielenią, najczęściej bukszpanem i wiosennymi kwiatuszkami, w których znajduje się to co dawniej, ale w symbolicznych ilościach.
W małych koszyczkach na białych serwetkach znajduje się baranek – symbol Chrystusa Zmartwychwstałego, jajka – symbol nowego życia, płodności, kolorowe pisanki, najbardziej charakterystyczne atrybuty Świąt Wielkanocnych. W koszyczku nie może zabraknąć także chleba, podstawowego pożywienia człowieka oraz soli i chrzanu. Czasem wkładają też do koszyczka zajączka, który jest symbolem płodności.
W Wielką Sobotę wieczorem podczas Wigilii Paschalnej nasza miejscowa Straż Pożarna wystawia warty przy Grobie Jezusa w siedzibie Legionowskiego Dekanatu w Parafii św. Jana Kantego. Ogromne wrażenie robi tu uroczysta zmiana warty na oczach tłumu wiernych. W Zegrzu przy Grobie Jezusa straż pełnią miejscowi żołnierze. W Jabłonnie często widuję dziewczyny w mundurach strażackich, na zmianę z kolegami.
Wielka Niedziela
Wielką Niedzielę rozpoczyna rezurekcja, podczas której odbywa się procesja z figurką Chrystusa Zmartwychwstałego, towarzyszy jej bicie dzwonów na wszystkie strony świata, oznajmujące światu, że Pan Zmartwychwstał. Po tej hucznej mszy, udajemy się na Śniadanie Wielkanocne, na którym spożywamy poświęcone pokarmy i w gronie rodzinnym dzielimy się tradycyjnie jajkiem.
Podczas Śniadania Wielkanocnego na stole oprócz święconki znajdują się zgodnie z polską tradycją przygotowane na święta nasze ulubione potrawy, wspaniałe i zdrowe polskie jedzenie a więc jajka ugotowane na twardo, przygotowane na różne sposoby, same, z majonezem, nadziewane różnymi masami, z zieleniną, ugotowana biała kiełbasa z białym barszczem lub żurem, szynka z chrzanem, ćwikła, wędliny, sos z chrzanu i śmietany do wędlin, babka świąteczna, sernik, mazurek. Na stole wielkanocnym mamy też kolorowe pisanki, wykonane przeważnie własnoręcznie, a na centralnym miejscu znajduje się baranek, symbol Wielkanocy, koniecznie z czerwoną chorągiewką i napisem Alleluja.
I w tym dniu zaczyna się śpiewać pieśni wielkanocne ze słowem Alleluja. Przy stole dzielimy się jajkiem i składamy sobie życzenia zdrowia i wszelkiej pomyślności. Przebywanie w gronie rodzinnym przy stole wielkanocnym daje nam dużo radości. Obdarowujemy się pisankami. Te przyjęcia przeważnie przedłużają się, spędzamy je na rozmowach i odwiedzamy krewnych lub przyjaciół.
A o zmierzchu w mojej miejscowości pod Warszawą rozpoczyna się chodzenie po Dyngusie i śpiewanie pod każdym domem uroczystej pieśni zaczynającej się od słów Wesoły nam dzień dziś nastał. Dynguśnicy otrzymują za to datki, świąteczne smakołyki i jajka. Czasem temu zwyczajowi towarzyszy już Śmigus, czyli oblewanie się wodą.
Krystyna Bartosik
